1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1560
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1570
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590
1591
1592
1593
1594
1595
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
1606
1607
1608
1609
1610
1611
1612
1613
1614
1615
1616
1617
1618
1619
1620
1621
1622
1623
1624
1625
1626
1627
1628
1629
1630
1631
1632
1633
1634
1635
1636
1637
1638
1639
1640
1641
1642
1643
1644
1645
1646
1647
1648
1649
1650
1651
1652
1653
1654
1655
1656
1657
1658
1659
1660
1661
1662
1663
1664
1665
1666
1667
1668
1669
1670
1671
1672
1673
1674
1675
1676
1677
1678
1679
1680
1681
1682
1683
1684
1685
1686
1687
1688
1689
1690
1691
1692
1693
1694
1695
1696
1697
1698
1699
1700
1701
1702
1703
1704
1705
1706
1707
1708
1709
1710
1711
1712
1713
1714
1715
1716
1717
1718
1719
1720
1721
1722
1723
1724
1725
1726
1727
1728
1729
1730
1731
1732
1733
1734
1735
1736
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
1744
1745
1746
1747
1748
1749
1750
1751
1752
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
1762
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
1782
1783
1784
1785
1786
1787
1788
1789
1790
1791
1792
1793
1794
1795
1796
1797
1798
1799
1800
1801
1802
1803
1804
1805
1806
1807
1808
1809
1810
1811
1812
1813
1814
1815
1816
1817
1818
1819
1820
1821
1822
1823
1824
1825
1826
1827
1828
1829
1830
1831
1832
1833
1834
1835
1836
1837
1838
1839
1840
1841
1842
1843
1844
1845
1846
1847
1848
1849
1850
1851
1852
1853
1854
1855
1856
1857
1858
1859
1860
1861
1862
1863
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1872
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
1884
1885
1886
1887
1888
1889
1890
1891
1892
1893
1894
1895
1896
1897
1898
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
1932
1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939
1940
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
1955
1956
1957
1958
1959
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2034
2035
2036
2037
2038
2039
2040
2041
2042
2043
2044
2045
2046
2047
2048
2049
2050
2051
2052
2053
2054
2055
2056
2057
2058
2059
2060
2061
2062
2063
2064
2065
2066
2067
2068
2069
2070
2071
2072
2073
2074
2075
2076
2077
2078
2079
2080
2081
2082
2083
2084
2085
2086
2087
2088
2089
2090
2091
2092
2093
2094
2095
2096
2097
2098
2099
2100
2101
2102
2103
2104
2105
2106
2107
2108
2109
2110
2111
2112
2113
2114
2115
2116
2117
2118
2119
2120
2121
2122
2123
2124
2125
2126
2127
2128
2129
2130
2131
2132
2133
2134
2135
2136
2137
2138
2139
2140
2141
2142
2143
2144
2145
2146
2147
2148
2149
2150
2151
2152
2153
2154
2155
2156
2157
2158
2159
2160
2161
2162
2163
2164
2165
2166
2167
2168
2169
2170
2171
2172
2173
2174
2175
2176
2177
2178
2179
2180
2181
2182
2183
2184
2185
2186
2187
2188
2189
2190
2191
2192
2193
2194
2195
2196
2197
2198
2199
2200
2201
2202
2203
2204
2205
2206
2207
2208
2209
2210
2211
2212
2213
2214
2215
2216
2217
2218
2219
2220
2221
2222
2223
2224
2225
2226
2227
2228
2229
2230
2231
2232
2233
2234
2235
2236
2237
2238
2239
2240
2241
2242
2243
2244
2245
2246
2247
2248
2249
2250
2251
2252
2253
2254
2255
2256
2257
2258
2259
2260
2261
2262
2263
2264
2265
2266
2267
2268
2269
2270
2271
2272
2273
2274
2275
2276
2277
2278
2279
2280
2281
2282
2283
2284
2285
2286
2287
2288
2289
2290
2291
2292
2293
2294
2295
2296
2297
2298
2299
2300
2301
2302
2303
2304
2305
2306
2307
2308
2309
2310
2311
2312
2313
2314
2315
2316
2317
2318
2319
2320
2321
2322
2323
2324
2325
2326
2327
2328
2329
2330
2331
2332
2333
2334
2335
2336
2337
2338
2339
2340
2341
2342
2343
2344
2345
2346
2347
2348
2349
2350
2351
2352
2353
2354
2355
2356
2357
2358
2359
2360
2361
2362
2363
2364
2365
2366
2367
2368
2369
2370
2371
2372
2373
2374
2375
2376
2377
2378
2379
2380
2381
2382
2383
2384
2385
2386
2387
2388
2389
2390
2391
2392
2393
2394
2395
2396
2397
2398
2399
2400
2401
2402
2403
2404
2405
2406
2407
2408
2409
2410
2411
2412
2413
2414
2415
2416
2417
2418
2419
2420
2421
2422
2423
2424
2425
2426
2427
2428
2429
2430
2431
2432
2433
2434
2435
2436
2437
2438
2439
2440
2441
2442
2443
2444
2445
2446
2447
2448
2449
2450
2451
2452
2453
2454
2455
2456
2457
2458
2459
2460
2461
2462
2463
2464
2465
2466
2467
2468
2469
2470
2471
2472
2473
2474
2475
2476
2477
2478
2479
2480
2481
2482
2483
2484
2485
2486
2487
2488
2489
2490
2491
2492
2493
2494
2495
2496
2497
2498
2499
2500
2501
2502
2503
2504
2505
2506
2507
2508
2509
2510
2511
2512
2513
2514
2515
2516
2517
2518
2519
2520
2521
2522
2523
2524
2525
2526
2527
2528
2529
2530
2531
2532
2533
2534
2535
2536
2537
2538
2539
2540
2541
2542
2543
2544
2545
2546
2547
2548
2549
2550
2551
2552
2553
2554
2555
2556
2557
2558
2559
2560
2561
2562
2563
2564
2565
2566
2567
2568
2569
2570
2571
2572
2573
2574
2575
2576
2577
2578
2579
2580
2581
2582
2583
2584
2585
2586
2587
2588
2589
2590
2591
2592
2593
2594
2595
2596
2597
2598
2599
2600
2601
2602
2603
2604
2605
2606
2607
2608
2609
2610
2611
2612
2613
2614
2615
2616
2617
2618
2619
2620
2621
2622
2623
2624
2625
2626
2627
2628
2629
2630
2631
2632
2633
2634
2635
2636
2637
2638
2639
2640
2641
2642
2643
2644
2645
2646
2647
2648
2649
2650
2651
2652
2653
2654
2655
2656
2657
2658
2659
2660
2661
2662
2663
2664
2665
2666
2667
2668
2669
2670
2671
2672
2673
2674
2675
2676
2677
2678
2679
2680
2681
2682
2683
2684
2685
2686
2687
2688
2689
2690
2691
2692
2693
2694
2695
2696
2697
2698
2699
2700
2701
2702
2703
2704
2705
2706
2707
2708
2709
2710
2711
2712
2713
2714
2715
2716
2717
2718
2719
2720
2721
2722
2723
2724
2725
2726
2727
2728
2729
2730
2731
2732
2733
2734
2735
2736
2737
2738
2739
2740
2741
2742
2743
2744
2745
2746
2747
2748
2749
2750
2751
2752
2753
2754
2755
2756
2757
2758
2759
2760
2761
2762
2763
2764
2765
2766
2767
2768
2769
2770
2771
2772
2773
2774
2775
2776
2777
2778
2779
2780
2781
2782
2783
2784
2785
2786
2787
2788
2789
2790
2791
2792
2793
2794
2795
2796
2797
2798
2799
2800
2801
2802
2803
2804
2805
2806
2807
2808
2809
2810
2811
2812
2813
2814
2815
2816
2817
2818
2819
2820
2821
2822
2823
2824
2825
2826
2827
2828
2829
2830
2831
2832
2833
2834
2835
2836
2837
2838
2839
2840
2841
2842
2843
2844
2845
2846
2847
2848
2849
2850
2851
2852
2853
2854
2855
2856
2857
2858
2859
2860
2861
2862
2863
2864
2865
2866
2867
2868
2869
2870
2871
2872
2873
2874
2875
2876
2877
2878
2879
2880
2881
2882
2883
2884
2885
2886
2887
2888
2889
2890
2891
2892
2893
2894
2895
2896
2897
2898
2899
2900
2901
2902
2903
2904
2905
2906
2907
2908
2909
2910
2911
2912
2913
2914
2915
2916
2917
2918
2919
2920
2921
2922
2923
2924
2925
2926
2927
2928
2929
2930
2931
2932
2933
2934
2935
2936
2937
2938
2939
2940
2941
2942
2943
2944
2945
2946
2947
2948
2949
2950
2951
2952
2953
2954
2955
2956
2957
2958
2959
2960
2961
2962
2963
2964
2965
2966
2967
2968
2969
2970
2971
2972
2973
2974
2975
2976
2977
2978
2979
2980
2981
2982
2983
2984
2985
2986
2987
2988
2989
2990
2991
2992
2993
2994
2995
2996
2997
2998
2999
3000
3001
3002
3003
3004
3005
3006
3007
3008
3009
3010
3011
3012
3013
3014
3015
3016
3017
3018
3019
3020
3021
3022
3023
3024
3025
3026
3027
3028
3029
3030
3031
3032
3033
3034
3035
3036
3037
3038
3039
3040
3041
3042
3043
3044
3045
3046
3047
3048
3049
3050
3051
3052
3053
3054
3055
3056
3057
3058
3059
3060
3061
3062
3063
3064
3065
3066
3067
3068
3069
3070
3071
3072
3073
3074
3075
3076
3077
3078
3079
3080
3081
3082
3083
3084
3085
3086
3087
3088
3089
3090
3091
3092
3093
3094
3095
3096
3097
3098
3099
3100
3101
3102
3103
3104
3105
3106
3107
3108
3109
3110
3111
3112
3113
3114
3115
3116
3117
3118
3119
3120
3121
3122
3123
3124
3125
3126
3127
3128
3129
3130
3131
3132
3133
3134
3135
3136
3137
3138
3139
3140
3141
3142
3143
3144
3145
3146
3147
3148
3149
3150
3151
3152
3153
3154
3155
3156
3157
3158
3159
3160
3161
3162
3163
3164
3165
3166
3167
3168
3169
3170
3171
3172
3173
3174
3175
3176
3177
3178
3179
3180
3181
3182
3183
3184
3185
3186
3187
3188
3189
3190
3191
3192
3193
3194
3195
3196
3197
3198
3199
3200
3201
3202
3203
3204
3205
3206
3207
3208
3209
3210
3211
3212
3213
3214
3215
3216
3217
3218
3219
3220
3221
3222
3223
3224
3225
3226
3227
3228
3229
3230
3231
3232
3233
3234
3235
3236
3237
3238
3239
3240
3241
3242
3243
3244
3245
3246
3247
3248
3249
3250
3251
3252
3253
3254
3255
3256
3257
3258
3259
3260
3261
3262
3263
3264
3265
3266
3267
3268
3269
3270
3271
3272
3273
3274
3275
3276
3277
3278
3279
3280
3281
3282
3283
3284
3285
3286
3287
3288
3289
3290
3291
3292
3293
3294
3295
3296
3297
3298
3299
3300
3301
3302
3303
3304
3305
3306
3307
3308
3309
3310
3311
3312
3313
3314
3315
3316
3317
3318
3319
3320
3321
3322
3323
3324
3325
3326
3327
3328
3329
3330
3331
3332
3333
3334
3335
3336
3337
3338
3339
3340
3341
3342
3343
3344
3345
3346
3347
3348
3349
3350
3351
3352
3353
3354
3355
3356
3357
3358
3359
3360
3361
3362
3363
3364
3365
3366
3367
3368
3369
3370
3371
3372
3373
3374
3375
3376
3377
3378
3379
3380
3381
3382
3383
3384
3385
3386
3387
3388
3389
3390
3391
3392
3393
3394
3395
3396
3397
3398
3399
3400
3401
3402
3403
3404
3405
3406
3407
3408
3409
3410
3411
3412
3413
3414
3415
3416
3417
3418
3419
3420
3421
3422
3423
3424
3425
3426
3427
3428
3429
3430
3431
3432
3433
3434
3435
3436
3437
3438
3439
3440
3441
3442
3443
3444
3445
3446
3447
3448
3449
3450
3451
3452
3453
3454
3455
3456
3457
3458
3459
3460
3461
3462
3463
3464
3465
3466
3467
3468
3469
3470
3471
3472
3473
3474
3475
3476
3477
3478
3479
3480
3481
3482
3483
3484
3485
3486
3487
3488
3489
3490
3491
3492
3493
3494
3495
3496
3497
3498
3499
3500
3501
3502
3503
3504
3505
3506
3507
3508
3509
3510
3511
3512
3513
3514
3515
3516
3517
3518
3519
3520
3521
3522
3523
3524
3525
3526
3527
3528
3529
3530
3531
3532
3533
3534
3535
3536
3537
3538
3539
3540
3541
3542
3543
3544
3545
3546
3547
3548
3549
3550
3551
3552
3553
3554
3555
3556
3557
3558
3559
3560
3561
3562
3563
3564
3565
3566
3567
3568
3569
3570
3571
3572
3573
3574
3575
3576
3577
3578
3579
3580
3581
3582
3583
3584
3585
3586
3587
3588
3589
3590
3591
3592
3593
3594
3595
3596
3597
3598
3599
3600
3601
3602
3603
3604
3605
3606
3607
3608
3609
3610
3611
3612
3613
3614
3615
3616
3617
3618
3619
3620
3621
3622
3623
3624
3625
3626
3627
3628
3629
3630
3631
3632
3633
3634
3635
3636
3637
3638
3639
3640
3641
3642
3643
3644
3645
3646
3647
3648
3649
3650
3651
3652
3653
3654
3655
3656
3657
3658
3659
3660
3661
3662
3663
3664
3665
3666
3667
3668
3669
3670
3671
3672
3673
3674
3675
3676
3677
3678
3679
3680
3681
3682
3683
3684
3685
3686
3687
3688
3689
3690
3691
3692
3693
3694
3695
3696
3697
3698
3699
3700
3701
3702
3703
3704
3705
3706
3707
3708
3709
3710
3711
3712
3713
3714
3715
3716
3717
3718
3719
3720
3721
3722
3723
3724
3725
3726
3727
3728
3729
3730
3731
3732
3733
3734
3735
3736
3737
3738
3739
3740
3741
3742
3743
3744
3745
3746
3747
3748
3749
3750
3751
3752
3753
3754
3755
3756
3757
3758
3759
3760
3761
3762
3763
3764
3765
3766
3767
3768
3769
3770
3771
3772
3773
3774
3775
3776
3777
3778
3779
3780
3781
3782
3783
3784
3785
3786
3787
3788
3789
3790
3791
3792
3793
3794
3795
3796
3797
3798
3799
3800
3801
3802
3803
3804
3805
3806
3807
3808
3809
3810
3811
3812
3813
3814
3815
3816
3817
3818
3819
3820
3821
3822
3823
3824
3825
3826
3827
3828
3829
3830
3831
3832
3833
3834
3835
3836
3837
3838
3839
3840
3841
3842
3843
3844
3845
3846
3847
3848
3849
3850
3851
3852
3853
3854
3855
3856
3857
3858
3859
3860
3861
3862
3863
3864
3865
3866
3867
3868
3869
3870
3871
3872
3873
3874
3875
3876
3877
3878
3879
3880
3881
3882
3883
3884
3885
3886
3887
3888
3889
3890
3891
3892
3893
3894
3895
3896
3897
3898
3899
3900
3901
3902
3903
3904
3905
3906
3907
3908
3909
3910
3911
3912
3913
3914
3915
3916
3917
3918
3919
3920
3921
3922
3923
3924
3925
3926
3927
3928
3929
3930
3931
3932
3933
3934
3935
3936
3937
3938
3939
3940
3941
3942
3943
3944
3945
3946
3947
3948
3949
3950
3951
3952
3953
3954
3955
3956
3957
3958
3959
3960
3961
3962
3963
3964
3965
3966
3967
3968
3969
3970
3971
3972
3973
3974
3975
3976
3977
3978
3979
3980
3981
3982
3983
3984
3985
3986
3987
3988
3989
3990
3991
3992
3993
3994
3995
3996
3997
3998
3999
4000
4001
4002
4003
4004
4005
4006
4007
4008
4009
4010
4011
4012
4013
4014
4015
4016
4017
4018
4019
4020
4021
4022
4023
4024
4025
4026
4027
4028
4029
4030
4031
4032
4033
4034
4035
4036
4037
4038
4039
4040
4041
4042
4043
4044
4045
4046
4047
4048
4049
4050
4051
4052
4053
4054
4055
4056
4057
4058
4059
4060
4061
4062
4063
4064
4065
4066
4067
4068
4069
4070
4071
4072
4073
4074
4075
4076
4077
4078
4079
4080
4081
4082
4083
4084
4085
4086
4087
4088
4089
4090
4091
4092
4093
4094
4095
4096
4097
4098
4099
4100
4101
4102
4103
4104
4105
4106
4107
4108
4109
4110
4111
4112
4113
4114
4115
4116
4117
4118
4119
4120
4121
4122
4123
4124
4125
4126
4127
4128
4129
4130
4131
4132
4133
4134
4135
4136
4137
4138
4139
4140
4141
4142
4143
4144
4145
4146
4147
4148
4149
4150
4151
4152
4153
4154
4155
4156
4157
4158
4159
4160
4161
4162
4163
4164
4165
4166
4167
4168
4169
4170
4171
4172
4173
4174
4175
4176
4177
4178
4179
4180
4181
4182
4183
4184
4185
4186
4187
4188
4189
4190
4191
4192
4193
4194
4195
4196
4197
4198
4199
4200
4201
4202
4203
4204
4205
4206
4207
4208
4209
4210
4211
4212
4213
4214
4215
4216
4217
4218
4219
4220
4221
4222
4223
4224
4225
4226
4227
4228
4229
4230
4231
4232
4233
4234
4235
4236
4237
4238
4239
4240
4241
4242
4243
4244
4245
4246
4247
4248
4249
4250
4251
4252
4253
4254
4255
4256
4257
4258
4259
4260
4261
4262
4263
4264
4265
4266
4267
4268
4269
4270
4271
4272
4273
4274
4275
4276
4277
4278
4279
4280
4281
4282
4283
4284
4285
4286
4287
4288
4289
4290
4291
4292
4293
4294
4295
4296
4297
4298
4299
4300
4301
4302
4303
4304
4305
4306
4307
4308
4309
4310
4311
4312
4313
4314
4315
4316
4317
4318
4319
4320
4321
4322
4323
4324
4325
4326
4327
4328
4329
4330
4331
4332
4333
4334
4335
4336
4337
4338
4339
4340
4341
4342
4343
4344
4345
4346
4347
4348
4349
4350
4351
4352
4353
4354
4355
4356
4357
4358
4359
4360
4361
4362
4363
4364
4365
4366
4367
4368
4369
4370
4371
4372
4373
4374
4375
4376
4377
4378
4379
4380
4381
4382
4383
4384
4385
4386
4387
4388
4389
4390
4391
4392
4393
4394
4395
4396
4397
4398
4399
4400
4401
4402
4403
4404
4405
4406
4407
4408
4409
4410
4411
4412
4413
4414
4415
4416
4417
4418
4419
4420
4421
4422
4423
4424
4425
4426
4427
4428
4429
4430
4431
4432
4433
4434
4435
4436
4437
4438
4439
4440
4441
4442
4443
4444
4445
4446
4447
4448
4449
4450
4451
4452
4453
4454
4455
4456
4457
4458
4459
4460
4461
4462
4463
4464
4465
4466
4467
4468
4469
4470
4471
4472
4473
4474
4475
4476
4477
4478
4479
4480
4481
4482
4483
4484
4485
4486
4487
4488
4489
4490
4491
4492
4493
4494
4495
4496
4497
4498
4499
4500
4501
4502
4503
4504
4505
4506
4507
4508
4509
4510
4511
4512
4513
4514
4515
4516
4517
4518
4519
4520
4521
4522
4523
4524
4525
4526
4527
4528
4529
4530
4531
4532
4533
4534
4535
4536
4537
4538
4539
4540
4541
4542
4543
4544
4545
4546
4547
4548
4549
4550
4551
4552
4553
4554
4555
4556
4557
4558
4559
4560
4561
4562
4563
4564
4565
4566
4567
4568
4569
4570
4571
4572
4573
4574
4575
4576
4577
4578
4579
4580
4581
4582
4583
4584
4585
4586
4587
4588
4589
4590
4591
4592
4593
4594
4595
4596
4597
4598
4599
4600
4601
4602
4603
4604
4605
4606
4607
4608
4609
4610
4611
4612
4613
4614
4615
4616
4617
4618
4619
4620
4621
4622
4623
4624
4625
4626
4627
4628
4629
4630
4631
4632
4633
4634
4635
4636
4637
4638
4639
4640
4641
4642
4643
4644
4645
4646
4647
4648
4649
4650
4651
4652
4653
4654
4655
4656
4657
4658
4659
4660
4661
4662
4663
4664
4665
4666
4667
4668
4669
4670
4671
4672
4673
4674
4675
4676
4677
4678
4679
4680
4681
4682
4683
4684
4685
4686
4687
4688
4689
4690
4691
4692
4693
4694
4695
4696
4697
4698
4699
4700
4701
4702
4703
4704
4705
4706
4707
4708
4709
4710
4711
4712
4713
4714
4715
4716
4717
4718
4719
4720
4721
4722
4723
4724
4725
4726
4727
4728
4729
4730
4731
4732
4733
4734
4735
4736
4737
4738
4739
4740
4741
4742
4743
4744
4745
4746
4747
4748
4749
4750
4751
4752
4753
4754
4755
4756
4757
4758
4759
4760
4761
4762
4763
4764
4765
4766
4767
4768
4769
4770
4771
4772
4773
4774
4775
4776
4777
4778
4779
4780
4781
4782
4783
4784
4785
4786
4787
4788
4789
4790
4791
4792
4793
4794
4795
4796
4797
4798
4799
4800
4801
4802
4803
4804
4805
4806
4807
4808
4809
4810
4811
4812
4813
4814
4815
4816
4817
4818
4819
4820
4821
4822
4823
4824
4825
4826
4827
4828
4829
4830
4831
4832
4833
4834
4835
4836
4837
4838
4839
4840
4841
4842
4843
4844
4845
4846
4847
4848
4849
4850
4851
4852
4853
4854
4855
4856
4857
4858
4859
4860
4861
4862
4863
4864
4865
4866
4867
4868
4869
4870
4871
4872
4873
4874
4875
4876
4877
4878
4879
4880
4881
4882
4883
4884
4885
4886
4887
4888
4889
4890
4891
4892
4893
4894
4895
4896
4897
4898
4899
4900
4901
4902
4903
4904
4905
4906
4907
4908
4909
4910
4911
4912
4913
4914
4915
4916
4917
4918
4919
4920
4921
4922
4923
4924
4925
4926
4927
4928
4929
4930
4931
4932
4933
4934
4935
4936
4937
4938
4939
4940
4941
4942
4943
4944
4945
4946
4947
4948
4949
4950
4951
4952
4953
4954
4955
4956
4957
4958
4959
4960
4961
4962
4963
4964
4965
4966
4967
4968
4969
4970
4971
4972
4973
4974
4975
4976
4977
4978
4979
4980
4981
4982
4983
4984
4985
4986
4987
4988
4989
4990
4991
4992
4993
4994
4995
4996
4997
4998
4999
5000
5001
5002
5003
5004
5005
5006
5007
5008
5009
5010
5011
5012
5013
5014
5015
5016
5017
5018
5019
5020
5021
5022
5023
5024
5025
5026
5027
5028
5029
5030
5031
5032
5033
5034
5035
5036
5037
5038
5039
5040
5041
5042
5043
5044
5045
5046
5047
5048
5049
5050
5051
5052
5053
5054
5055
5056
5057
5058
5059
5060
5061
5062
5063
5064
5065
5066
5067
5068
5069
5070
5071
5072
5073
5074
5075
5076
5077
5078
5079
5080
5081
5082
5083
5084
5085
5086
5087
5088
5089
5090
5091
5092
5093
5094
5095
5096
5097
5098
5099
5100
5101
5102
5103
5104
5105
5106
5107
5108
5109
5110
5111
5112
5113
5114
5115
5116
5117
5118
5119
5120
5121
5122
5123
5124
5125
5126
5127
5128
5129
5130
5131
5132
5133
5134
5135
5136
5137
5138
5139
5140
5141
5142
5143
5144
5145
5146
5147
5148
5149
5150
5151
5152
5153
5154
5155
5156
5157
5158
5159
5160
5161
5162
5163
5164
5165
5166
5167
5168
5169
5170
5171
5172
5173
5174
5175
5176
5177
5178
5179
5180
5181
5182
5183
5184
5185
5186
5187
5188
5189
5190
5191
5192
5193
5194
5195
5196
5197
5198
5199
5200
5201
5202
5203
5204
5205
5206
5207
5208
5209
5210
5211
5212
5213
5214
5215
5216
5217
5218
5219
5220
5221
5222
5223
5224
5225
5226
5227
5228
5229
5230
5231
5232
5233
5234
5235
5236
5237
5238
5239
5240
5241
5242
5243
5244
5245
5246
5247
5248
5249
5250
5251
5252
5253
5254
5255
5256
5257
5258
5259
5260
5261
5262
5263
5264
5265
5266
5267
5268
5269
5270
5271
5272
5273
5274
5275
5276
5277
5278
5279
5280
5281
5282
5283
5284
5285
5286
5287
5288
5289
5290
5291
5292
5293
5294
5295
5296
5297
5298
5299
5300
5301
5302
5303
5304
5305
5306
5307
5308
5309
5310
5311
5312
5313
5314
5315
5316
5317
5318
5319
5320
5321
5322
5323
5324
5325
5326
5327
5328
5329
5330
5331
5332
5333
5334
5335
5336
5337
5338
5339
5340
5341
5342
5343
5344
5345
5346
5347
5348
5349
5350
5351
5352
5353
5354
5355
5356
5357
5358
5359
5360
5361
5362
5363
5364
5365
5366
5367
5368
5369
5370
5371
5372
5373
5374
5375
5376
5377
5378
5379
5380
5381
5382
5383
5384
5385
5386
5387
5388
5389
5390
5391
5392
5393
5394
5395
5396
5397
5398
5399
5400
5401
5402
5403
5404
5405
5406
5407
5408
5409
5410
5411
5412
5413
5414
5415
5416
5417
5418
5419
5420
5421
5422
5423
5424
5425
5426
5427
5428
5429
5430
5431
5432
5433
5434
5435
5436
5437
5438
5439
5440
5441
5442
5443
5444
5445
5446
5447
5448
5449
5450
5451
5452
5453
5454
5455
5456
5457
5458
5459
5460
5461
5462
5463
5464
5465
5466
5467
5468
5469
5470
5471
5472
5473
5474
5475
5476
5477
5478
5479
5480
5481
5482
5483
5484
5485
5486
5487
5488
5489
5490
5491
5492
5493
5494
5495
5496
5497
5498
5499
5500
5501
5502
5503
5504
5505
5506
5507
5508
5509
5510
5511
5512
5513
5514
5515
5516
5517
5518
5519
5520
5521
5522
5523
5524
5525
5526
5527
5528
5529
5530
5531
5532
5533
5534
5535
5536
5537
5538
5539
5540
5541
5542
5543
5544
5545
5546
5547
5548
5549
5550
5551
5552
5553
5554
5555
5556
5557
5558
5559
5560
5561
5562
5563
5564
5565
5566
5567
5568
5569
5570
5571
5572
5573
5574
5575
5576
5577
5578
5579
5580
5581
5582
5583
5584
5585
5586
5587
5588
5589
5590
5591
5592
5593
5594
5595
5596
5597
5598
5599
5600
5601
5602
5603
5604
5605
5606
5607
5608
5609
5610
5611
5612
5613
5614
5615
5616
5617
5618
5619
5620
5621
5622
5623
5624
5625
5626
5627
5628
5629
5630
5631
5632
5633
5634
5635
5636
5637
5638
5639
5640
5641
5642
5643
5644
5645
5646
5647
5648
5649
5650
5651
5652
5653
5654
5655
5656
5657
5658
5659
5660
5661
5662
5663
5664
5665
5666
5667
5668
5669
5670
5671
5672
5673
5674
5675
5676
5677
5678
5679
5680
5681
5682
5683
5684
5685
5686
5687
5688
5689
5690
5691
5692
5693
5694
5695
5696
5697
5698
5699
5700
5701
5702
5703
5704
5705
5706
5707
5708
5709
5710
5711
5712
5713
5714
5715
5716
5717
5718
5719
5720
5721
5722
5723
5724
5725
5726
5727
5728
5729
5730
5731
5732
5733
5734
5735
5736
5737
5738
5739
5740
5741
5742
5743
5744
5745
5746
5747
5748
5749
5750
5751
5752
5753
5754
5755
5756
5757
5758
5759
5760
5761
5762
5763
5764
5765
5766
5767
5768
5769
5770
5771
5772
5773
5774
5775
5776
5777
5778
5779
5780
5781
5782
5783
5784
5785
5786
5787
5788
5789
5790
5791
5792
5793
5794
5795
5796
5797
5798
5799
5800
5801
5802
5803
5804
5805
5806
5807
5808
5809
5810
5811
5812
5813
5814
5815
5816
5817
5818
5819
5820
5821
5822
5823
5824
5825
5826
5827
5828
5829
5830
5831
5832
5833
5834
5835
5836
5837
5838
5839
5840
5841
5842
5843
5844
5845
5846
5847
5848
5849
5850
5851
5852
5853
5854
5855
5856
5857
5858
5859
5860
5861
5862
5863
5864
5865
5866
5867
5868
5869
5870
5871
5872
5873
5874
5875
5876
5877
5878
5879
5880
5881
5882
5883
5884
5885
5886
5887
5888
5889
5890
5891
5892
5893
5894
5895
5896
5897
5898
5899
5900
5901
5902
5903
5904
5905
5906
5907
5908
5909
5910
5911
5912
5913
5914
5915
5916
5917
5918
5919
5920
5921
5922
5923
5924
5925
5926
5927
5928
5929
5930
5931
5932
5933
5934
5935
5936
5937
5938
5939
5940
5941
5942
5943
5944
5945
5946
5947
5948
5949
5950
5951
5952
5953
5954
5955
5956
5957
5958
5959
5960
5961
5962
5963
5964
5965
5966
5967
5968
5969
5970
5971
5972
5973
5974
5975
5976
5977
5978
5979
5980
5981
5982
5983
5984
5985
5986
5987
5988
5989
5990
5991
5992
5993
5994
5995
5996
5997
5998
5999
6000
6001
6002
6003
6004
6005
6006
6007
6008
6009
6010
6011
6012
6013
6014
6015
6016
6017
6018
6019
6020
6021
6022
6023
6024
6025
6026
6027
6028
6029
6030
6031
6032
6033
6034
6035
6036
6037
6038
6039
6040
6041
6042
6043
6044
6045
6046
6047
6048
6049
6050
6051
6052
6053
6054
6055
6056
6057
6058
6059
6060
6061
6062
6063
6064
6065
6066
6067
6068
6069
6070
6071
6072
6073
6074
6075
6076
6077
6078
6079
6080
6081
6082
6083
6084
6085
6086
6087
6088
6089
6090
6091
6092
6093
6094
6095
6096
6097
6098
6099
6100
6101
6102
6103
6104
6105
6106
6107
6108
6109
6110
6111
6112
6113
6114
6115
6116
6117
6118
6119
6120
6121
6122
6123
6124
6125
6126
6127
6128
6129
6130
6131
6132
6133
6134
6135
6136
6137
6138
6139
6140
6141
6142
6143
6144
6145
6146
6147
6148
6149
6150
6151
6152
6153
6154
6155
6156
6157
6158
6159
6160
6161
6162
6163
6164
6165
6166
6167
6168
6169
6170
6171
6172
6173
6174
6175
6176
6177
6178
6179
6180
6181
6182
6183
6184
6185
6186
6187
6188
6189
6190
6191
6192
6193
6194
6195
6196
6197
6198
6199
6200
6201
6202
6203
6204
6205
6206
6207
6208
6209
6210
6211
6212
6213
6214
6215
6216
6217
6218
6219
6220
6221
6222
6223
6224
6225
6226
6227
6228
6229
6230
6231
6232
6233
6234
6235
6236
6237
6238
6239
6240
6241
6242
6243
6244
6245
6246
6247
6248
6249
6250
6251
6252
6253
6254
6255
6256
6257
6258
6259
6260
6261
6262
6263
6264
6265
6266
6267
6268
6269
6270
6271
6272
6273
6274
6275
6276
6277
6278
6279
6280
6281
6282
6283
6284
6285
6286
6287
6288
6289
6290
6291
6292
6293
6294
6295
6296
6297
6298
6299
6300
6301
6302
6303
6304
6305
6306
6307
6308
6309
6310
6311
6312
6313
6314
6315
6316
6317
6318
6319
6320
6321
6322
6323
6324
6325
6326
6327
6328
6329
6330
6331
6332
6333
6334
6335
6336
6337
6338
6339
6340
6341
6342
6343
6344
6345
6346
6347
6348
6349
6350
6351
6352
6353
6354
6355
6356
6357
6358
6359
6360
6361
6362
6363
6364
6365
6366
6367
6368
6369
6370
6371
6372
6373
6374
6375
6376
6377
6378
6379
6380
6381
6382
6383
6384
6385
6386
6387
6388
6389
6390
6391
6392
6393
6394
6395
6396
6397
6398
6399
6400
6401
6402
6403
6404
6405
6406
6407
6408
6409
6410
6411
6412
6413
6414
6415
6416
6417
6418
6419
6420
6421
6422
6423
6424
6425
6426
6427
6428
6429
6430
6431
6432
6433
6434
6435
6436
6437
6438
6439
6440
6441
6442
6443
6444
6445
6446
6447
6448
6449
6450
6451
6452
6453
6454
6455
6456
6457
6458
6459
6460
6461
6462
6463
6464
6465
6466
6467
6468
6469
6470
6471
6472
6473
6474
6475
6476
6477
6478
6479
6480
6481
6482
6483
6484
6485
6486
6487
6488
6489
6490
6491
6492
6493
6494
6495
6496
6497
6498
6499
6500
6501
6502
6503
6504
6505
6506
6507
6508
6509
6510
6511
6512
6513
6514
6515
6516
6517
6518
6519
6520
6521
6522
6523
6524
6525
6526
6527
6528
6529
6530
6531
6532
6533
6534
6535
6536
6537
6538
6539
6540
6541
6542
6543
6544
6545
6546
6547
6548
6549
6550
6551
6552
6553
6554
6555
6556
6557
6558
6559
6560
6561
6562
6563
6564
6565
6566
6567
6568
6569
6570
6571
6572
6573
6574
6575
6576
6577
6578
6579
6580
6581
6582
6583
6584
6585
6586
6587
6588
6589
6590
6591
6592
6593
6594
6595
6596
6597
6598
6599
6600
6601
6602
6603
6604
6605
6606
6607
6608
6609
6610
6611
6612
6613
6614
6615
6616
6617
6618
6619
6620
6621
6622
6623
6624
6625
6626
6627
6628
6629
6630
6631
6632
6633
6634
6635
6636
6637
6638
6639
6640
6641
6642
6643
6644
6645
6646
6647
6648
6649
6650
6651
6652
6653
6654
6655
6656
6657
6658
6659
6660
6661
6662
6663
6664
6665
6666
6667
6668
6669
6670
6671
6672
6673
6674
6675
6676
6677
6678
6679
6680
6681
6682
6683
6684
6685
6686
6687
6688
6689
6690
6691
6692
6693
6694
6695
6696
6697
6698
6699
6700
6701
6702
6703
6704
6705
6706
6707
6708
6709
6710
6711
6712
6713
6714
6715
6716
6717
6718
6719
6720
6721
6722
6723
6724
6725
6726
6727
6728
6729
6730
6731
6732
6733
6734
6735
6736
6737
6738
6739
6740
6741
6742
6743
6744
6745
6746
6747
6748
6749
6750
6751
6752
6753
6754
6755
6756
6757
6758
6759
6760
6761
6762
6763
6764
6765
6766
6767
6768
6769
6770
6771
6772
6773
6774
6775
6776
6777
6778
6779
6780
6781
6782
6783
6784
6785
6786
6787
6788
6789
6790
6791
6792
6793
6794
6795
6796
6797
6798
6799
6800
6801
6802
6803
6804
6805
6806
6807
6808
6809
6810
6811
6812
6813
6814
6815
6816
6817
6818
6819
6820
6821
6822
6823
6824
6825
6826
6827
6828
6829
6830
6831
6832
6833
6834
6835
6836
6837
6838
6839
6840
6841
6842
6843
6844
6845
6846
6847
6848
6849
6850
6851
6852
6853
6854
6855
6856
6857
6858
6859
6860
6861
6862
6863
6864
6865
6866
6867
6868
6869
6870
6871
6872
6873
6874
6875
6876
6877
6878
6879
6880
6881
6882
6883
6884
6885
6886
6887
6888
6889
6890
6891
6892
6893
6894
6895
6896
6897
6898
6899
6900
6901
6902
6903
6904
6905
6906
6907
6908
6909
6910
6911
6912
6913
6914
6915
6916
6917
6918
6919
6920
6921
6922
6923
6924
6925
6926
6927
6928
6929
6930
6931
6932
6933
6934
6935
6936
6937
6938
6939
6940
6941
6942
6943
6944
6945
6946
6947
6948
6949
6950
6951
6952
6953
6954
6955
6956
6957
6958
6959
6960
6961
6962
6963
6964
6965
6966
6967
6968
6969
6970
6971
6972
6973
6974
6975
6976
6977
6978
6979
6980
6981
6982
6983
6984
6985
6986
6987
6988
6989
6990
6991
6992
6993
6994
6995
6996
6997
6998
6999
7000
7001
7002
7003
7004
7005
7006
7007
7008
7009
7010
7011
7012
7013
7014
7015
7016
7017
7018
7019
7020
7021
7022
7023
7024
7025
7026
7027
7028
7029
7030
7031
7032
7033
7034
7035
7036
7037
7038
7039
7040
7041
7042
7043
7044
7045
7046
7047
7048
7049
7050
7051
7052
7053
7054
7055
7056
7057
7058
7059
7060
7061
7062
7063
7064
7065
7066
7067
7068
7069
7070
7071
7072
7073
7074
7075
7076
7077
7078
7079
7080
7081
7082
7083
7084
7085
7086
7087
7088
7089
7090
7091
7092
7093
7094
7095
7096
7097
7098
7099
7100
7101
7102
7103
7104
7105
7106
7107
7108
7109
7110
7111
7112
7113
7114
7115
7116
7117
7118
7119
7120
7121
7122
7123
7124
7125
7126
7127
7128
7129
7130
7131
7132
7133
7134
7135
7136
7137
7138
7139
7140
7141
7142
7143
7144
7145
7146
7147
7148
7149
7150
7151
7152
7153
7154
7155
7156
7157
7158
7159
7160
7161
7162
7163
7164
7165
7166
7167
7168
7169
7170
7171
7172
7173
7174
7175
7176
7177
7178
7179
7180
7181
7182
7183
7184
7185
7186
7187
7188
7189
7190
7191
7192
7193
7194
7195
7196
7197
7198
7199
7200
7201
7202
7203
7204
7205
7206
7207
7208
7209
7210
7211
7212
7213
7214
7215
7216
7217
7218
7219
7220
7221
7222
7223
7224
7225
7226
7227
7228
7229
7230
7231
7232
7233
7234
7235
7236
7237
7238
7239
7240
7241
7242
7243
7244
7245
7246
7247
7248
7249
7250
7251
7252
7253
7254
7255
7256
7257
7258
7259
7260
7261
7262
7263
7264
7265
7266
7267
7268
7269
7270
7271
7272
7273
7274
7275
7276
7277
7278
7279
7280
7281
7282
7283
7284
7285
7286
7287
7288
7289
7290
7291
7292
7293
7294
7295
7296
7297
7298
7299
7300
7301
7302
7303
7304
7305
7306
7307
7308
7309
7310
7311
7312
7313
7314
7315
7316
7317
7318
7319
7320
7321
7322
7323
7324
7325
7326
7327
7328
7329
7330
7331
7332
7333
7334
7335
7336
7337
7338
7339
7340
7341
7342
7343
7344
7345
7346
7347
7348
7349
7350
7351
7352
7353
7354
7355
7356
7357
7358
7359
7360
7361
7362
7363
7364
7365
7366
7367
7368
7369
7370
7371
7372
7373
7374
7375
7376
7377
7378
7379
7380
7381
7382
7383
7384
7385
7386
7387
7388
7389
7390
7391
7392
7393
7394
7395
7396
7397
7398
7399
7400
7401
7402
7403
7404
7405
7406
7407
7408
7409
7410
7411
7412
7413
7414
7415
7416
7417
7418
7419
7420
7421
7422
7423
7424
7425
7426
7427
7428
7429
7430
7431
7432
7433
7434
7435
7436
7437
7438
7439
7440
7441
7442
7443
7444
7445
7446
7447
7448
7449
7450
7451
7452
7453
7454
7455
7456
7457
7458
7459
7460
7461
7462
7463
7464
7465
7466
7467
7468
7469
7470
7471
7472
7473
7474
7475
7476
7477
7478
7479
7480
7481
7482
7483
7484
7485
7486
7487
7488
7489
7490
7491
7492
7493
7494
7495
7496
7497
7498
7499
7500
7501
7502
7503
7504
7505
7506
7507
7508
7509
7510
7511
7512
7513
7514
7515
7516
7517
7518
7519
7520
7521
7522
7523
7524
7525
7526
7527
7528
7529
7530
7531
7532
7533
7534
7535
7536
7537
7538
7539
7540
7541
7542
7543
7544
7545
7546
7547
7548
7549
7550
7551
7552
7553
7554
7555
7556
7557
7558
7559
7560
7561
7562
7563
7564
7565
7566
7567
7568
7569
7570
7571
7572
7573
7574
7575
7576
7577
7578
7579
7580
7581
7582
7583
7584
7585
7586
7587
7588
7589
7590
7591
7592
7593
7594
7595
7596
7597
7598
7599
7600
7601
7602
7603
7604
7605
7606
7607
7608
7609
7610
7611
7612
7613
7614
7615
7616
7617
7618
7619
7620
7621
7622
7623
7624
7625
7626
7627
7628
7629
7630
7631
7632
7633
7634
7635
7636
7637
7638
7639
7640
7641
7642
7643
7644
7645
7646
7647
7648
7649
7650
7651
7652
7653
7654
7655
7656
7657
7658
7659
7660
7661
7662
7663
7664
7665
7666
7667
7668
7669
7670
7671
7672
7673
7674
7675
7676
7677
7678
7679
7680
7681
7682
7683
7684
7685
7686
7687
7688
7689
7690
7691
7692
7693
7694
7695
7696
7697
7698
7699
7700
7701
7702
7703
7704
7705
7706
7707
7708
7709
7710
7711
7712
7713
7714
7715
7716
7717
7718
7719
7720
7721
7722
7723
7724
7725
7726
7727
7728
7729
7730
7731
7732
7733
7734
7735
7736
7737
7738
7739
7740
7741
7742
7743
7744
7745
7746
7747
7748
7749
7750
7751
7752
7753
7754
7755
7756
7757
7758
7759
7760
7761
7762
7763
7764
7765
7766
7767
7768
7769
7770
7771
7772
7773
7774
7775
7776
7777
7778
7779
7780
7781
7782
7783
7784
7785
7786
7787
7788
7789
7790
7791
7792
7793
7794
7795
7796
7797
7798
7799
7800
7801
7802
7803
7804
7805
7806
7807
7808
7809
7810
7811
7812
7813
7814
7815
7816
7817
7818
7819
7820
7821
7822
7823
|
<!DOCTYPE html>
<html lang="en">
<head>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8">
<meta name="generator" content="AsciiDoc 8.6.8">
<title>Pcbnew</title>
<style type="text/css">
/* Shared CSS for AsciiDoc xhtml11 and html5 backends */
/* Default font. */
body {
font-family: Georgia,serif;
}
/* Title font. */
h1, h2, h3, h4, h5, h6,
div.title, caption.title,
thead, p.table.header,
#toctitle,
#author, #revnumber, #revdate, #revremark,
#footer {
font-family: Arial,Helvetica,sans-serif;
}
body {
margin: 1em 5% 1em 5%;
}
a {
color: blue;
text-decoration: underline;
}
a:visited {
color: fuchsia;
}
em {
font-style: italic;
color: navy;
}
strong {
font-weight: bold;
color: #083194;
}
h1, h2, h3, h4, h5, h6 {
color: #527bbd;
margin-top: 1.2em;
margin-bottom: 0.5em;
line-height: 1.3;
}
h1, h2, h3 {
border-bottom: 2px solid silver;
}
h2 {
padding-top: 0.5em;
}
h3 {
float: left;
}
h3 + * {
clear: left;
}
h5 {
font-size: 1.0em;
}
div.sectionbody {
margin-left: 0;
}
hr {
border: 1px solid silver;
}
p {
margin-top: 0.5em;
margin-bottom: 0.5em;
}
ul, ol, li > p {
margin-top: 0;
}
ul > li { color: #aaa; }
ul > li > * { color: black; }
pre {
padding: 0;
margin: 0;
}
#author {
color: #527bbd;
font-weight: bold;
font-size: 1.1em;
}
#email {
}
#revnumber, #revdate, #revremark {
}
#footer {
font-size: small;
border-top: 2px solid silver;
padding-top: 0.5em;
margin-top: 4.0em;
}
#footer-text {
float: left;
padding-bottom: 0.5em;
}
#footer-badges {
float: right;
padding-bottom: 0.5em;
}
#preamble {
margin-top: 1.5em;
margin-bottom: 1.5em;
}
div.imageblock, div.exampleblock, div.verseblock,
div.quoteblock, div.literalblock, div.listingblock, div.sidebarblock,
div.admonitionblock {
margin-top: 1.0em;
margin-bottom: 1.5em;
}
div.admonitionblock {
margin-top: 2.0em;
margin-bottom: 2.0em;
margin-right: 10%;
color: #606060;
}
div.content { /* Block element content. */
padding: 0;
}
/* Block element titles. */
div.title, caption.title {
color: #527bbd;
font-weight: bold;
text-align: left;
margin-top: 1.0em;
margin-bottom: 0.5em;
}
div.title + * {
margin-top: 0;
}
td div.title:first-child {
margin-top: 0.0em;
}
div.content div.title:first-child {
margin-top: 0.0em;
}
div.content + div.title {
margin-top: 0.0em;
}
div.sidebarblock > div.content {
background: #ffffee;
border: 1px solid #dddddd;
border-left: 4px solid #f0f0f0;
padding: 0.5em;
}
div.listingblock > div.content {
border: 1px solid #dddddd;
border-left: 5px solid #f0f0f0;
background: #f8f8f8;
padding: 0.5em;
}
div.quoteblock, div.verseblock {
padding-left: 1.0em;
margin-left: 1.0em;
margin-right: 10%;
border-left: 5px solid #f0f0f0;
color: #777777;
}
div.quoteblock > div.attribution {
padding-top: 0.5em;
text-align: right;
}
div.verseblock > pre.content {
font-family: inherit;
font-size: inherit;
}
div.verseblock > div.attribution {
padding-top: 0.75em;
text-align: left;
}
/* DEPRECATED: Pre version 8.2.7 verse style literal block. */
div.verseblock + div.attribution {
text-align: left;
}
div.admonitionblock .icon {
vertical-align: top;
font-size: 1.1em;
font-weight: bold;
text-decoration: underline;
color: #527bbd;
padding-right: 0.5em;
}
div.admonitionblock td.content {
padding-left: 0.5em;
border-left: 3px solid #dddddd;
}
div.exampleblock > div.content {
border-left: 3px solid #dddddd;
padding-left: 0.5em;
}
div.imageblock div.content { padding-left: 0; }
span.image img { border-style: none; }
a.image:visited { color: white; }
dl {
margin-top: 0.8em;
margin-bottom: 0.8em;
}
dt {
margin-top: 0.5em;
margin-bottom: 0;
font-style: normal;
color: navy;
}
dd > *:first-child {
margin-top: 0.1em;
}
ul, ol {
list-style-position: outside;
}
ol.arabic {
list-style-type: decimal;
}
ol.loweralpha {
list-style-type: lower-alpha;
}
ol.upperalpha {
list-style-type: upper-alpha;
}
ol.lowerroman {
list-style-type: lower-roman;
}
ol.upperroman {
list-style-type: upper-roman;
}
div.compact ul, div.compact ol,
div.compact p, div.compact p,
div.compact div, div.compact div {
margin-top: 0.1em;
margin-bottom: 0.1em;
}
tfoot {
font-weight: bold;
}
td > div.verse {
white-space: pre;
}
div.hdlist {
margin-top: 0.8em;
margin-bottom: 0.8em;
}
div.hdlist tr {
padding-bottom: 15px;
}
dt.hdlist1.strong, td.hdlist1.strong {
font-weight: bold;
}
td.hdlist1 {
vertical-align: top;
font-style: normal;
padding-right: 0.8em;
color: navy;
}
td.hdlist2 {
vertical-align: top;
}
div.hdlist.compact tr {
margin: 0;
padding-bottom: 0;
}
.comment {
background: yellow;
}
.footnote, .footnoteref {
font-size: 0.8em;
}
span.footnote, span.footnoteref {
vertical-align: super;
}
#footnotes {
margin: 20px 0 20px 0;
padding: 7px 0 0 0;
}
#footnotes div.footnote {
margin: 0 0 5px 0;
}
#footnotes hr {
border: none;
border-top: 1px solid silver;
height: 1px;
text-align: left;
margin-left: 0;
width: 20%;
min-width: 100px;
}
div.colist td {
padding-right: 0.5em;
padding-bottom: 0.3em;
vertical-align: top;
}
div.colist td img {
margin-top: 0.3em;
}
@media print {
#footer-badges { display: none; }
}
#toc {
margin-bottom: 2.5em;
}
#toctitle {
color: #527bbd;
font-size: 1.1em;
font-weight: bold;
margin-top: 1.0em;
margin-bottom: 0.1em;
}
div.toclevel1, div.toclevel2, div.toclevel3, div.toclevel4 {
margin-top: 0;
margin-bottom: 0;
}
div.toclevel2 {
margin-left: 2em;
font-size: 0.9em;
}
div.toclevel3 {
margin-left: 4em;
font-size: 0.9em;
}
div.toclevel4 {
margin-left: 6em;
font-size: 0.9em;
}
span.aqua { color: aqua; }
span.black { color: black; }
span.blue { color: blue; }
span.fuchsia { color: fuchsia; }
span.gray { color: gray; }
span.green { color: green; }
span.lime { color: lime; }
span.maroon { color: maroon; }
span.navy { color: navy; }
span.olive { color: olive; }
span.purple { color: purple; }
span.red { color: red; }
span.silver { color: silver; }
span.teal { color: teal; }
span.white { color: white; }
span.yellow { color: yellow; }
span.aqua-background { background: aqua; }
span.black-background { background: black; }
span.blue-background { background: blue; }
span.fuchsia-background { background: fuchsia; }
span.gray-background { background: gray; }
span.green-background { background: green; }
span.lime-background { background: lime; }
span.maroon-background { background: maroon; }
span.navy-background { background: navy; }
span.olive-background { background: olive; }
span.purple-background { background: purple; }
span.red-background { background: red; }
span.silver-background { background: silver; }
span.teal-background { background: teal; }
span.white-background { background: white; }
span.yellow-background { background: yellow; }
span.big { font-size: 2em; }
span.small { font-size: 0.6em; }
span.underline { text-decoration: underline; }
span.overline { text-decoration: overline; }
span.line-through { text-decoration: line-through; }
/*
* xhtml11 specific
*
* */
tt {
font-family: monospace;
font-size: inherit;
color: navy;
}
div.tableblock {
margin-top: 1.0em;
margin-bottom: 1.5em;
}
div.tableblock > table {
border: 3px solid #527bbd;
}
thead, p.table.header {
font-weight: bold;
color: #527bbd;
}
p.table {
margin-top: 0;
}
/* Because the table frame attribute is overriden by CSS in most browsers. */
div.tableblock > table[frame="void"] {
border-style: none;
}
div.tableblock > table[frame="hsides"] {
border-left-style: none;
border-right-style: none;
}
div.tableblock > table[frame="vsides"] {
border-top-style: none;
border-bottom-style: none;
}
/*
* html5 specific
*
* */
.monospaced {
font-family: monospace;
font-size: inherit;
color: navy;
}
table.tableblock {
margin-top: 1.0em;
margin-bottom: 1.5em;
}
thead, p.tableblock.header {
font-weight: bold;
color: #527bbd;
}
p.tableblock {
margin-top: 0;
}
table.tableblock {
border-width: 3px;
border-spacing: 0px;
border-style: solid;
border-color: #527bbd;
border-collapse: collapse;
}
th.tableblock, td.tableblock {
border-width: 1px;
padding: 4px;
border-style: solid;
border-color: #527bbd;
}
table.tableblock.frame-topbot {
border-left-style: hidden;
border-right-style: hidden;
}
table.tableblock.frame-sides {
border-top-style: hidden;
border-bottom-style: hidden;
}
table.tableblock.frame-none {
border-style: hidden;
}
th.tableblock.halign-left, td.tableblock.halign-left {
text-align: left;
}
th.tableblock.halign-center, td.tableblock.halign-center {
text-align: center;
}
th.tableblock.halign-right, td.tableblock.halign-right {
text-align: right;
}
th.tableblock.valign-top, td.tableblock.valign-top {
vertical-align: top;
}
th.tableblock.valign-middle, td.tableblock.valign-middle {
vertical-align: middle;
}
th.tableblock.valign-bottom, td.tableblock.valign-bottom {
vertical-align: bottom;
}
/*
* manpage specific
*
* */
body.manpage h1 {
padding-top: 0.5em;
padding-bottom: 0.5em;
border-top: 2px solid silver;
border-bottom: 2px solid silver;
}
body.manpage h2 {
border-style: none;
}
body.manpage div.sectionbody {
margin-left: 3em;
}
@media print {
body.manpage div#toc { display: none; }
}
/*
* Theme specific overrides of the preceding (asciidoc.css) CSS.
*
*/
body {
font-family: Garamond, Georgia, serif;
font-size: 17px;
color: #3E4349;
line-height: 1.3em;
}
h1, h2, h3, h4, h5, h6,
div.title, caption.title,
thead, p.table.header,
#toctitle,
#author, #revnumber, #revdate, #revremark,
#footer {
font-family: Garmond, Georgia, serif;
font-weight: normal;
border-bottom-width: 0;
color: #3E4349;
}
div.title, caption.title { color: #596673; font-weight: bold; }
h1 { font-size: 240%; }
h2 { font-size: 180%; }
h3 { font-size: 150%; }
h4 { font-size: 130%; }
h5 { font-size: 115%; }
h6 { font-size: 100%; }
#header h1 { margin-top: 0; }
#toc {
color: #444444;
line-height: 1.5;
padding-top: 1.5em;
}
#toctitle {
font-size: 20px;
}
#toc a {
border-bottom: 1px dotted #999999;
color: #444444 !important;
text-decoration: none !important;
}
#toc a:hover {
border-bottom: 1px solid #6D4100;
color: #6D4100 !important;
text-decoration: none !important;
}
div.toclevel1 { margin-top: 0.2em; font-size: 16px; }
div.toclevel2 { margin-top: 0.15em; font-size: 14px; }
em, dt, td.hdlist1 { color: black; }
strong { color: #3E4349; }
a { color: #004B6B; text-decoration: none; border-bottom: 1px dotted #004B6B; }
a:visited { color: #615FA0; border-bottom: 1px dotted #615FA0; }
a:hover { color: #6D4100; border-bottom: 1px solid #6D4100; }
div.tableblock > table, table.tableblock { border: 3px solid #E8E8E8; }
th.tableblock, td.tableblock { border: 1px solid #E8E8E8; }
ul > li > * { color: #3E4349; }
pre, tt, .monospaced { font-family: Consolas,Menlo,'Deja Vu Sans Mono','Bitstream Vera Sans Mono',monospace; }
tt, .monospaced { font-size: 0.9em; color: black;
}
div.exampleblock > div.content, div.sidebarblock > div.content, div.listingblock > div.content { border-width: 0 0 0 3px; border-color: #E8E8E8; }
div.verseblock { border-left-width: 0; margin-left: 3em; }
div.quoteblock { border-left-width: 3px; margin-left: 0; margin-right: 0;}
div.admonitionblock td.content { border-left: 3px solid #E8E8E8; }
@media screen {
body {
max-width: 50em; /* approximately 80 characters wide */
margin-left: 16em;
}
#toc {
position: fixed;
top: 0;
left: 0;
bottom: 0;
width: 13em;
padding: 0.5em;
padding-bottom: 1.5em;
margin: 0;
overflow: auto;
border-right: 3px solid #f8f8f8;
background-color: white;
}
#toc .toclevel1 {
margin-top: 0.5em;
}
#toc .toclevel2 {
margin-top: 0.25em;
display: list-item;
color: #aaaaaa;
}
#toctitle {
margin-top: 0.5em;
}
}
</style>
<script type="text/javascript">
/*<+'])');
// Function that scans the DOM tree for header elements (the DOM2
// nodeIterator API would be a better technique but not supported by all
// browsers).
var iterate = function (el) {
for (var i = el.firstChild; i != null; i = i.nextSibling) {
if (i.nodeType == 1 /* Node.ELEMENT_NODE */) {
var mo = re.exec(i.tagName);
if (mo && (i.getAttribute("class") || i.getAttribute("className")) != "float") {
result[result.length] = new TocEntry(i, getText(i), mo[1]-1);
}
iterate(i);
}
}
}
iterate(el);
return result;
}
var toc = document.getElementById("toc");
if (!toc) {
return;
}
// Delete existing TOC entries in case we're reloading the TOC.
var tocEntriesToRemove = [];
var i;
for (i = 0; i < toc.childNodes.length; i++) {
var entry = toc.childNodes[i];
if (entry.nodeName.toLowerCase() == 'div'
&& entry.getAttribute("class")
&& entry.getAttribute("class").match(/^toclevel/))
tocEntriesToRemove.push(entry);
}
for (i = 0; i < tocEntriesToRemove.length; i++) {
toc.removeChild(tocEntriesToRemove[i]);
}
// Rebuild TOC entries.
var entries = tocEntries(document.getElementById("content"), toclevels);
for (var i = 0; i < entries.length; ++i) {
var entry = entries[i];
if (entry.element.id == "")
entry.element.id = "_toc_" + i;
var a = document.createElement("a");
a.href = "#" + entry.element.id;
a.appendChild(document.createTextNode(entry.text));
var div = document.createElement("div");
div.appendChild(a);
div.className = "toclevel" + entry.toclevel;
toc.appendChild(div);
}
if (entries.length == 0)
toc.parentNode.removeChild(toc);
},
/////////////////////////////////////////////////////////////////////
// Footnotes generator
/////////////////////////////////////////////////////////////////////
/* Based on footnote generation code from:
* http://www.brandspankingnew.net/archive/2005/07/format_footnote.html
*/
footnotes: function () {
// Delete existing footnote entries in case we're reloading the footnodes.
var i;
var noteholder = document.getElementById("footnotes");
if (!noteholder) {
return;
}
var entriesToRemove = [];
for (i = 0; i < noteholder.childNodes.length; i++) {
var entry = noteholder.childNodes[i];
if (entry.nodeName.toLowerCase() == 'div' && entry.getAttribute("class") == "footnote")
entriesToRemove.push(entry);
}
for (i = 0; i < entriesToRemove.length; i++) {
noteholder.removeChild(entriesToRemove[i]);
}
// Rebuild footnote entries.
var cont = document.getElementById("content");
var spans = cont.getElementsByTagName("span");
var refs = {};
var n = 0;
for (i=0; i<spans.length; i++) {
if (spans[i].className == "footnote") {
n++;
var note = spans[i].getAttribute("data-note");
if (!note) {
// Use [\s\S] in place of . so multi-line matches work.
// Because JavaScript has no s (dotall) regex flag.
note = spans[i].innerHTML.match(/\s*\[([\s\S]*)]\s*/)[1];
spans[i].innerHTML =
"[<a id='_footnoteref_" + n + "' href='#_footnote_" + n +
"' title='View footnote' class='footnote'>" + n + "</a>]";
spans[i].setAttribute("data-note", note);
}
noteholder.innerHTML +=
"<div class='footnote' id='_footnote_" + n + "'>" +
"<a href='#_footnoteref_" + n + "' title='Return to text'>" +
n + "</a>. " + note + "</div>";
var id =spans[i].getAttribute("id");
if (id != null) refs["#"+id] = n;
}
}
if (n == 0)
noteholder.parentNode.removeChild(noteholder);
else {
// Process footnoterefs.
for (i=0; i<spans.length; i++) {
if (spans[i].className == "footnoteref") {
var href = spans[i].getElementsByTagName("a")[0].getAttribute("href");
href = href.match(/#.*/)[0]; // Because IE return full URL.
n = refs[href];
spans[i].innerHTML =
"[<a href='#_footnote_" + n +
"' title='View footnote' class='footnote'>" + n + "</a>]";
}
}
}
},
install: function(toclevels) {
var timerId;
function reinstall() {
asciidoc.footnotes();
if (toclevels) {
asciidoc.toc(toclevels);
}
}
function reinstallAndRemoveTimer() {
clearInterval(timerId);
reinstall();
}
timerId = setInterval(reinstall, 500);
if (document.addEventListener)
document.addEventListener("DOMContentLoaded", reinstallAndRemoveTimer, false);
else
window.onload = reinstallAndRemoveTimer;
}
}
asciidoc.install(2);
/*]]>*/
</script>
</head>
<body class="book">
<div id="header">
<h1>Pcbnew</h1>
<span id="author">The KiCad Team</span><br>
<div id="toc">
<div id="toctitle">Spis Treści</div>
<noscript><p><b>JavaScript must be enabled in your browser to display the table of contents.</b></p></noscript>
</div>
</div>
<div id="content">
<div id="preamble">
<div class="sectionbody">
<div class="paragraph"><p><em>Podręcznik użytkownika</em></p></div>
<div class="paragraph" id="copyright"><p><strong>Prawa autorskie</strong></p></div>
<div class="paragraph"><p>Copyright © 2010-2016. Ten dokument jest chroniony prawem autorskim. Lista
autorów znajduje się poniżej. Możesz go rozpowszechniać oraz modyfikować na
zasadach określonych w General Public License
(<a href="http://www.gnu.org/licenses/gpl.html">http://www.gnu.org/licenses/gpl.html</a>), wersja 3 lub późniejsza, albo
określonych w Creative Commons Attribution</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wszystkie znaki towarowe użyte w tym dokumencie należą do ich właścicieli.</p></div>
<div class="paragraph" id="contributors"><p><strong>Współtwórcy</strong></p></div>
<div class="paragraph"><p>Jean-Pierre Charras, Fabrizio Tappero.</p></div>
<div class="paragraph" id="translation"><p><strong>Tłumaczenie</strong></p></div>
<div class="paragraph"><p>Kerusey Karyu <<a href="mailto:keruseykaryu@o2.pl">keruseykaryu@o2.pl</a>>, 2014-2016.</p></div>
<div class="paragraph" id="feedback"><p><strong>Kontakt</strong></p></div>
<div class="paragraph"><p>Wszelkie zauważone błędy, sugestie lub nowe wersje dotyczące tego dokumentu
prosimy kierować do:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
W sprawie dokumentacji: <a href="https://github.com/KiCad/kicad-doc/issues">https://github.com/KiCad/kicad-doc/issues</a>
</p>
</li>
<li>
<p>
W sprawie oprogramowania: <a href="https://bugs.launchpad.net/kicad">https://bugs.launchpad.net/kicad</a>
</p>
</li>
<li>
<p>
W sprawie tłumaczeń interfejsu użytkownika (i18n):
<a href="https://github.com/KiCad/kicad-i18n/issues">https://github.com/KiCad/kicad-i18n/issues</a>
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph" id="publication_date_and_software_version"><p><strong>Data publikacji i wersja oprogramowania</strong></p></div>
<div class="paragraph"><p>17 marca 2014.</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_wprowadzenie">1. Wprowadzenie</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_kluczowe_wasciwosci">1.1. Kluczowe właściwości</h3>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew jest potężną aplikacją do trasowania obwodów drukowanych, dostępną
zarówno dla systemów Linux, Windows oraz OS X. Pcbnew jest zwykle używany
razem z programem do edycji schematów ideowych Eeschema by na ich podstawie
tworzyć obwody drukowane.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew zarządza też bibliotekami footprintów. Każdy fooprint jest rysunkiem
fizycznych komponentów zawierający jego "odcisk" - czyli układ wyprowadzeń
zapewniający połączenia ze składnikiem. Wymagane footprinty są ładowane
automatycznie podczas wczytywania listy sieci. Dowolna zmiana footprintów
lub renumeracja może być zmieniona na schemacie i przekazana do Pcbnew
poprzez ponowne wygenerowanie listy sieci i wczytanie jej ponownie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew posiada narzędzie do sprawdzania reguł projektowych (DRC), które
zapobiega niestosowaniu minimalnych odległości pomiędzy ścieżkami lub polami
lutowniczymi, jak i błędnemu prowadzeniu ścieżek, mogących tworzyć
połączenia nie będące na liście sieci/schemacie. Podczas korzystania z
interaktywnego routera DRC ciągle monitoruje zasady projektowania i pomaga
automatycznie sprawdzać trasy poszczególnych ścieżek.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew zapewnia możliwość wyświetlania linii prowadzących (<em>ratsnest</em>),
łączących poszczególne footprinty zgodnie z połączeniami na
schemacie. Połączenia te są śledzone dynamicznie, nawet podczas przesuwania
ścieżek i footprintów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew umożliwia w pełni manualne oraz półautomatyczne trasowanie ścieżek,
dzięki wbudowanemu routerowi z możliwością omijania lub rozpychania
istniejących ścieżek, tzw. router Push and Shove. Eksport oraz import w
formacie SPECCTRA DSN pozwala korzystać również z zaawansowanych
zewnętrznych auto-routerów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew udostępnia opcje specjalnie do produkcji układów przeznaczonych dla
bardzo wysokich częstotliwości (takich jak pola lutownicze trapezoidalne i o
złożonej postaci, automatyczne tworzenie płaskich cewek na obwodzie
drukowanym…).</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_gowne_cechy_projektu">1.2. Główne cechy projektu</h3>
<div class="paragraph"><p>Najmniejszą jednostką projektową w programie Pcbnew jest 1
nanometr. Wszystkie wymiary są zapisywane jako całkowite nanometry.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew może operować na 32 warstwach miedzi oraz 14 warstwach technicznych
(m.in. warstwy opisowe, soldermaski, warstwy kleju, pasty lutowniczej i
krawędziowej) plus 4 pomocnicze warstwy (rysunkowa i komentarzy) oraz
zarządza w czasie rzeczywistym połączeniami pomocniczymi (<em>ratsnest</em>) dla
nieistniejących jeszcze ścieżek.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wyświetlanie elementów PCB (ścieżki, pola lutownicze, tekst, rysunki.) może
zostać spersonalizowane:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Przez wyświetlanie w trybie pełnym lub trybie uproszczonym.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wyświetlanie lub nie prześwitów na ścieżkach.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Przy skomplikowanych obwodach, wyświetlanie warstw, pól miedzi, elementów
może zostać wyłączone w sposób selektywny dla polepszenia czytelności
zawartości ekranu. Połączenia lub ścieżki mogą też być podświetlone by
wyróżniały się na obwodzie drukowanym.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Footprinty mogą być obracane o dowolny kąt, z krokiem 0,1 stopnia.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew zawiera Edytor Footprintów, który pozwala na edycję poszczególnych
footprintów, które istnieją na obwodzie drukowanym lub w bibliotekach.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Edytor Footprintów pozwala na użycie kilku narzędzi, które mogą oszczędzić
czas poświęcony na tworzenie footprintów:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Szybka renumeracja pól lutowniczych przez proste przeciągnięcie myszą po
tych polach w kierunku zgodnym z kierunkiem numeracji.
</p>
</li>
<li>
<p>
Łatwe generowanie szyków prostych i okrągłych dla pól lutowniczych LGA/BGA
lub dla obudów z wyprowadzeniami opisanymi na kole.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pół-automatyczne wyrównywanie rzędów lub kolumn pól lutowniczych.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Pola lutownicze mają różne właściwości, które można regulować. Pola mogą być
okrągłe, prostokątne, owalne lub trapezowate. Dla elementów THT otwór
przelotowy może być przesunięty wewnątrz pola i może być okrągły lub owalny
(slot). Poszczególne pola można także obracać i mogą posiadać unikalną
soldermaskę, sieć, lub prześwit pasty. Pola mogą również mieć połączenia
termiczne dla ich łatwiejszego lutowania. Dowolna kombinacja unikalnych pól
może być umieszczona w danej obudowie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew w bardzo prosty sposób może wygenerować wszystkie potrzebne dokumenty
produkcyjne:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Pliki produkcyjne:
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Pliki dla fotoploterów w formacie GERBER RS274X.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pliki wierceń w formacie EXCELLON.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
Pliki dla ploterów w formatach HPGL, SVG oraz DXF.
</p>
</li>
<li>
<p>
Mapy rysunków i wierceń w formacie POSTSCRIPT.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pliki dla wydruków lokalnych.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wazne_informacje">1.3. Ważne informacje</h3>
<div class="paragraph"><p>Z powodu różnorodności kontroli nad programem, wymagane jest posiadanie
myszy trójprzyciskowej do pracy w Pcbnew. Wiele funkcji, jak
np. panoramowanie widoku będzie wymagało trzeciego klawisza.</p></div>
<div class="paragraph"><p>W nowym wydaniu programu KiCad, w Pcbnew zostały wprowadzone gruntowne
zmiany zaproponowane przez deweloperów z CERN. Obejmuje to takie funkcje
jak: nowy renderer (tryby wyświetlania OpenGL i Cairo), Interaktywny router
z rozpychaniem ścieżek, pozwalający na trasowanie par różnicowych i
dostrajania ich długości przez wprowadzanie meandrów, przebudowany Edytor
Footprintów i wiele innych funkcji. Należy pamiętać, że większość z tych
nowych funkcji może pracować <strong>tylko</strong> w nowych trybach wyświetlania OpenGL
i Cairo.</p></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_instalacja">2. Instalacja</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_instalacja_i_konfiguracja">2.1. Instalacja i konfiguracja</h3>
<div class="paragraph"><p>Procedura instalacji została opisana w dokumentacji programu KiCad Manager.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_modyfikacja_domyslnej_konfiguracji">2.2. Modyfikacja domyślnej konfiguracji</h3>
<div class="paragraph"><p>Domyślny plik konfiguracji: <span class="monospaced">kicad.pro</span> jest dostarczany w katalogu
<span class="monospaced">kicad/share/template</span>. Jest on używany jako początkowa konfiguracja dla
wszystkich nowych projektów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Plik konfiguracji można zmodyfikować według potrzeb, szczególnie jeśli
chodzi o zmianę listy dostępnych bibliotek.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Aby wykonać modyfikację tego pliku:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Należy uruchomić Pcbnew używając Menadżera projektu lub bezpośrednio z linii
poleceń. W systemie Windows na przykład wydając polecenie
<span class="monospaced">c:\kicad\bin\pcbnew.exe</span>. W systemie Linux: uruchamiając
<span class="monospaced">/usr/local/kicad/bin/kicad</span> lub <span class="monospaced">/usr/local/kicad/bin/pcbnew</span> jeśli pliki
binarne znajdują się w <span class="monospaced">/usr/local/kicad/bin</span>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wybrać <strong>Ustawienia</strong> → <strong>Biblioteka</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Dokonać edycji.
</p>
</li>
<li>
<p>
Zapisać zmodyfikowaną konfigurację (Zapisz ustawienia) z powrotem do
<span class="monospaced">kicad/share/template/kicad.pro</span>.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zarzadzanie_bibliotekami_footprintow_pliki_starszego_typu">2.3. Zarządzanie bibliotekami footprintów - Pliki starszego typu</h3>
<div class="paragraph"><p>Listę bibliotek można dostosować do potrzeb projektu za pomocą okna
dialogowego wywoływanego z menu <strong>Ustawienia</strong>:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Library_list_menu_item.png" alt="images/pl/Library_list_menu_item.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Poniższy rysunek ukazuje okno dialogowe pozwalające na ustawienie listy
aktywnych bibliotek:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Footprint_library_list.png" alt="images/pl/Footprint_library_list.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>W oknie tym należy dodać wszystkie biblioteki, które zawierają footprinty
potrzebne dla aktywnego projektu. Należy również usunąć nieużywane
biblioteki z nowych projektów by zapobiec konfilktom nazw. Należy pamiętać,
że istnieje problem z listą bibliotek footprintów, gdy istnieją zduplikowane
nazwy footprintów w wielu bibliotekach naraz. Gdy wystąpi taka sytuacja,
footprint taki będzie odczytywany z pierwszej biblioteki znajdującej się na
liście. Jest to pewna niedogodność (Nie można załadować właściwego
footprintu), którą można rozwiązać zmienając kolejność na liście biblioteki
za pomocą przycisków "Góra", "Dół" obok listy bibliotek lub nadać
footrintowi unikalną nazwę używając edytora footprintów.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tabele_footprintow_zarzadzanie_bibliotekami_pretty">2.4. Tabele footprintów - Zarządzanie bibliotekami .pretty</h3>
<div class="paragraph"><p>Począwszy od wersji 4.0, Pcbnew nie będzie używał narzędzia do konfiguracji
bibliotek opierającego się wyłącznie na ścieżkach dostępu. Nowa
implementacja tego narzędzia opiera się na tabeli bibliotek
footprintów. Informacje z poprzedniej sekcji w tej wersji już nie są
obowiązujące. Okno zarządzania bibliotekami jest dostępne przez:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Library_tables_menu_item.png" alt="images/pl/Library_tables_menu_item.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Poniższy rysunek pokazuje okno dialogowe z wspomnianą tabelą. Aby go wywołać
należy użyć polecenia "Zarządzanie bibliotekami footprintów" z menu
<strong>Ustawienia</strong>.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Footprint_tables_list.png" alt="images/pl/Footprint_tables_list.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Tabela bibliotek footprintów jest używana do mapowania plików bibliotek
obsługiwanych przez program do ich nazw skrótowych. Nazwa skrótowa jest
używana do wyszukiwania footprintów zamiast poprzedniej metody z
wyszukiwaniem plików zgodnie z ustalonym układem ścieżek dostępu. Pozwala to
programowi Pcbnew na dostęp do footprintów za pomocą tej samej nazwy w
różnych bibliotekach gwarantując tym samym, że właściwy footprint zostanie
załadowany z odpowiedniej biblioteki. Pozwala to również na obsługę
bibliotek pochodzących z innych programów (z pomocą wtyczek) EDA, takich jak
np. Eagle czy gEDA.</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_globalna_tabela_bibliotek_footprintow">2.4.1. Globalna tabela bibliotek footprintów</h4>
<div class="paragraph"><p>Globalna tabela bibliotek footprintów zawiera listę bibliotek, które są
dostępne zawsze, niezależnie od obecnie wczytanego projektu. Tabela ta jest
zapisana w pliku <span class="monospaced">fp-lib-table</span> w katalogu domowym użytkownika. Jego
rzeczywista lokacja zależy użytego systemu operacyjnego.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_lokalna_tabela_bibliotek_footprintow_zalezna_od_projektu">2.4.2. Lokalna tabela bibliotek footprintów zależna od projektu</h4>
<div class="paragraph"><p>Lokalna tabela bibliotek footprintów zależna od projektu zawiera listę
bibliotek, które są dostępne wyłącznie w obecnie wczytanym
projekcie. Lokalna tabela może być modyfikowana tylko wtedy, gdy zostanie
ona załadowana razem z listą sieci tego projektu. Gdy projekt nie został
załadowany lub gdy taka lokalna tabela nie istnieje, tworzona jest pusta
tabela, którą będzie można wypełnić i później zapisać razem z plikiem
przypisań footprintów (z rozszerzeniem <span class="monospaced">.cmp</span>).</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_konfiguracja_poczatkowa">2.4.3. Konfiguracja początkowa</h4>
<div class="paragraph"><p>Gdy Pcbnew lub CvPcb zostanie uruchomiony i globalna tabela bibliotek
<span class="monospaced">fp-lib-table</span> nie zostanie znaleziona w katalogu domowym użytkownika,
Pcbnew będzie próbował skopiować domyślną tabelę bibliotek <span class="monospaced">fp_global_table</span>
zapisaną w folderze <span class="monospaced">template</span> do pliku <span class="monospaced">fp-lib-table</span> w katalogu domowym
użytkownika. Jeśli plik <span class="monospaced">fp_global_table</span> nie został znaleziony, to zamiast
operacji kopiowania zostanie utworzona pusta tabela. Gdyby taka sytuacja
miała miejsce użytkownik ma też możliwość skopiowania <span class="monospaced">fp_global_table</span>
samodzielnie lub "ręczne" skonfigurowania tabeli. Domyślna tabela bibliotek
zawiera wszystkie standardowe biblioteki jakie zostały zainstalowane razem z
programem KiCad EDA Suite.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_dodawanie_nowych_wpisow_w_tabeli">2.4.4. Dodawanie nowych wpisów w tabeli</h4>
<div class="paragraph"><p>By móc używać biblioteki najpierw należy dodać globalną lub lokalną
tabelę. Lokalna tabela ma zastosowanie tylko gdy istnieje otwarta lista
sieci projektu. Każda pozycja tabeli musi posiadać unikalną nazwę
skrótową. Nie musi ona mieć jakiegokolwiek związku z bieżącą nazwą pliku lub
ścieżki do niego. Znak dwukropka <span class="monospaced">:</span> nie może być używany w nazwach
skrótowych. Każda pozycja musi również odnosić się do prawidłowej
ścieżki/nazwy pliku w zależności od typu biblioteki. Ścieżki do plików mogą
być bezpośrednie, względne lub pochodzić ze specjalnych zmiennych
systemowych - opisanych dalej. Aby biblioteka została wczytana przez Pcbnew
musi być także wybrana właściwa wtyczka obsługująca dany format
pliku. Pcbnew obecnie wspiera następujące formaty plików bibliotek: <strong>KiCad
Legacy</strong>, <strong>KiCad Pretty</strong>, <strong>Eagle</strong> oraz <strong>gEDA</strong>. Istnieje również pole
przeznaczone do wpisania opisu dla danego wpisu w tabeli. Pole z opcjami nie
jest w tej chwili używane, zatem umieszczanie jakichkolwiek opcji nie ma
znaczenia przy ładowaniu bibliotek. Proszę zauważyć, że nie można umieścić
dwóch takich samych nazw skrótowych w jednej tabeli. Jednakże, można wpisać
tą samą nazwę skrótową w globalnej i lokalnej tabeli bibliotek, ponieważ
tabela lokalna ma większy priorytet niż tabela globalna w takim
przypadku. Gdy wpisy zostaną zdefiniowane w lokalnej tabeli bibliotek, to
plik <span class="monospaced">fp-lib-table</span> zawierający te wpisy zostanie umieszczony w folderze
skąd pochodzi lista sieci.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_pobieranie_wartosci_ze_zmiennych_systemowych">2.4.5. Pobieranie wartości ze zmiennych systemowych</h4>
<div class="paragraph"><p>Jednym z największych zalet tabeli bibliotek footprintów jest możliwość
używania odnośników do zmiennych systemowych. Pozwala to na zdefiniowanie
własnych ścieżek do bibliotek w zmiennych systemowych i używanie ich w
projektach. Odnośniki do zmiennych systemowych można wplatać w treść pól
zawierających ścieżkę do pliku używając powszechnie znanego formatu
<span class="monospaced">${nazwa_zmiennej}</span>. Domyślnie Pcbnew definiuje zmienną środowiskową
<span class="monospaced">KISYSMOD</span>. Wskazuje ona na miejsce, gdzie zainstalowane zostały biblioteki
instalowane razem z programem KiCad EDA Suite. Można ją re-definiować
samodzielnie, co pozwala na zastąpienie standardowych bibliotek ich własnymi
odpowiednikami. Gdy wczytana zostanie lista sieci, Pcbnew automatycznie
definiuje również zmienną <span class="monospaced">KIPRJMOD</span>. Pozwala to na tworzenie bibliotek w
miejscu wskazywanym przez projekt bez konieczności definiowania
bezwzględnej ścieżki do biblioteki w lokalnej tabeli footprintów projektu.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_uzywanie_wtyczki_github">2.4.6. Używanie wtyczki GitHub</h4>
<div class="paragraph"><p>GitHub to specjalna wtyczka pozwalająca na łączenie się ze zdalnym
repozytorium GitHub zawierającym footprinty w formacie <span class="monospaced">.pretty</span> (nowa
wersja formatu zapisu footprintów przez program KiCad). Repozytorium to jest
tylko do odczytu, ale wtyczka umożliwia również dostęp do technologi <em>Copy
On Write</em> (COW) wspierającej możliwość edycji footpritnów odczytanych z
repozytorium GitHub i zapisanie ich nowych wersji na dysku lokalnym, które
później można wysłać z w celu ich aktualizacji. Sama wtyczka nie umożliwia
zapisu do repozytorium pod adresem <a href="https://github.com">https://github.com</a>. By dodać wpis GitHub
do tabeli bibliotek, pole <em>Ścieżka</em> musi zostać wypełniona ważnym adresem
URL do repozytorium GitHub.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przykładowo:</p></div>
<div class="literalblock">
<div class="content monospaced">
<pre>https://github.com/liftoff-sr/pretty_footprints</pre>
</div></div>
<div class="paragraph"><p>Zwykle poprawna ścieżka URL jest tworzona wg następującego schematu:</p></div>
<div class="literalblock">
<div class="content monospaced">
<pre>https://github.com/user_name/repo_name</pre>
</div></div>
<div class="paragraph"><p>Pole <em>Typ Wtyczki</em> musi być ustawione jako <span class="monospaced">Github</span>. Aby włączyć funkcję
"Copy On Write" należy w polu <em>Opcje</em> dodać parametr
<span class="monospaced">allow_pretty_writing_to_this_dir</span> który zawierał będzie ścieżkę na dysku
lokalnym gdzie zapisywane będą pliki z modyfikacjami. Jeśli ta opcja
zostanie pominięta to biblioteka GitHub jest tylko do odczytu. Footprinty
tam zapisane są połączeniem części tylko do odczytu repozytorium GitHub i
treści lokalnych zmian by utworzyć zmodyfikowaną bibliotekę
footprintów. Każda modyfikacja biblioteki GitHub będzie trafiać do tej
lokalnej biblioteki hybrydowej COW umieszczonej w odpowiednim folderze
<span class="monospaced">*.pretty</span>. Należy w tym miejscu nadmienić, iż część rezydentna COW
pochodząca z repozytorium GitHub jest zawsze tylko do odczytu, co oznacza,
że nie można niczego samodzielnie usunąć lub zmodyfikować bezpośrednio w
samym repozytorium GitHub. Niezależnie czy biblioteka będzie hybrydowa,
czyli połączona z lokalnej części tylko do odczytu i zapisu, czy tylko część
zdalną przeznaczoną tylko do odczytu, będzie ona dalej zwana biblioteką
"Github" w dalszych rozważaniach.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Poniższa tabela pokazuje wpis z tabeli bibliotek, której nie została
przypisana opcja <span class="monospaced">allow_pretty_writing_to_this_dir</span>:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<thead>
<tr>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Nazwa skrótowa</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Ścieżka</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Typ wtyczki</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Opcje</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Opis</em></th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">github</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><a href="https://github.com/liftoff-sr/pretty_footprints">https://github.com/liftoff-sr/pretty_footprints</a></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Github</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Liftoff’s GH footprints</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="paragraph"><p>Następna tabela pokazuje wpis z tabeli bibliotek z opcją dotyczącą
COW. Zmienna <span class="monospaced">${HOME}</span> jest tylko przykładowa. Folder <span class="monospaced">github.pretty</span> jest
umieszczony w folderze do którego prowadzi ścieżka <span class="monospaced">${HOME}/pretty/</span>. W
każdym przypadku użycia opcji <span class="monospaced">allow_pretty_writing_to_this_dir</span>, wymagane
jest samodzielne utworzenie tego folderu i musi on posiadać rozszerzenie
<span class="monospaced">.pretty</span>.</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<col style="width:20%;">
<thead>
<tr>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Nazwa skrótowa</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Ścieżka</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Typ wtyczki</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Opcje</em> </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > <em>Opis</em></th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">github</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><a href="https://github.com/liftoff-sr/pretty_footprints">https://github.com/liftoff-sr/pretty_footprints</a></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Github</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Liftoff’s GH footprints</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="paragraph"><p>Footprinty pobierane z folderu na który wskazuje opcja
<span class="monospaced">allow_pretty_writing_to_this_dir</span> mają zawsze pierwszeństwo przed tymi
umieszczonymi w zdalnych repozytoriach. Po zapisaniu footprintu do lokalnego
folderu przechowującego hybrydowe pliki COW, np. poprzez zapisanie zmian w
edytorze footprintów, żadne aktualizacje GitHub nie będą widoczne podczas
ładowania footprintów o tej samej nazwie, niż te, które zostały zapisane
lokalnie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Zawsze należy korzystać z odrębnego folderu <span class="monospaced">*.pretty</span> dla poszczególnych
bibliotek GitHub i nigdy nie powinno się łączyć folderów przez przypisywanie
tego samego folderu do innych bibliotek GitHub, gdyż mogłoby to doprowadzić
do bałaganu nad którym nie byłoby można zapanować. Wartości symboliczne w
zmiennych systemowych zapisane w notacji <span class="monospaced">${nazwa_zmiennej}</span> przypisane do
opcji <span class="monospaced">allow_pretty_writing_to_this_dir</span> będą rozwijane automatycznie by
utworzyć właściwą ścieżkę, tak samo jak to ma miejsce w polu <em>Ścieżka</em>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Co robić z plikami w COW? System COW to element przyśpieszający
współużytkowanie footprintów. Jeśli zawartość COW będzie regularnie
przesyłana do zarządcy repozytorium GitHub, będzie można pomóc w
uaktualnianiu kopii znajdujących się w repozytorium zdalnym. Całość jest
bardzo prosta. Za pomocą poczty elektronicznej należy wysłać pliki
<span class="monospaced">*.kicad_mod</span> znajdujące się w folderach systemu COW do osoby zarządzającej
repozytorium. Po otrzymaniu potwierdzenia, że zmiany zostały zaakceptowane i
wprowadzone, można skasować wysłane pliki z COW. Nowe wersje plików zostaną
pobrane z repozytorium GitHub. Głównym celem jest utrzymywanie jak
najmniejszego zestawu plików systemu COW jak tylko jest to możliwe poprzez
regularne przesyłanie zawartych w niej plików do <a href="https://github.com">https://github.com</a>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Na koniec. Można użyć Nginx jako pamięci podręcznej dla serwerów Github,
który przyśpieszy ładowanie footprintów. Można go zainstalować lokalnie lub
na serwerze sieciowym. W plikach źródłowych programu jest przykład takiej
konfiguracji: pcbnew/github/nginx.conf. Najprostszą drogą do uruchomienia
tego pośrednika jest nadpisanie domyślnego pliku nginx.conf tym plikiem i
wykonanie polecenia <span class="monospaced">export KIGITHUB=http://my_server:54321/KiCad</span> gdzie
<span class="monospaced">my_server</span> to adres IP lub domena komputera z uruchomionym Nginx.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_generalne_zalecenia_przy_uzywaniu_tabeli_bibliotek">2.4.7. Generalne zalecenia przy używaniu tabeli bibliotek</h4>
<div class="paragraph"><p>Biblioteki footprintów mogą być zdefiniowane globalne lub lokalnie dla
obecnie wczytanego projektu. Biblioteki umieszczone w globalnej tabeli
bibliotek użytkownika są zawsze dostępne i są zapisane w pliku
<span class="monospaced">fp-lib-table</span> w katalogu domowym użytkownika. Globalne biblioteki będą
dostępne nawet jeśli nie została otwarta lista sieci danego
projektu. Inaczej sprawa się ma w przypadku lokalnych bibliotek, które są
aktywne wyłącznie dla bieżącej listy sieci. Lokalna tabela bibliotek jest
zapisywana w pliku <span class="monospaced">fp-lib-table</span> umieszczonym w tej samej ścieżce co lista
sieci.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Nie ma przeszkód co do definiowania odnośników do bibliotek w obu
tabelach. Dlatego też nie zostało odgórnie określone w jaki sposób
użytkownik będzie wykorzystywał możliwości jakie dają globalne i lokalne
tabele. Są jednak zalety i wady każdego z rozwiązań, które należy rozważyć.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Można zdefiniować wszystkie biblioteki w globalnej tabeli bibliotek, co
oznacza, że będą one zawsze dostępne gdy będą potrzebne.
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wadą takiego rozwiązania będzie utrudnione poszukiwanie wśród wielu bibliotek
odpowiedniego footprintu dla danego komponentu.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
Można zdefiniować biblioteki w obu tabelach jednocześnie.
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Zaletą takiego rozwiązania będzie możliwość zdefiniowania tylko tych bibliotek,
które będą w danej chwili potrzebne oraz skrócenie czasu ich przeszukiwania.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wadą tego rozwiązania będzie zaś to, że będzie trzeba zawsze pamiętać,
by dodać odpowiednie biblioteki dla każdego nowego projektu.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
Można zdefiniować biblioteki w obu tabelach jednocześnie.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Sensowne staje się wtedy wpisanie bibliotek, które są wykorzystywane prawie
we wszystkich projektach do tabeli globalnej, a w lokalnych tabelach
umieszczać tylko te, które są przydatne tylko w tym konkretnym
projekcie. Będzie to rozwiązanie kompromisowe, które będzie posiadało
największą elastyczność kosztem zmniejszenia szybkości wyszukiwania.</p></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_obsuga_programu">3. Obsługa programu</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_dostep_do_polecen">3.1. Dostęp do poleceń</h3>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew udostępnia wiele różnych poleceń, które mogą być uruchamiane za
pomocą:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Paska menu na samej górze ekranu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Górnego paska ikon.
</p>
</li>
<li>
<p>
Bocznego paska ikon znajdującego się z prawej strony.
</p>
</li>
<li>
<p>
Bocznego paska narzędzi znajdującego się z lewej strony.
</p>
</li>
<li>
<p>
Klawiszy myszy (opcje menu). Zwłaszcza:
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Prawy klawisz otwiera menu podręczne gdzie dostępne są
polecenia kontekstowe związane z elementem znajdującym się w miejscu kursora.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
Klawiatury (Klawisze funkcyjne <span class="monospaced">F1</span>, <span class="monospaced">F2</span>, <span class="monospaced">F3</span>, <span class="monospaced">F4</span>, <span class="monospaced">Shift</span>, <span class="monospaced">Delete</span>,
<span class="monospaced">+</span>, <span class="monospaced">-</span>, <span class="monospaced">Page Up</span>, <span class="monospaced">Page Down</span> oraz <span class="monospaced">Spacja</span>). Klawisz <span class="monospaced">Esc</span> zaś służy do
przerywania właśnie wykonywanej operacji.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Poniższy obrazek ilustruje niektóre z możliwości dostępu do poleceń:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Right-click_legacy_menu.png" alt="images/pl/Right-click_legacy_menu.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_polecenia_zwiazane_z_mysza">3.2. Polecenia związane z myszą</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_podstawowe_polecenia">3.2.1. Podstawowe polecenia</h4>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Prawy przycisk
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Pojedynczy klik: wyświetla na pasku informacyjnym charakterystyczne
właściwości footprintu lub tekstu znajdującego się w miejscu kursora.
</p>
</li>
<li>
<p>
Podwójne kliknięcie: otwiera okno edycji dla elementu znajdującego się
w miejscu kursora (o ile taki element daje taką możliwość).
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
Przycisk centralny/rolka
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Szybka zmiana powiększenia i parę komend w menedżerze warstw.
</p>
</li>
<li>
<p>
Przytrzymanie klawisza centralnego i przeciągnięcie myszy rysuje zaznaczenie obszaru
który po zwolnieniu klawisza będzie powiększony na cały dostępny ekran roboczy.
Kółkiem myszy można też przybliżać lub oddalać obszar znajdujący się wokół kursora.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
Prawy przycisk
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Otwiera podręczne menu
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_operacje_na_blokach">3.2.2. Operacje na blokach</h4>
<div class="paragraph"><p>Operacje takie jak: przesuwanie, przerzucanie (na inną warstwę), kopiowanie,
obracanie oraz kasowanie zawartości bloku są dostępne z menu
podręcznego. Dodatkowo można też dokonać przybliżenia obszaru zaznaczonego
jako blok.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Ramka zaznaczenia bloku jest rysowana poprzez przesunięcie kursora myszą
razem z wciśniętym jej lewym klawiszem. Operacja związana z wyborem bloku
jest przeprowadzana po zwolnieniu klawisza.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Naciskając i przytrzymując jeden z klawiszy <span class="monospaced">Shift</span>, <span class="monospaced">Ctrl</span>, lub oba razem,
podczas rysowania zaznaczenia automatycznie wybiera jedną z opcji:
przesuwanie, przerzucanie, obrót lub kasowanie zawartości bloku:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:50%;">
<col style="width:50%;">
<thead>
<tr>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > Akcja </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > Efekt</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przesuwanie myszy z wciśniętym lewym klawiszem</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zaznaczanie obszaru w celu jego przesunięcia w inne miejsce</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="monospaced">Shift</span> + Przesuwanie myszy z wciśniętym lewym klawiszem</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zaznaczanie obszaru w celu jego przerzucenia na przeciwną warstwę</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="monospaced">Ctrl</span> + Przesuwanie myszy z wciśniętym prawym klawiszem myszy</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zaznaczanie obszaru w celu jego obrotu o 90°</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="monospaced">Shift</span> + <span class="monospaced">Ctrl</span> + Przesuwanie myszy z wciśniętym lewym klawiszem myszy</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zaznaczanie obszaru w celu jego skasowania</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wciśnięty centralny klawisz myszy</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zaznaczanie obszaru w celu jego powiększenia</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="paragraph"><p>Podczas przesuwania bloku:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Można przesunąć blok na nową pozycję oraz z pomocą lewego klawisza myszy
umieścić go w wybranej pozycji.
</p>
</li>
<li>
<p>
By anulować operację można użyć prawego klawisza myszy i wybrać "Anuluj
blok" z podręcznego menu (lub też skorzystać z klawisza <em>ESC</em>).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Alternatywnie jeśli żaden z klawiszy nie jest naciśnięty podczas rysowania
bloku, można użyć prawego klawisza myszy by wyświetlić podręczne menu i
wybrać żądaną akcję z listy dostępnych.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dla każdej operacji blokowej okno wyboru pozwala na działania, które będą
ograniczać się tylko do niektórych elementów. Każde z powyższych poleceń
może zostać anulowane przez to samo menu podręczne lub przez naciśnięcie
klawisza <strong>Esc</strong>.</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wybor_siatki">3.3. Wybór siatki</h3>
<div class="paragraph"><p>W czasie tworzenia obwodu drukowanego kursor przesuwa się po siatce. Siatkę
tą można włączyć lub wyłączyć z lewego panelu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dowolną predefiniowaną, bądź zdefiniowaną przez użytkownika siatkę można
wybrać z listy rozwijanej pod głównym paskiem narzędzi lub z menu
podręcznego. Siatkę użytkownika można zdefiniować z poziomu menu w <strong>Wymiary</strong>
→ <strong>Siatka użytkownika</strong>.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_ustawianie_powiekszenia_zoom">3.4. Ustawianie powiększenia - Zoom</h3>
<div class="paragraph"><p>Poziom powiększenia może zostać zmieniony w następujący sposób:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Otwórz menu podręczne (używając prawego klawisza myszy) i wybierz jedną z
dostępnych pozycji.
</p>
</li>
<li>
<p>
Użyj następujących klawiszy funkcyjnych:
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<em>F1</em>: Zwiększenie (powiększenie)
</p>
</li>
<li>
<p>
<em>F2</em>: Zredukowanie (pomniejszenie)
</p>
</li>
<li>
<p>
<em>F3</em>: Odrysowanie widoku
</p>
</li>
<li>
<p>
<em>F4</em>: Centrowanie widoku na bieżącej pozycji kursora
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
Przesunięcie kółka myszy.
</p>
</li>
<li>
<p>
Przytrzymaj środkowy klawisz myszy, zaznaczając obszar, który ma zostać
powiększony.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wyswietlanie_pozycji_kursora">3.5. Wyświetlanie pozycji kursora</h3>
<div class="paragraph"><p>Pozycja kursora jest wyświetlana albo w calach (inch lub ``) lub w
milimetrach (mm) zgodnie z wyborem wyświetlanych jednostek na lewym pasku
opcji.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Niezależnie od wybranych jednostek Pcbnew zawsze pracuje z dokładnością 1
nanometra.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pasek statusu wyświetlany na dole okna aplikacji zawiera następujące
informacje:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Bieżące powiększenie.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pozycję absolutną kursora.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pozycję względną kursora. Pozycję bazową (0,0) do której odnosi się pozycja
względna można przenosić na dowolną pozycję absolutną za pomocą klawisza
spacji. Dodatkowo wyświetlana jest bieżąca odległość do punktu bazowego.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Dodatkowo pozycję względną kursora można wyświetlać jako współrzędne polarne
(promień + kąt). Zmiany sposobu wyświetlania pozycji względnej przełączyć za
pomocą odpowiedniej opcji na lewym pasku opcji.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_coordinate_status_display.png" alt="images/pl/Pcbnew_coordinate_status_display.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_szybki_dostep_do_polecen_skroty_klawiszowe">3.6. Szybki dostęp do poleceń - Skróty klawiszowe</h3>
<div class="paragraph"><p>Wiele poleceń jest dostępnych bezpośrednio z klawiatury. Wybór może być
wykonany zarówno w trybie małych jak i wielkich liter. Wiele skrótów jest
pokazywany w menu. Niektóre skróty które nie występują jawnie to:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<span class="monospaced">Delete</span>: usuwa footprint lub ścieżkę. (<em>Operacja dostępna tylko w trybie
przesuwania footprintów lub trasowania ścieżek</em>)
</p>
</li>
<li>
<p>
<span class="monospaced">V</span>: Jeśli jest aktywne narzędzie do prowadzenia ścieżek zmienia warstwę i
wstawia przelotkę, jeśli aktualnie prowadzimy ścieżkę.
</p>
</li>
<li>
<p>
<span class="monospaced">+</span> i <span class="monospaced">-</span>: Przełącza się na następną/poprzednią warstwę.
</p>
</li>
<li>
<p>
<span class="monospaced">?</span>: Pokazuje listę dostępnych skrótów klawiszowych.
</p>
</li>
<li>
<p>
<span class="monospaced">Spacja</span>: Resetuje punkt odniesienia dla współrzędnych względnych.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_operacje_na_blokach_2">3.7. Operacje na blokach</h3>
<div class="paragraph"><p>Operacje takie jak: przesuwanie, przerzucanie (na inną warstwę), kopiowanie,
obracanie oraz kasowanie zawartości bloku są dostępne z menu
podręcznego. Dodatkowo można też dokonać przybliżenia obszaru zaznaczonego
jako blok.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Ramka zaznaczenia bloku jest rysowana poprzez przesunięcie kursora myszą
razem z wciśniętym jej lewym klawiszem. Operacja związana z wyborem bloku
jest przeprowadzana po zwolnieniu klawisza.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Naciskając i przytrzymując jeden z klawiszy <span class="monospaced">Shift</span>, <span class="monospaced">Ctrl</span>, lub oba razem,
lub <span class="monospaced">Alt</span>, podczas rysowania zaznaczenia automatycznie wybiera jedną z
opcji: przesuwanie, przerzucanie, obrót lub kasowanie zawartości bloku:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:50%;">
<col style="width:50%;">
<thead>
<tr>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > Akcja </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > Efekt</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przesuwanie myszy z wciśniętym lewym klawiszem</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przesunięcie obszaru w inne miejsce</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="monospaced">Shift</span> + Wciśnięty lewy klawisz myszy</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przerzucenie bloku na przeciwną warstwę</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="monospaced">Ctrl</span> + Wciśnięty prawy klawisz myszy</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Obrót bloku o 90°</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="monospaced">Shift</span> + <span class="monospaced">Ctrl</span> + Wciśnięty lewy klawisz myszy</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Skasowanie zawartości obszaru</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="monospaced">Alt</span> + Wciśnięty lewy klawisz myszy</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Skopiowanie obszaru</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="paragraph"><p>Dla każdej operacji blokowej okno wyboru pozwala na działania, które będą
ograniczać się tylko do niektórych elementów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Każde z powyższych poleceń może zostać anulowane przez to samo menu
podręczne lub przez naciśnięcie klawisza <strong>Esc</strong>.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_legacy_block_selection_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_legacy_block_selection_dialog.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_jednostki_miar_uzywane_w_oknach_dialogowych">3.8. Jednostki miar używane w oknach dialogowych</h3>
<div class="paragraph"><p>Przy wyświetlaniu rozmiarów są używane dwie jednostki miar: cal oraz mm
zgodnie z wybraną opcją <span class="image">
<img src="images/icons/unit_inch.png" alt="images/icons/unit_inch.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/unit_mm.png" alt="images/icons/unit_mm.png">
</span>, którą można znaleźć na lewym panelu
opcji. Jednakże można również wprowadzać dane także w innych dostępnych
jednostkach gdy wprowadzana jest nową wartość.</p></div>
<div class="literalblock">
<div class="content monospaced">
<pre>Akceptowane jednostki:</pre>
</div></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:50%;">
<col style="width:50%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">1*in*</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">(1 cal)</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">1 <strong>``</strong></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">(1 cal/idem)</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">25 <strong>th</strong></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">(25 thou)</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">25 <strong>mi</strong></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">(25 milsów, to samo co thou)</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">6 <strong>mm</strong></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">(6 mm, jak sama nazwa wskazuje)</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="paragraph"><p>Należy przy tym stosować się do pewnych zasad:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Spacje pomiędzy liczbą a jednostką są dopuszczalne.
</p>
</li>
<li>
<p>
Tylko dwie pierwsze litery są znaczące.
</p>
</li>
<li>
<p>
W krajach, gdzie używany jest inny znak niż kropka (<span class="monospaced">.</span>) jako separator
wartości dziesiętnych, można używać również kropki, zastępując nią właściwy
dla danej lokalizacji znak separatora dziesiętnego. Zatem <span class="monospaced">1,5</span> oraz <span class="monospaced">1.5</span>
są tak samo traktowane.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_gowne_menu_aplikacji">3.9. Główne menu aplikacji</h3>
<div class="paragraph"><p>Pasek menu pozwala na dostęp do poleceń związanych z plikami (jak odczyt i
zapis), opcjami konfiguracyjnymi, drukowaniem oraz rysowaniem z pomocą
ploterów, jak również dostęp do plików pomocy.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_top_menu_bar.png" alt="images/pl/Pcbnew_top_menu_bar.png">
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_plik">3.9.1. Menu Plik</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_file_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_file_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Pozwala na ładowanie i zapisywanie plików z obwodem drukowanym, jak również
pozwala na drukowanie bądź rysowanie gotowych obwodów drukowanych. Umożliwia
ono też eksport danych o obwodzie drukowanym (w formacie GenCAD 1.4) w celu
użycia ich w automatycznych testerach.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_edycja">3.9.2. Menu Edycja</h4>
<div class="paragraph"><p>Pozwala na wykonanie pewnych edycji dotyczących całego projektu obwodu
drukowanego:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_edit_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_edit_menu.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_widok">3.9.3. Menu Widok</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_view_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_view_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Funkcje służące do powiększania i pomniejszania widoku oraz podglądu 3D</p></div>
<div class="sect4">
<h5 id="_przegladarka_3d">Przeglądarka 3D</h5>
<div class="paragraph"><p>Otwiera przeglądarkę 3D. Poniżej znajduje się przykład obwodu drukowanego w
przestrzeni 3D:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Sample_3D_board.png" alt="images/pl/Sample_3D_board.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_przeaczanie_trybu_wyswietlania">Przełączanie trybu wyświetlania</h5>
<div class="paragraph"><p>Pozwala na przełączenie trybu wyswietlania grafiki.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Domyślny
</p>
</li>
<li>
<p>
OpenGL
</p>
</li>
<li>
<p>
Cairo
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_dodaj">3.9.4. Menu Dodaj</h4>
<div class="paragraph"><p>Zawiera te same funkcje co prawy pasek narzędzi.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_place_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_place_menu.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_trasowania">3.9.5. Menu trasowania</h4>
<div class="paragraph"><p>Funkcje trasowania.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_route_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_route_menu.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_ustawienia">3.9.6. Menu Ustawienia</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_preferences_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_preferences_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Pozwala na:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wybór aktywnych bibliotek footprintów.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pokazuje/ukrywa "Menedżera Warstw" (Po prawej stronie, pozwalającym na wybór
kolorów warstw i pozostałych grup elementów. Umożliwia także na przełączanie
widoczności warstw i grup elementów).
</p>
</li>
<li>
<p>
Zarządzanie głównymi opcjami programu (jednostki, itp.)
</p>
</li>
<li>
<p>
Zarządzanie pozostałymi opcjami wyświetlania
</p>
</li>
<li>
<p>
Tworzeniem, edycją (i ponownym odczytaniem) pliku z definicją skrótów
klawiszowych.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_wymiary">3.9.7. Menu Wymiary</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_dimensions_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_dimensions_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Bardzo istotne menu. Pozwala na dostosowanie:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Rozmiaru siatki użytkownika.
</p>
</li>
<li>
<p>
Rozmiaru tekstów oraz szerokości linii podczas rysowania.
</p>
</li>
<li>
<p>
Rozmiarów oraz charakterystyki pól lutowniczych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Ustawień globalnych związanych z warstwami masek: soldermaski oraz pasty.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_narzedzia">3.9.8. Menu Narzędzia</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_tools_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_tools_menu.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_reguy_projektowe">3.9.9. Menu Reguły projektowe</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_design_rules_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_design_rules_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Pozwala na dostęp do dwóch okien dialogowych:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Ustawienia reguł projektowych (szerokości ścieżek, rozmiar przelotek,
prześwit).
</p>
</li>
<li>
<p>
Ustawienia warstw (liczba, dostępność oraz nazwy)
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_menu_pomoc">3.9.10. Menu Pomoc</h4>
<div class="paragraph"><p>Umożliwia wyświetlenie tego pliku pomocy oraz dostarcza informacji o wersji
oprogramowania (<em>O programie</em>).</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_polecenia_zwiazane_z_ikonami_na_gownym_pasku_narzedzi">3.10. Polecenia związane z ikonami na głównym pasku narzędzi</h3>
<div class="paragraph"><p>Ten pasek narzędziowy daje bezpośredni dostęp do najważniejszych funkcji
programu Pcbnew.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_top_toolbar.png" alt="images/pl/Pcbnew_top_toolbar.png">
</div>
</div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:28%;">
<col style="width:71%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/new.png" alt="images/icons/new.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tworzy nowy projekt obwodu drukowanego.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/open_brd_file.png" alt="images/icons/open_brd_file.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Otwiera uprzednio zapisany projekt obwodu drukowanego.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/save.png" alt="images/icons/save.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zapisuje projekt obwodu drukowanego.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/sheetset.png" alt="images/icons/sheetset.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybiera rozmiar strony (pola roboczego) oraz pozwala na modyfikację właściwości pliku.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/module_editor.png" alt="images/icons/module_editor.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Otwiera edytor footprintów pozwalający na podgląd lub edycję bibliotek footprintów.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/undo.png" alt="images/icons/undo.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/redo.png" alt="images/icons/redo.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Cofa lub przywraca ostatnie edycje (do 10 poziomów).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/print_button.png" alt="images/icons/print_button.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyświetla menu z opcjami wydruku.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/plot.png" alt="images/icons/plot.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyświetla menu z opcjami rysowania schematu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/zoom_in.png" alt="images/icons/zoom_in.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/zoom_out.png" alt="images/icons/zoom_out.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przybliżanie i oddalanie pola roboczego (względem centralnego punktu ekranu).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/zoom_redraw.png" alt="images/icons/zoom_redraw.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Odświeża ekran.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/zoom_fit_in_page.png" alt="images/icons/zoom_fit_in_page.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Automatycznie dopasowuje powiększenie.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/find.png" alt="images/icons/find.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyszukuje footprinty lub teksty.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/netlist.png" alt="images/icons/netlist.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Operacje związane z listą sieci (wybór, odczyt, testowanie oraz kompilacja).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/drc.png" alt="images/icons/drc.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Sprawdzanie poprawności projektu DRC (<em>Design Rule Check</em>): Automatycznie sprawdza
poprawność poprowadzonych ścieżek (zgodność z listą sieci i regułami).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_toolbar_layer_select_dropdown.png" alt="images/Pcbnew_toolbar_layer_select_dropdown.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybór aktywnej warstwy.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_layer_pair_indicator.png" alt="images/Pcbnew_layer_pair_indicator.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybór pary warstw (dla przelotek).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/mode_module.png" alt="images/icons/mode_module.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tryb ręcznego lub automatycznego przesuwania footprintów: jeśli ta ikona jest aktywna menu podręczne
przełącza się w tryb pracy z footprintami.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/mode_track.png" alt="images/icons/mode_track.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tryb ścieżek i autoroutingu: jeśli ta ikona jest aktywna menu podręczne przełącza się w tryb pracy ze ścieżkami.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/web_support.png" alt="images/icons/web_support.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Umożliwia bezpośredni dostęp do autoroutera on-line: FreeRoute.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/py_script.png" alt="images/icons/py_script.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pokazuje lub ukrywa konsolę skryptów języka Python</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="sect3">
<h4 id="_panel_dodatkowy">3.10.1. Panel dodatkowy:</h4>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:28%;">
<col style="width:71%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_track_thickness_dropdown.png" alt="images/Pcbnew_track_thickness_dropdown.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybiera aktualnie używaną szerokość ścieżki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_via_size_dropdown.png" alt="images/Pcbnew_via_size_dropdown.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybiera aktualnie używany rozmiar przelotki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/auto_track_width.png" alt="images/icons/auto_track_width.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Automatyczna szerokość ścieżek: jeśli jest aktywna, podczas tworzenia nowej ścieżki
rozpoczynającej się na innej ścieżce, szerokość tej ścieżki zostanie ustawiona tak samo
jak ścieżka od której się zaczyna.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_grid_size_dropdown.png" alt="images/Pcbnew_grid_size_dropdown.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybór aktualnego rozmiaru siatki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_zoom_factor_dropdown.png" alt="images/Pcbnew_zoom_factor_dropdown.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybór powiększenia.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="page-break-after:always"></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_polecenia_zwiazane_z_ikonami_na_prawym_panelu">3.11. Polecenia związane z ikonami na prawym panelu</h3>
<div class="paragraph"><p>Ten pasek narzędzi daje dostęp do podstawowych narzędzi edycji PCB:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:10%;">
<col style="width:5%;">
<col style="width:85%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-center valign-middle" rowspan="16" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_right_toolbar.png" alt="images/Pcbnew_right_toolbar.png" width="80%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/cursor.png" alt="images/icons/cursor.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zatrzymuje pracę używanego aktualnie narzędzia.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/net_highlight.png" alt="images/icons/net_highlight.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Podświetlenie całej sieci do której należy wskazana ścieżka lub pole lutownicze.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/tool_ratsnest.png" alt="images/icons/tool_ratsnest.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pokazuje lokalne połączenia wspomagające (w footprintach lub padach).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/module.png" alt="images/icons/module.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wstawia footprint z biblioteki na płytkę.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_tracks.png" alt="images/icons/add_tracks.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tworzenie ścieżek i przelotek.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_zone.png" alt="images/icons/add_zone.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tworzenie wypełnionych stref (pola miedzi).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_keepout_area.png" alt="images/icons/add_keepout_area.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tworzenie stref odciętych (anty pola miedzi).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_dashed_line.png" alt="images/icons/add_dashed_line.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Rysowanie linii na warstwach technicznych (tzn. nie będących warstwami sygnałowymi).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_circle.png" alt="images/icons/add_circle.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Rysowanie okręgów na warstwach technicznych (tzn. nie będących warstwami sygnałowymi).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_arc.png" alt="images/icons/add_arc.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Rysowanie łuków lub wycinków okręgu na warstwach technicznych (tzn. nie będących warstwami sygnałowymi).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_text.png" alt="images/icons/add_text.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wstawianie dowolnego tekstu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_dimension.png" alt="images/icons/add_dimension.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Rysowanie linii wymiarowych na warstwach technicznych (tzn. nie będących warstwami sygnałowymi).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_mires.png" alt="images/icons/add_mires.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wstawianie znaczników do składania warstw (występują one na wszystkich warstwach).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/delete.png" alt="images/icons/delete.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Usuwanie elementów wskazywanych przez kursor.</p>
<p class="tableblock"> <strong>Uwaga:</strong>
Gdy kasowane są elementy występujące na tej samej pozycji,
elementy są wskazywane zgodnie z ich priorytetem od najmniejszego
do największego (w odwrotnej kolejności: ścieżki, teksty, footprinty).
Funkcja "Cofnij" na górnym pasku narzędzi pozwala na cofnięcie operacji
usunięcia elementu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/pcb_offset.png" alt="images/icons/pcb_offset.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Ustawianie punktu przesunięcia dla plików wierceń oraz położeń elementów.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/grid_select_axis.png" alt="images/icons/grid_select_axis.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Ustawienie punktu odniesienia siatki (początek siatki). Użyteczne przy edycji
i ustawianiu footprintów. Można go również ustawić z menu <strong>Wymiary</strong> → <strong>Siatka</strong>.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wstawianie footprintów, ścieżek, stref wypełnień, tekstów, itp.
</p>
</li>
<li>
<p>
Podświetlanie sieci.
</p>
</li>
<li>
<p>
Tworzenie opisów, elementów graficznych…
</p>
</li>
<li>
<p>
Usuwanie elementów składowych footprintu.
</p>
</li>
</ul></div>
<div style="page-break-after:always"></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_polecenia_zwiazane_z_ikonami_na_lewym_panelu">3.12. Polecenia związane z ikonami na lewym panelu</h3>
<div class="paragraph"><p>Lewy panel umożliwia szybką zmianę najczęściej używanych opcji.</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:10%;">
<col style="width:5%;">
<col style="width:85%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-center valign-middle" rowspan="17" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/Pcbnew_left_toolbar.png" alt="images/Pcbnew_left_toolbar.png" width="80%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/drc_off.png" alt="images/icons/drc_off.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyłącza lub włącza opcję bieżącego sprawdzania <strong>DRC</strong> (<em>Design Rule Checking</em>).
<strong>Ostrożnie: Gdy DRC jest wyłączone można tworzyć również błędne połączenia.</strong></p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/grid.png" alt="images/icons/grid.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza wyświetlanie siatki (<strong>Uwaga: Zbyt mała siatka
może nie być wyświetlana</strong>).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/polar_coord.png" alt="images/icons/polar_coord.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza wyświetlanie współrzędnych polarnych dla współrzędnych względnych.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/unit_inch.png" alt="images/icons/unit_inch.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/unit_mm.png" alt="images/icons/unit_mm.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przełącza pomiędzy wyświetlaniem/wprowadzaniem danych w postaci cali lub milimetrów.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/cursor_shape.png" alt="images/icons/cursor_shape.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zmienia kształt kursora.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/general_ratsnest.png" alt="images/icons/general_ratsnest.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyświetla połączenia wspomagające (nitki wskazujące niedokończone połączenia pomiędzy footprintami).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/local_ratsnest.png" alt="images/icons/local_ratsnest.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyświetla dynamiczne połączenia wspomagające podczas przesuwania footprintów.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/auto_delete_track.png" alt="images/icons/auto_delete_track.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza automatyczne kasowanie starych ścieżek.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/show_zone.png" alt="images/icons/show_zone.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przełącza tryb wyświetlania stref.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/show_zone_disable.png" alt="images/icons/show_zone_disable.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pokazuje całość (obramowanie i wypełnienie).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/show_zone_outline_only.png" alt="images/icons/show_zone_outline_only.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pokazuje tylko obramowanie (wypełnienia są ukryte).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/pad_sketch.png" alt="images/icons/pad_sketch.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza wyświetlanie punktów lutowniczych w trybie uproszczonym (tyko zarys).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/via_sketch.png" alt="images/icons/via_sketch.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza wyświetlania przelotek w trybie uproszczonym (tylko zarys).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/showtrack.png" alt="images/icons/showtrack.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza wyświetlania ścieżek w trybie uproszczonym (tylko zarys).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/contrast_mode.png" alt="images/icons/contrast_mode.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza tryb wysokiego kontrastu. W trybie tym aktywna warstwa jest wyświetlana
własnym kolorem, natomiast reszta warstw jest wyświetlana w odcieniach szarości. Tryb taki
jest zwykle używany w obwodach wielowarstwowych.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/layers_manager.png" alt="images/icons/layers_manager.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza boczny panel z menedżerem warstw.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/mw_toolbar.png" alt="images/icons/mw_toolbar.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza dodatkowy pasek narzędzi mikrofalowych (Narzędzie to nie jest jeszcze ukończone).</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_menu_podreczne_i_szybka_edycja_elementow_na_pcb">3.13. Menu podręczne i szybka edycja elementów na PCB</h3>
<div class="paragraph"><p>Kliknięcie prawym klawiszem przywołuje menu podręczne, którego zawartość
zależna jest od elementu nad jakim obecnie znajduje się kursor.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Menu to daje natychmiastowy dostęp do:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Zmiany wyświetlania obszaru roboczego (centrowanie widoku wokół kursora,
przybliżania lub oddalania widoku oraz wyboru powiększenia z listy).
</p>
</li>
<li>
<p>
Ustawiania rozmiaru siatki.
</p>
</li>
<li>
<p>
Dodatkowo kliknięcie prawym klawiszem na elemencie włącza możliwość edycji
jego często używanych parametrów.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Poniższe zrzuty ekranowe ukazują jak wyglądać będzie menu podręczne.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tryby_pracy">3.14. Tryby pracy</h3>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew posiada trzy podstawowe tryby pracy, które można wybrać z poziomu
głównego paska narzędzi. Tryby te zmieniają postać menu podręcznego.</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:28%;">
<col style="width:71%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/mode_module.png" alt="images/icons/mode_module.png">
</span> oraz
<span class="image">
<img src="images/icons/mode_track.png" alt="images/icons/mode_track.png">
</span> wyłączone</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tryb normalny</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/mode_module.png" alt="images/icons/mode_module.png">
</span> włączony</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tryb automatycznego lub ręcznego przesuwanie footprintów</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/mode_track.png" alt="images/icons/mode_track.png">
</span> włączone</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tryb ścieżek i autoroutingu</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="sect3">
<h4 id="_praca_normalna">3.14.1. Praca normalna</h4>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne bez wyboru elementu
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_normal_mode.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_normal_mode.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne przy ścieżce
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_normal_mode_track.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_normal_mode_track.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne przy module
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_normal_mode_footprint.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_normal_mode_footprint.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_tryb_automatycznego_lub_recznego_przesuwanie_footprintow">3.14.2. Tryb Automatycznego lub ręcznego przesuwanie footprintów</h4>
<div class="paragraph"><p>Te samo menu przy włączonym trybie <em>Ręcznego lub Automatycznego przesuwania
footprintów</em> (<span class="image">
<img src="images/icons/mode_module.png" alt="Ikona Tryb przesuwania footprintów">
</span> aktywna).</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne bez wyboru elementu
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_footprint_mode.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_footprint_mode.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne przy ścieżce
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_footprint_mode_track.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_footprint_mode_track.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne przy module
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_footprint_mode_footprint.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_footprint_mode_footprint.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_tryb_sciezek_i_autoroutingu">3.14.3. Tryb Ścieżek i autoroutingu</h4>
<div class="paragraph"><p>To samo przy trybie <em>Ścieżek i autoroutingu</em>
(<span class="image">
<img src="images/icons/mode_track.png" alt="Ikona Tryb prowadzenia ścieżek">
</span> aktywna).</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne bez wyboru elementu
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_track_mode.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_track_mode.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne przy ścieżce
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_track_mode_track.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_track_mode_track.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Menu podręczne przy module
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_popup_track_mode_footprint.png" alt="images/pl/Pcbnew_popup_track_mode_footprint.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_implementacja_schematu_na_obwodzie_drukowanym">4. Implementacja schematu na obwodzie drukowanym</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_poaczenie_schematu_z_obwodem_drukowanym">4.1. Połączenie schematu z obwodem drukowanym</h3>
<div class="paragraph"><p>Schemat jest łączony z Pcbnew z pomocą pliku listy sieci, która normalnie
jest tworzona przez program do edycji schematów. Pcbnew akceptuje listy
sieci w formatach Eeschema lub ORCAD PCB 2. Lista sieci jaka jest generowana
przez program do edycji schematu jest zwykle niekompletna, gdyż nie ma w
niej zawartej informacji o footprintach jakie będą posiadać poszczególne
komponenty na PCB. W konsekwencji potrzebny jest plik pośredni, który
zawierał będzie odpowiednie połączenia pomiędzy komponentami a ich
footprintami. Do tego celu służy program CvPcb, który może generować pliki
<span class="monospaced">*.cmp</span>. Program ten uaktualnia także listę sieci używając informacji o
powiązaniach footprintów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>CvPcb może również tworzyć pliki numeracji wstecznej <span class="monospaced">*.stf</span>, które mogą być
ponownie wczytane do schematu w celu zmodyfikowania pola <em>Obudowa</em> w każdym
z komponentów, skracając tym samym czas potrzebny na wypełnianie tego pola
przy edycji schematu. W programie Eeschema podczas kopiowania komponentów,
kopiowane są również informacje zawarte w tym polu, a oznaczenia zostają
przywrócone do stanu sprzed numeracji dla późniejszego procesu
auto-numeracji przyrostowej.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew odczytuje zmodyfikowany plik z listą sieci <span class="monospaced">.net</span> i, jeśli istnieje,
plik <span class="monospaced">.cmp</span>. W przypadku footprintu zmienionego bezpośrednio w Pcbnew, plik
<span class="monospaced">.cmp</span> jest automatycznie uaktualniany co pozwala na jego wykorzystanie przy
numeracji wstecznej w programie Eeschema.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Proszę spojrzeć na rysunek w podręczniku "Pierwsze kroki w programie KiCad"
w sekcji <em>Schemat pracy w programie KiCad</em>, który ilustruje jak poruszać się
w programie KiCad i jakie pliki są wymieniane pomiędzy aplikacjami
wchodzącymi w skład pakietu.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_procedura_tworzenia_podstaw_obwodu_drukowanego">4.2. Procedura tworzenia podstaw obwodu drukowanego</h3>
<div class="paragraph"><p>Po stworzeniu potrzebnego schematu by rozpocząć pracę nad odwodem drukowanym
należy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Tworzenie listy sieci używając Eeschema.
</p>
</li>
<li>
<p>
Przypisać z pomocą CvPcb każdemu komponentowi znajdującemu się na liście
sieci wygenerowanej przez Eeschema odpowiedni footprint, który będzie go
reprezentował na PCB.
</p>
</li>
<li>
<p>
Uruchomić Pcbnew oraz odczytać zmodyfikowaną listę sieci. To spowoduje
również odczyt danych o footprintach.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew po tych operacjach automatycznie załaduje wskazane
footprinty. Footprinty te będzie można porozmieszczać na obwodzie drukowanym
manualnie lub automatycznie, a później wytrasować łączące je ścieżki.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_procedura_aktualizacji_obwodu_drukowanego">4.3. Procedura aktualizacji obwodu drukowanego</h3>
<div class="paragraph"><p>Gdy schemat został zmieniony, należy ponownie wykonać następujące kroki:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Generowanie nowej listy sieci używając programu Eeschema.
</p>
</li>
<li>
<p>
Jeśli zmiany na schemacie spowodowały dodanie nowych komponentów, należy im
przypisać footprinty używając programu CvPcb.
</p>
</li>
<li>
<p>
Uruchomić Pcbnew i ponownie załadować zmodyfikowaną listę sieci (to
spowoduje również ponowne załadowanie fragmentu pliku z wyborem
footprintów).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Po wykonaniu tych kroków Pcbnew załaduje automatycznie wszystkie nowe
footprinty, doda nowe połączenia z listy sieci oraz usunie niepotrzebne już
połączenia. Proces te zwie się renumeracja i jest zwykłą procedurą gdy
tworzony jest PCB lub jest on uaktualniany.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_odczytywanie_listy_sieci_adowanie_footprintow_opcje">4.4. Odczytywanie listy sieci - Ładowanie footprintów - Opcje</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_okno_obsugi_listy_sieci">4.4.1. Okno obsługi listy sieci</h4>
<div class="paragraph"><p>Okno to jest dostępne za pomocą polecenia ukrytego pod ikoną
<span class="image">
<img src="images/icons/netlist.png" alt="images/icons/netlist.png">
</span></p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_netlist_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_netlist_dialog.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_dostepne_opcje">4.4.2. Dostępne opcje</h4>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:50%;">
<col style="width:50%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Wybierz footprint biorąc pod uwagę</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Opcje przydatne podczas ponownego wczytywania zmodyfikowanej listy sieci. Można wybrać czy Pcbnew będzie się posługiwał oznaczeniami lub znacznikami czasowymi.
Korzystając z pierwszej opcji w przypadku gdy na schemacie została zmieniona numeracja elementów to Pcbnew może ponownie załadować już istniejące footprinty jako nowe.
Druga opcja pozwala tego uniknąć, gdyż istniejące footprinty posiadające unikalny znacznik czasowy nie zostaną załadowane ponownie i nastąpi tylko zmiana oznaczeń istniejących footprintów.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Zamień footprinty</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Jeśli footprint został zmieniony na liście sieci to przy wczytywaniu listy sieci można wybrać, czy Pcbnew ma zachować poprzedni footprint lub zamienić go na nowy.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Niepołączone ścieżki</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pozwala wybrać, czy poprzednio wykonane ścieżki nie pasujące już do nowej listy sieci mają zostać usunięte.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Dodatkowe footprinty</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza lub wyłącza usuwanie footprintów które pozostały na płytce, lecz nie ma ich na liście sieci.
<strong>Uwaga!</strong> Footprinty z atrybutem <em>Zablokowane</em> nie zostaną usunięte.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Nazwy sieci z niepołączonych pól</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pozwala na usunięcie lub pozostawienie nazw sieci z pól lutowniczych, które pomimo iż istnieją na liście sieci nie są z niczym innym połączone.
<strong>Uwaga!</strong> Eeschema dla każdego pinu zawsze tworzy nazwę sieci, by Pcbnew mógł lepiej wykrywać niedopasowania footprintów.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_adowanie_nowych_footprintow">4.4.3. Ładowanie nowych footprintów</h4>
<div class="paragraph"><p>W trybie wyświetlania GAL gdy nowe footprinty zostaną znalezione w liście
sieci, zostaną one załadowane, rozdzielone i będą gotowe do przesunięcia
jako grupa w inne miejsce.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_import_spread_footprints.png" alt="images/Pcbnew_import_spread_footprints.png" height="300">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>W trybie wyświetlania Legacy gdy nowe footprinty zostaną znalezione w liście
sieci, zostaną one załadowane i poukładane w punkcie zerowym (0, 0).</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_stacked_footprints.png" alt="images/Pcbnew_stacked_footprints.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Domyślnie zostaną one umieszczone na stosie na pozycji 0,0, z którego można
je przesunąć w inne miejsca jeden po drugim. Jednak lepszym rozwiązaniem
jest ich automatyczne przeniesienie i rozłożenie. W tym celu wymagane będą:</p></div>
<div class="paragraph"><p>Aktywacja trybu Automatycznego przesuwania footprintów
(<span class="image">
<img src="images/icons/mode_module.png" alt="images/icons/mode_module.png">
</span>)</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przesunięcie kursora myszy w puste pole na obszarze roboczym i wywołanie
podręcznego menu:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_move_all_modules.png" alt="images/pl/Pcbnew_move_all_modules.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Przesuń nowe footprinty</strong> jeśli istnieje już obrys płytki ze znajdującymi
się na niej footprintami.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Przesuń wszystkie footprinty</strong>, jeśli operacja rozmieszczenia footprintów
uruchamiana jest po raz pierwszy (tworzymy nowy obwód drukowany)
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Poniżej można zobaczyć przykład działania pierwszego z tych poleceń:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_unstacked_footprints.png" alt="images/Pcbnew_unstacked_footprints.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_warstwy_w_programie_pcbnew">5. Warstwy w programie Pcbnew</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_wprowadzenie_2">5.1. Wprowadzenie</h3>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew może pracować na 50 rożnych warstwach:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Od 1 do 16 warstw miedzi przeznaczonych do prowadzenia ścieżek sygnałowych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Do 14 warstw technicznych o okreslonym przeznaczeniu:
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
12 par warstw (górna/dolna): <strong>Kleju</strong>, <strong>Pasty</strong>,
<strong>Opisu</strong>, <strong>Maski</strong>, <strong>Otoczenia</strong>, <strong>Produkcyjna</strong>
</p>
</li>
<li>
<p>
2 samodzielnych warstw: <strong>Krawędzi</strong>, <strong>Marginesu</strong>
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
4 warstw pomocniczych które można wykorzystać dowolnie: <strong>Komentarzy</strong>,
<strong>ECO1</strong>, <strong>ECO2</strong>, <strong>Rysunkowa</strong>
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_ustawianie_warstw_roboczych">5.2. Ustawianie warstw roboczych</h3>
<div class="paragraph"><p>By uruchomić narzędzie <strong>Ustawień warstw</strong> z menu głównego, wybierz <strong>Reguły
projektowe</strong> → <strong>Opcje warstw</strong>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Liczba dostępnych warstw miedzi, ich nazwy lub funkcje są konfigurowane w
tym oknie. Można również wyłączać nieużywane warstwy techniczne.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_layer_setup_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_layer_setup_dialog.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_opisy_warstw">5.3. Opisy warstw</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_warstwy_sygnaowe_miedzi">5.3.1. Warstwy sygnałowe (miedzi)</h4>
<div class="paragraph"><p>Warstwy sygnałowe to warstwy używane między innymi przez auto-router do
prowadzenia ścieżek sygnałowych. Warstwy numerowane są od 0 (pierwsza
warstwa na górze) do 31 (na dole). Ponieważ nie ma możliwości umieszczania
komponentów na warstwach <strong>wewnętrznych</strong> (numery 1 do 30), tylko warstwy 0 i
31 są warstwami <strong>komponentów</strong>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Warstwom sygnałowym można nadawać nazwy własne. Warstwy miedzi posiadają
również atrybuty używane przez zewnętrzny router on-line:
<em>FreeRouter</em>. Przykładem domyślnych nazw są: <strong>F.Cu</strong> oraz <strong>In0</strong> dla warstwy
0.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_layer_setup_dialog_layer_properties.png" alt="images/pl/Pcbnew_layer_setup_dialog_layer_properties.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_pary_warstw_technicznych">5.3.2. Pary warstw technicznych</h4>
<div class="paragraph"><p>12 warstw technicznych występują parami: jedna na górze, jedna na
dole. Można je odróżnić od innych poprzez prefiksy "F." i "B." w
nazwie. Elementy składające się na footprint (pola lutownicze, obrysy i
tekst) znajdujące się na tych warstwach są automatycznie odwracane i
przesuwane gdy footprint jest przemieszczany pomiędzy stronami płytki.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dostępne pary warstw technicznych to:</p></div>
<div class="dlist"><dl>
<dt class="hdlist1">
<strong>Kleju</strong> (F.Adhes i B.Adhes)
</dt>
<dd>
<p>
Warstwy kleju są używane przy mocowaniu elementów SMD za pomocą kleju w
przypadku obwodów drukowanych, których montaż odbywa się przez lutowanie na
fali (Wave soldering).
</p>
</dd>
<dt class="hdlist1">
<strong>Pasty</strong> (F.Paste i B.Paste)
</dt>
<dd>
<p>
Warstwy pasty lutowniczej (<strong>Solder Paste</strong>) dla elementów SMD są używane do
produkcji szablonów pozwalających aplikować pastę lutowniczą wyłącznie na
polach lutowniczych przeznaczonych dla elementów montowanych powierzchniowo
w piecach rozpływowych (Reflow soldering). Teoretycznie tylko elementy
montowane powierzchniowo zajmują te warstwy.
</p>
</dd>
<dt class="hdlist1">
<strong>Opisowa</strong> (F.SilkS i B.SilkS)
</dt>
<dd>
<p>
Warstwy opisowe są używane do rysowania uproszczonych obrysów elementów. Są
przeznaczone do rysowania grafiki przedstawiającej polaryzację elementu,
znaczników desymetryzujących, referencji, czy też zwykłych tekstów z opisem.
</p>
</dd>
<dt class="hdlist1">
<strong>Maski</strong> (F.Mask i B.Mask)
</dt>
<dd>
<p>
Warstwy anty-cynowania definiują maskę wykorzystywane przy wstępnym
cynowaniu PCB. Normalnie wszystkie pola lutownicze jakie znajdują się na
jednej (montaż SMT) lub na obu stronach (montaż THT) są maskowane, aby
zapobiegać pokryciu ich lakierem (zwanym popularnie Soldermaską) w końcowym
procesie produkcyjnym.
</p>
</dd>
<dt class="hdlist1">
<strong>Otoczenia</strong> (F.CrtYd i B.CrtYd)
</dt>
<dd>
<p>
Używane do określania ile miejsca fizycznie zajmuje komponent na płytce PCB
z zapasem dla automatów montujących.
</p>
</dd>
<dt class="hdlist1">
<strong>Produkcyjna</strong> (F.Fab i B.Fab)
</dt>
<dd>
<p>
Używane do rysowania planu rozkładu elementów na płytce. Plan ten jest
wykorzystywany przy programowaniu automatów montujących elementy i przy
finalnym sprawdzaniu poprawności obsadzenia tych elementów.
</p>
</dd>
</dl></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_niezalezne_warstwy_techniczne">5.3.3. Niezależne warstwy techniczne</h4>
<div class="dlist"><dl>
<dt class="hdlist1">
<strong>Krawędziowa</strong> (Edge.Cuts)
</dt>
<dd>
<p>
Warstwa ta jest zarezerwowana dla graficznego opisu obramowania
płytki. Dowolny element (grafika, tekst, element pozycjonujący…)
umieszczony na tej warstwie zostanie przeniesiony na pozostałe warstwy.
</p>
</dd>
<dt class="hdlist1">
<strong>Marginesu</strong> (Margin)
</dt>
<dd>
<p>
Warstwa ta jest przeznaczona do narysowania obrysu elementów wystających
poza płytkę.
</p>
</dd>
</dl></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_warstwy_dla_wasnego_uzytku">5.3.4. Warstwy dla własnego użytku</h4>
<div class="paragraph"><p>Warstwy te można używać swobodnie. Można na nich przykładowo umieszczać
teksty instrukcji dla montażystów lub z opisem połączeń, albo też rysunki
konstrukcyjne. Ich nazwy to:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Cmts.User - Warstwa przeznaczona na komentarze użytkownika
</p>
</li>
<li>
<p>
Eco1.User - Warstwa przeznaczona na komentarze dla wytwórcy PCB
</p>
</li>
<li>
<p>
Eco2.User - Warstwa przeznaczona na komentarze dla wytwórcy PCB
</p>
</li>
<li>
<p>
Dwgs.User - Warstwa przeznaczona na rysunki użytkownika
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wybor_aktywnej_warstwy">5.4. Wybór aktywnej warstwy</h3>
<div class="paragraph"><p>Wybór aktualnie aktywnej warstwy może być przeprowadzony na kilka sposobów:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Używając prawego panelu warstw ("Menedżer warstw").
</p>
</li>
<li>
<p>
Używając listy rozwijanej na górnym pasku narzędzi.
</p>
</li>
<li>
<p>
Używając menu podręcznego (wywoływanego prawym klawiszem myszy).
</p>
</li>
<li>
<p>
Używając klawiszy klawiatury + oraz - (działa tylko w przypadku warstw
sygnałowych).
</p>
</li>
<li>
<p>
Używając klawiszy skrótów.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_wybor_z_pomoca_menedzera_warstw">5.4.1. Wybór z pomocą Menedżera warstw</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_layer_manager_pane.png" alt="images/pl/Pcbnew_layer_manager_pane.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_wybor_z_pomoca_dodatkowego_paska_narzedzi">5.4.2. Wybór z pomocą dodatkowego paska narzędzi</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_layer_selection_dropdown.png" alt="images/pl/Pcbnew_layer_selection_dropdown.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Za pomocą tej listy można bezpośrednio wybrać warstwę roboczą.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Oprócz tego lista ta wyświetla dodatkowo skróty klawiszowe przypisane
niektórym warstwom.Hot keys to select the working layer are displayed.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_wybor_z_menu_podrecznego">5.4.3. Wybór z menu podręcznego</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_layer_selection_popup.png" alt="images/pl/Pcbnew_layer_selection_popup.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>W przypadku wywołania menu podręcznego można wybrać aktywną warstwę
korzystając z polecenia "Wybierz warstwę roboczą". Po wybraniu pokaże się
dodatkowe okno:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_layer_selection_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_layer_selection_dialog.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wybor_warstw_dla_stawiania_przelotek">5.5. Wybór warstw dla stawiania przelotek</h3>
<div class="paragraph"><p>W przypadku pracy w trybie <strong>Ścieżek i autoroutingu</strong>, (aktywna jest ikona na
głównym pasku narzędzi), menu podręczne dostarcza dodatkowych opcji
związanych z wyborem pary warstw, na której stawiane będą przelotki:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_via_layer_pair_popup.png" alt="images/pl/Pcbnew_via_layer_pair_popup.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Po wybraniu polecenia <em>Wybierz parę warstw</em>, otworzy się dodatkowe okno,
gdzie będzie można przypisać wirtualnym warstwom <em>Górnej</em> i <em>Dolnej</em>
odpowiednie warstwy sygnałowe, które będą łączone za pomocą przelotek.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_via_layer_pair_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_via_layer_pair_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Przy umieszczaniu przelotki na warstwie roboczej (aktywnej), warstwa ta
zostaje automatycznie przełączona na jej alternatywną warstwę w wybranej
wcześniej parze warstw dla przelotek.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przelotki są również wstawiane automatycznie podczas trasowania ścieżek, gdy
nastąpi zmiana warstwy roboczej za pomocą klawiszy skrótów.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_uzywanie_trybu_wysokiego_kontrastu">5.6. Używanie trybu wysokiego kontrastu</h3>
<div class="paragraph"><p>Tryb ten jest włączany za pomocą ikony
<span class="image">
<img src="images/icons/contrast_mode.png" alt="Ikona Tryb wysokiego kontrastu">
</span> (na
lewym panelu opcji).</p></div>
<div class="paragraph"><p>W trybie tym, aktywna warstwa jest wyświetlana swoim własnym kolorem,
natomiast pozostałe warstwy są wyświetlane w odcieniach szarości.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Zwykle taki tryb wyświetlania jest użyteczny w dwóch przypadkach:</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_warstwy_miedzi_w_trybie_wysokiego_kontrastu">5.6.1. Warstwy miedzi w trybie wysokiego kontrastu</h4>
<div class="paragraph"><p>W przypadku używania więcej niż czterech warstw roboczych, opcja ta pozwala
użytkownikowi lepiej zorientować się, która warstwa jest w danej chwili
aktywna:</p></div>
<div class="paragraph"><p>Tryb <strong>pracy normalnej</strong> (aktywna jest warstwa dolna):</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_copper_layers_contrast_normal.png" alt="images/Pcbnew_copper_layers_contrast_normal.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Tryb pracy z <strong>wysokim kontrastem</strong> (aktywna jest warstwa dolna):</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_copper_layers_contrast_high.png" alt="images/Pcbnew_copper_layers_contrast_high.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_warstwy_techniczne">5.6.2. Warstwy techniczne</h4>
<div class="paragraph"><p>Inaczej wygląda sprawa trybu wysokiego kontrastu w przypadku gdy
chcielibyśmy podejrzeć zawartość warstw maskujących (np. pasty lutowniczej
lub maski cynowania), które normalnie nie są wyświetlane gdyż przykrywają je
warstwy sygnałowe.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Maski na polach lutowniczych są wyświetlane jeśli ten tryb jest aktywny.</p></div>
<div class="paragraph"><p><strong>Tryb normalny</strong> (aktywna warstwa soldermaski na stronie górnej):</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_technical_layers_contrast_normal.png" alt="images/Pcbnew_technical_layers_contrast_normal.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Tryb <strong>wysokiego kontrastu</strong> (aktywna warstwa soldermaski na stronie górnej):</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_technical_layers_contrast_high.png" alt="images/Pcbnew_technical_layers_contrast_high.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_tworzenie_i_modyfikacja_projektu_obwodu_drukowanego">6. Tworzenie i modyfikacja projektu obwodu drukowanego</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_pytki">6.1. Tworzenie płytki</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_rysowanie_obrysu_pytki">6.1.1. Rysowanie obrysu płytki</h4>
<div class="paragraph"><p>Dobrym pomysłem jest rozpoczęcie tworzenia płytki z obwodem drukowanym od
zdefiniowania jej obrysu. Obrys płytki jest zwykle rysowany za pomocą kilku
segmentów linii. By taki obrys narysować w programie Pcbnew należy wybrać
najpierw warstwę <em>Edge.Cuts</em> jako aktywną warstwę oraz użyć polecenia "Dodaj
linię lub wielokąt" by narysować poszczególne odcinki wielokąta klikając w
kolejnych narożnikach, a następnie klikając dwukrotnie by zakończyć
obrys. Płytki zwykle mają bardzo precyzyjnie ustalone wymiary, dlatego przy
rysowaniu obrysu może być konieczne posługiwanie się informacjami o
położeniu kursora na pasku statusu. Pomocny może stać się mechanizm
współrzędnych względnych, których punkt zerowy można dowolnie
przestawiać. Zmianę jednostek w jakich są wyświetlane informacje na pasku
statusu można przeprowadzić za pomocą klawisza skrótu <em>Alt-U</em>. Nic nie stoi
także na przeszkodzie by w obrysie płytki zawrzeć również krzywe, okręgi lub
łuki:</p></div>
<div class="olist arabic"><ol class="arabic">
<li>
<p>
Wybrać jedno z dostępnych narzędzi <em>Dodaj okrąg</em> lub <em>Dodaj łuk</em>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kliknąć w miejscu gdzie ma znaleźć się środek okręgu lub łuku.
</p>
</li>
<li>
<p>
Poruszając myszą ustawić odpowiedni promień.
</p>
</li>
<li>
<p>
Zakończyć rysowanie klikając ponownie.
</p>
</li>
</ol></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Zapamiętaj</div>
</td>
<td class="content">Szerokość linii stanowiącej obrys może zostać zmieniona w menu "Ustawienia"
(zalecana szerokość to 150 w jednostkach 1/10 milsa) lub za pomocą jej
właściwości, ale zmiana może nie być widoczna do czasu przełączenia widoku
na widok pełny.</td>
</tr></table>
</div>
<div class="paragraph"><p>Przykładowy rezultat może wyglądać tak:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_simple_board_outline.png" alt="images/Pcbnew_simple_board_outline.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_uzywanie_rysunkow_w_formacie_dxf_do_rysowania_obrysu_pytki">6.1.2. Używanie rysunków w formacie DXF do rysowania obrysu płytki</h4>
<div class="paragraph"><p>Jako alternatywę do bezpośredniego rysowania obrysu płytki w programie
Pcbnew, można skorzystać z możliwości jego importu z rysunku zapisanego w
formacie DXF.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Użycie importu pozwala na utworzenie o wiele bardziej skomplikowanych
kształtów płytek niż tych utworzonych za pomocą narzędzi programu Pcbnew.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Można na przykład wykorzystać jeden z programów CAD, by zdefiniować kształt
płytki dopasowując go do konkretnej mechaniki obudowy.</p></div>
<div class="sect4">
<h5 id="_przygotowanie_rysunku_dxf_w_celu_importu_do_programu_kicad">Przygotowanie rysunku DXF w celu importu do programu KiCad</h5>
<div class="paragraph"><p>Importowanie rysunków DXF w programie KiCad nie wspiera niektórych
właściwości plików DXF, takich jak <strong>POLYLINES</strong> oraz <strong>ELLIPSIS</strong>. Pliki DXF,
które używają tych właściwości wymagają wykonania dodatkowych kroków w celu
przygotowania ich do procesu importu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Do tego typu konwersji można użyć programu LibreCAD lub podobnego.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jak pierwszy krok, wszystkie <strong>POLYLINES</strong> muszą zostać podzielone (Exploded)
w ich oryginalne prostsze kształty. W programie LibreCAD należy wykonać
poniższe kroki:</p></div>
<div class="olist arabic"><ol class="arabic">
<li>
<p>
Otwórz kopię pliku DXF.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wybrać kształt płytki (wybrane kształty są pokazywane jako przerywane
linie).
</p>
</li>
<li>
<p>
W menu <strong>Modyfikacje</strong>, wybierz polecenie <strong>Rozdziel</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wciśnij ENTER.
</p>
</li>
</ol></div>
<div class="paragraph"><p>W następnym kroku, złożone krzywe, takie jak ELLIPSIS muszą być podzielone
na małe odcinki "przybliżone" do wymaganego kształtu. Dzieje się to
automatycznie, gdy plik DXF jest eksportowany lub zapisywany w starszym
formacie DXF R12 (format R12 nie obsługuje skomplikowanych kształtów
krzywych, aplikacje CAD muszą przekonwertować te kształty na kolejne
segmenty linii. Niektóre aplikacje CAD umożliwiają konfigurację liczby lub
długości używanych segmentów linii). W LibreCAD długość segmentu jest na
ogół wystarczająco mała by stosować ją w kształtach obrysu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>W LibreCAD, należy wykonać następujące kroki, aby wyeksportować plik w
formacie <strong>DXF R12</strong>:</p></div>
<div class="olist arabic"><ol class="arabic">
<li>
<p>
Z menu <strong>Plik</strong>, użyj polecenia <strong>Zapisz jako…</strong>
</p>
</li>
<li>
<p>
W oknie dialogowym <strong>Save Drawing As</strong> znajduje się wybór <strong>Save as type:</strong>
blisko dolnej krawędzi okna dialogowego. Wybrać opcję <strong>Drawing Exchange DXF
R12</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Opcjonalnie wpisać inną nazwę pliku w polu <strong>File name:</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kliknij <strong>Zapisz</strong>
</p>
</li>
</ol></div>
<div class="paragraph"><p>Powstały plik DXF jest już gotowy by zaimportować go do programu KiCad.</p></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_importowanie_pliku_dxf_do_programu_kicad">Importowanie pliku DXF do programu KiCad</h5>
<div class="paragraph"><p>Następujące kroki opisują proces importu przygotowanego pliku DXF jako
kształtu płytki w programie KiCad. Należy pamiętać, że zachowanie polecenie
"Import" różni się nieco w zależności od używanego trybu wyświetlania.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Używanie domyślnego trybu grafiki:</p></div>
<div class="olist arabic"><ol class="arabic">
<li>
<p>
W menu <strong>Plik</strong>, wybrać polecenie <strong>Import</strong> i wybrać opcję <strong>Plik DXF</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
W oknie dialogowym <strong>Importuj plik DXF</strong> użyć przycisku <em>Przeglądaj</em> by wybrać
przygotowany do importu plik DXF.
</p>
</li>
<li>
<p>
W opcji <em>Punkt początkowy (0,0) dla DXF:</em>, wybrać miejsce umieszczenia
punktu odniesienia pliku DXF względem koordynatów obwodu drukowanego (w
prograie KiCad punkt (0,0) znajduje się w górnym lewym rogu). Gdy wybrano
opcję <em>Pozycja zdefiniowna przez użytkownika</em> należy wpisać koordynaty w
pola <em>Pozycja X:</em> oraz <em>Pozycja Y:</em>.
</p>
</li>
<li>
<p>
W rozwijanej liście <em>Warstwa:</em>, wybrać odpowiednią warstwę gdzie nastąpi
import. W programie KiCad warstwą obrysu jest <strong>Edge.Cuts</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kliknij <em>OK</em>.
</p>
</li>
</ol></div>
<div class="paragraph"><p>Użycie trybu “OpenGL” lub “Cairo”:</p></div>
<div class="olist arabic"><ol class="arabic">
<li>
<p>
W menu <strong>Plik</strong>, wybrać polecenie <strong>Import</strong> i wybrać opcję <strong>Plik DXF</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
W oknie dialogowym <strong>Importuj plik DXF</strong> użyć przycisku <em>Przeglądaj</em> by wybrać
przygotowany do importu plik DXF.
</p>
</li>
<li>
<p>
Opcja <em>Punkt początkowy (0,0) dla DXF:</em> jest ignorowana w tym trybie.
</p>
</li>
<li>
<p>
W rozwijanej liście <em>Warstwa:</em>, wybrać odpowiednią warstwę gdzie nastąpi
import. W programie KiCad warstwą obrysu jest <strong>Edge.Cuts</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kliknij <em>OK</em>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kształt zostanie przymocowany do kursora i może być przesuwany po całym
arkuszu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kliknięcie myszą pozwala upuścić kształt w wybranym miejscu.
</p>
</li>
</ol></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_przykad_zaimportowanego_ksztatu_z_pliku_dxf">Przykład zaimportowanego kształtu z pliku DXF</h5>
<div class="paragraph"><p>Poniżej znajduje się przykład obrysu zaimportowanego z pliku DXF, w którym
elipsoidalne części zostały aproksymowane przez odcinki proste.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_board_outline_imported_from_a_DXF.png" alt="images/Pcbnew_board_outline_imported_from_a_DXF.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_odczytywanie_listy_sieci_stworzonej_na_podstawie_schematu">6.1.3. Odczytywanie listy sieci stworzonej na podstawie schematu</h4>
<div class="paragraph"><p>By wczytać listę sieci należy wybrać ikonę
<span class="image">
<img src="images/icons/netlist.png" alt="Ikona Lista sieci">
</span> na głównym pasku
narzędzi. Otworzy się następujące okno dialogowe:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_netlist_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_netlist_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli pole z nazwą pliku listy sieci (ścieżką) w tym oknie nie jest
poprawne, należy użyć przycisku "Przeglądaj" obok tego pola aby znaleźć
poprawną listę sieci. Po tym należy użyć przycisku "Wczytaj bieżącą listę
sieci" by program odczytał zawartość wybranego pliku. Footprinty które nie
zostały jeszcze załadowane, zostaną wczytane i umieszczone w jednym miejscu
(później poznamy metody ich automatycznego układania).</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_board_outline_with_dogpile.png" alt="images/Pcbnew_board_outline_with_dogpile.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli żaden footprint jeszcze nie został ustawiony, wszystkie footprinty
pojawią się w jednym miejscu, co może nieco przeszkadzać w rozpoznaniu
każdego z nich. Można jednak je wstępnie rozłożyć używając polecenia
"Przesuń wszystkie footprinty" dostępnego z menu podręcznego. Poniżej
znajduje się fragment obszaru roboczego po wykonaniu tego polecenia:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_board_outline_with_globally_placed_modules.png" alt="images/Pcbnew_board_outline_with_globally_placed_modules.png">
</div>
</div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Zapamiętaj</div>
</td>
<td class="content">Jeśli płytka zostanie zmodyfikowana przez zamianę istniejących footprintów
na nowe przez CvPcb (na przykład przy zamianie rezystorów o mocy 0.25W na
większe 0.5W), będzie wymagane skasowanie istniejących elementów przed
załadowaniem przez Pcbnew footprintów zastępczych. Jednakże, jeśli footprint
ma zostać zamieniony przez istniejący footprint, łatwiej jest wykonać to
używając okna z właściwościami footprintów, dostępnego z menu podręcznego.</td>
</tr></table>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_poprawianie_pytki">6.2. Poprawianie płytki</h3>
<div class="paragraph"><p>Bardzo często niezbędne jest poprawienie płytki po dokonaniu zmian na
schemacie.</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_aby_poprawki_te_przeniesc_rowniez_na_pytke_nalezy">6.2.1. Aby poprawki te przenieść również na płytkę należy:</h4>
<div class="olist arabic"><ol class="arabic">
<li>
<p>
Stworzyć nową listę sieci na podstawie zmodyfikowanego schematu.
Jeśli został dodany choćby jeden nowy element, należy mu przypisać footprint
za pomocą CvPcb.
</p>
</li>
<li>
<p>
Na koniec wczytać nową listę sieci w programie Pcbnew.
</p>
</li>
</ol></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_usuwanie_nieprawidowych_sciezek">6.2.2. Usuwanie nieprawidłowych ścieżek</h4>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew umożliwia automatyczne skasowanie nieprawidłowych ścieżek, które
mogłyby pozostać po zmianach. By taką możliwość włączyć należy w oknie
zaznaczyć opcję "Usuń" w grupie "Niepołączone ścieżki":</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_bad_tracks_deletion_option.png" alt="images/pl/Pcbnew_bad_tracks_deletion_option.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Można również dokonać modyfikacji tych ścieżek manualnie (funkcja DRC
pozwala na zidentyfikowanie takich ścieżek).</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_usuwanie_nadmiarowych_elementow">6.2.3. Usuwanie nadmiarowych elementów</h4>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew może również usunąć footprinty, które po zmianach na schemacie nie
posiadają swojego odzwierciedlenia na liście sieci. <strong>Operacja ta jest
opcjonalna</strong> i domyślnie wyłączona.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Opcja ta jest wymagana gdy na płytce zostaną dodane z poziomu Pcbnew
dodatkowe footprinty (np. otwory montażowe pod śruby mocujące), które nie
mają swoich odpowiedników na schemacie.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_extra_footprints_deletion_option.png" alt="images/pl/Pcbnew_extra_footprints_deletion_option.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli opcja "Dodatkowe footprinty" zostanie przełączona w tryb "Usuń",
footprinty nie odpowiadające elementom z listy sieci zostaną usunięte,
chyba, że dla takich footprintów zostanie zaznaczona opcja "Zablokowany" we
właściwościach footprintu. Ogólnie dobrym nawykiem jest aktywacja powyższej
właściwości dla wszystkich footprintów stanowiących tylko elementy
"mechaniczne".</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_unlock_footprint_option.png" alt="images/pl/Pcbnew_unlock_footprint_option.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_zmodyfikowane_footprinty">6.2.4. Zmodyfikowane footprinty</h4>
<div class="paragraph"><p>Jeśli footprint został zmodyfikowany na liście sieci (przez program CvPcb) i
taki footprint jest już umieszczony na płytce, to nie będzie on modyfikowany
przez Pcbnew, chyba, że opcja zamiany footprintów w oknie listy sieci będzie
aktywna:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_exchange_module_option.png" alt="images/pl/Pcbnew_exchange_module_option.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Zmiany footprintów (na przykład rezystorów o innych rozmiarach) może być też
wykonana bezpośrednio poprzez edycję właściwości footprintu lub masową
zamianę poprzez polecenie "Zamień footprint(y)" dostępne w oknie właściwości
footprintów.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_opcje_zaawansowane_wybor_odciskow_czasowych_zamiast_oznaczen">6.2.5. Opcje zaawansowane - wybór odcisków czasowych zamiast oznaczeń</h4>
<div class="paragraph"><p>Czasami oznaczenia na schemacie ulegają zmianie bez żadnych istotnych zmian
w obwodzie drukowanym (dotyczy to samych oznaczeń - przykładowo z R5 na R6,
U4 na U3…). PCB w takim przypadku pozostaje bez zmian (z wyjątkiem
ewentualnie warstwy opisowej). Niemniej jednak wewnętrznie (na liście
połączeń), komponenty i footprinty są reprezentowane za pomocą ich
oznaczeń. W tej sytuacji pomocne może stać się zaznaczenie opcji "Znacznik
czasowy" w grupie "Wybierz footprint biorąc pod uwagę" przed ponownym
odczytaniem listy sieci:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_module_selection_option.png" alt="images/pl/Pcbnew_module_selection_option.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Z pomocą tej opcji, Pcbnew podczas wczytywania listy sieci identyfikuje
footprinty nie przez ich nadane im oznaczenia, ale przez odcisk czasowy
nadawany im podczas wstawiania symboli na schemacie i który przenoszony jest
przez CvPcb na footprinty. Odcisk czasowy jest automatycznie generowany
przez Eeschema i zawiera w sobie zakodowaną datę oraz czas umieszczenia
symbolu na schemacie.</p></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Ostrzeżenie</div>
</td>
<td class="content">Stosując tą opcję należy zachować dodatkowe środki ostrożności! (najlepiej
wcześniej zapisać plik z projektem PCB). Wynika to z tego, że zastosowana
technika nieco się komplikuje w przypadku elementów zawierających wiele
elementów składowych (np. 7400 ma 4 takie same części i jedną wspólną
obudowę). W tej sytuacji, odcisk czasowy nie jest jednoznacznie określony (w
7400 nie będzie czterech odcisków - po jednym dla każdej części). Niemniej
jednak, opcja odcisków czasowych zazwyczaj rozwiązuje problemy przy ponownie
wykonanej renumeracji schematu.</td>
</tr></table>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_byskawiczna_zamiana_footprintow_umieszczonych_na_pytce">6.3. Błyskawiczna zamiana footprintów umieszczonych na płytce</h3>
<div class="paragraph"><p>Błyskawiczna zamiana footprintu (lub kilku identycznych footprintów) na nowe
footprinty jest często bardzo użyteczna. Cały proces jest bardzo prosty.</p></div>
<div class="olist arabic"><ol class="arabic">
<li>
<p>
Należy kliknąć na footprint jaki chcemy zmienić by otworzyć okno z
właściwościami footprintu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Uruchomienie polecenia "Zamień footprint(y)".
</p>
</li>
</ol></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_change_modules_button.png" alt="images/pl/Pcbnew_change_modules_button.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Opcje powiązane z zamianą footprintów:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_footprint_exchange_options.png" alt="images/pl/Pcbnew_footprint_exchange_options.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Przy zmianach footprintów dostępne są dodatkowe opcje:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Zamień footprint <em>xx</em></strong> by zmienić tylko bieżący footprint.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Zamień te same footprinty <em>yy</em></strong> by dokonać zmian dla wszystkich footprintów takich samych jak bieżący footprint.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Zamień te same footprinty mające tą samą wartość</strong> by dokonać zmian dla wszystkich footprintów
takich samych jak bieżący footprint, ale pomijając te które posiadają inną wartość.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Uaktualnij footprinty na płytce</strong> powoduje ponowne załadowanie wszystkich footprintów na płytce.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_rozmieszczanie_footprintow">7. Rozmieszczanie footprintów</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_wspomagane_rozmieszczanie_footprintow">7.1. Wspomagane rozmieszczanie footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Podczas przesuwania footprintów, można wyświetlić tzw. <em>ratsnets</em> (czyli
linie pokazujące połączenia), które wspomagają proces ustawiania
elementów. By włączyć tą funkcję należy kliknąć i aktywować ikonę
<span class="image">
<img src="images/icons/modratsnest.png" alt="images/icons/modratsnest.png">
</span> znajdującą się na lewym pasku narzędzi.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_rozmieszczanie_manualne">7.2. Rozmieszczanie manualne</h3>
<div class="paragraph"><p>Należy wybrać footprint z pomocą prawego przycisku myszy, a następnie wybrać
polecenie "Przesuń" z menu podręcznego. Później korzystając z myszy
przesunąć footprint nad odpowiednią pozycję i umieścić go klikając lewym
przyciskiem myszy. W razie potrzeby wybrany footprint można obracać,
odwracać lub poddawać edycji. Aby przerwać operację należy wybrać z menu
podręcznego polecenie <em>Anuluj</em>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Tutaj można zobaczyć footprint z aktywnymi liniami wspomagającymi podczas
jego przesuwania.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_ratsnest_during_move.png" alt="images/Pcbnew_ratsnest_during_move.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Układ elementów po rozmieszczeniu footprintów może wyglądać w ten sposób:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_circuit_after_placement.png" alt="images/Pcbnew_circuit_after_placement.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_automatyczne_przesuwanie_footprintow">7.3. Automatyczne przesuwanie footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Generalnie, footprinty mogą być przesuwane tylko jeśli nie zostały
"zablokowane". Atrybut ten może zostać wyłączony lub włączony z podręcznego
menu (rozwijane prawym klawiszem myszy nad footprintem) podczas trybu
automatycznego przesuwania footprintów lub z pomocą "Właściwości"
footprintu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jak wspomniano w poprzednim rozdziale, nowe footprinty ładowane podczas
odczytywania listy sieci zostaną umieszczone w jednym miejscu na
płytce. Pcbnew jednak udostępnia narzędzia do automatycznego rozmieszczenia
footprintów, co ułatwi proces wyboru i ustawiania footprintów.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wybierz tryb "Przesuwania footprintów" (Ikona
<span class="image">
<img src="images/icons/mode_module.png" alt="images/icons/mode_module.png">
</span> na głównym pasku narzędzi).
</p>
</li>
<li>
<p>
W tym trybie podręczne menu będzie wyglądać dwojako:
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli pod kursorem znajduje się footprint:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_context_module_mode_module_under_cursor.png" alt="images/pl/Pcbnew_context_module_mode_module_under_cursor.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli pod kursorem nie znajduje się żaden footprint:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_context_module_mode_no_module_under_cursor.png" alt="images/pl/Pcbnew_context_module_mode_no_module_under_cursor.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>W obu przypadkach dostępne są następujące polecenia:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Przesuń wszystkie footprinty</strong> pozwala na automatyczne rozmieszczenie footprintów,
które nie posiadają atrybutu "Zablokowany". Polecenie to jest używane głównie po pierwszym
wczytaniu listy sieci.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Przesuń nowe footprinty</strong> pozwala na automatyczne rozmieszczenie footprintów,
które jeszcze nie zostały umieszczone wewnątrz obrysu PCB. Polecenie to wymaga,
by przed jego użyciem został narysowany początkowy obrys płytki, tak by było wiadomo
jakie footprinty można automatycznie rozmieścić.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_automatyczne_rozmieszczanie_footprintow">7.4. Automatyczne rozmieszczanie footprintów</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_charakterystyka_narzedzia_do_automatycznego_rozmieszczania_footprintow">7.4.1. Charakterystyka narzędzia do automatycznego rozmieszczania footprintów</h4>
<div class="paragraph"><p>Automatyczne rozmieszczanie footprintów umożliwia umieszczenie footprintów
na 2 warstwach płytki drukowanej (jednak przenoszenie footprintów na dolną
warstwę miedzi nie jest automatyczne).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Celem tego narzędzie jest również ustalenie najlepszej orientacji
footprintów (obrót o 0, 90, -90, 180 stopni). Rozmieszczanie jest wykonywane
zgodnie z algorytmem optymalizującym, który wyszukuje minimalne odległości
połączeń wspomagających i dąży do stworzenia przestrzeni pomiędzy większymi
footprintami posiadającymi wiele pól lutowniczych. Kolejność rozmieszczania
jest zoptymalizowana tak, by początkowo rozmieszczać większe footprinty z
większą ilością pól lutowniczych.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_przygotowanie_pola_edycji">7.4.2. Przygotowanie pola edycji</h4>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew może rozmieścić footprinty automatycznie, jednakże wymagane jest
wspomaganie tego procesu, ponieważ żadne oprogramowanie nie jest w stanie
odgadnąć co użytkownik chciałby osiągnąć.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przed wykonaniem automatycznego rozmieszczeni footprintów należy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Stworzyć obrys płytki (Może być nawet dość skomplikowany, byle by obrys
został zamknięty).
</p>
</li>
<li>
<p>
Dokonać ręcznego rozmieszczenia kluczowych footprintów bądź elementów
(Złącz, otworów montażowych…).
</p>
</li>
<li>
<p>
Podobnie poszczególne footprinty SMD oraz footprinty krytyczne (na przykład
duże footprinty) muszą znaleźć się na odpowiedniej stronie płytki i trzeba
to wykonać ręcznie.
</p>
</li>
<li>
<p>
Po zakończeniu ręcznego rozmieszczenia kluczowych footprintów, footprinty te
muszą zostać zablokowane by automat ich już nie przemieszczał. W trybie
automatycznego przesuwania footprintów z ikoną
<span class="image">
<img src="images/icons/mode_module.png" alt="images/icons/mode_module.png">
</span> w stanie aktywnym, należy kliknąć
prawym klawiszem i wybrać z podręcznego menu polecenie "Zablokuj
footprint". Można to również wykonać z pomocą okna dialogowego z
właściwościami footprintu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Po tym można już uruchomić proces automatycznego rozmieszczania. W trybie
automatycznego przesuwania footprintów, kliknąć prawym klawiszem i z
podręcznego menu wybrać polecenie "Globalne przesuwanie i rozmieszczanie" -
a następnie "Automatyczne rozmieszczenie wszystkich footprintów".
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Podczas automatycznego rozmieszczania footprintów, Pcbnew może dokonywać
optymalizacji związanej z reorientacją footprintów. Jednakże obracanie
footprintów może zostać wykonane tylko jeśli będzie ono dopuszczalne dla
danego footprintu (zobacz "Edycja właściwości footprintów").</p></div>
<div class="paragraph"><p>Zwykle, rezystory i kondensatory nie posiadające polaryzacji pozwalają na
obrót o 180 stopni. Niektóre footprinty (na przykład małe tranzystory)
dopuszczają obrót o +/- 90 stopni oraz o 180 stopni.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dla każdego footprintu jeden z suwaków dopuszcza obrót o 90 stopni, a drugi
suwak dopuszcza obrót o 180. Ustawienie ich w pozycji 0 uniemożliwia obrót,
zaś ustawienie 10 dopuszcza go, a pośrednia wartość wskazuje poziom
dopuszczenia możliwości obrotu w przód/tył.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Zezwolenie na obrót może zostać ustanowione w trakcie edycji footprintu
umieszczonego już na płytce. Jednak zalecane jest, by takie opcje były
ustalane już na poziomie elementów bibliotecznych, gdyż opcje te mogą być
dziedziczone za każdym razem kiedy dany footprint będzie używany.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_interaktywne_automatyczne_rozmieszczanie_footprintow">7.4.3. Interaktywne automatyczne rozmieszczanie footprintów</h4>
<div class="paragraph"><p>Podczas automatycznego rozmieszczania elementów może być konieczne
przerwanie tej operacji (klawiszem Esc) i ręcznego przemieszczenia
footprintu. Używając polecenia "Automatyczne rozmieszczenie następnego
footprintu" można wznowić proces automatycznego rozmieszczania z miejsca
gdzie zostało ono przerwane.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Polecenie "Automatyczne rozmieszczenie nowych footprintów" pozwalana na
automatyczne rozmieszczenie footprintów, które nie zostały jeszcze
umieszczone wewnątrz obrysu płytki. Polecenie to nie przesuwa już
rozmieszczonych footprintów wewnątrz obrysu, niezależnie od stanu blokady
tych footprintów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Polecenie "Automatyczne rozmieszczenie footprintu" powala zaś na ponowne
rozmieszczenie footprintu, który wskazuje kursor myszy, nawet gdy blokada
footprintu jest aktywna.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_uwagi_koncowe">7.4.4. Uwagi końcowe</h4>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew automatycznie określa możliwe strefy rozmieszczenia footprintów
biorąc pod uwagę również obrys płytki, który niekoniecznie musi być
prostokątny (może być okrągły lub posiadać wycięcia, itp.).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli płyta nie jest prostokątna, obrys musi być zamknięty aby Pcbnew mogło
określić, co jest w środku i to, co jest poza obrysem. W ten sam sposób,
jeśli na płytce występują wewnętrzne wycięcia, ich obrysy będą musiały być
również zamknięte.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew oblicza możliwe strefy umieszczenia footprintów na podstawie obrysu
płytki, następnie sprawdza każdy footprint po kolei przesuwając go nad tym
obszarem w celu ustalenia optymalnej pozycji na której może go umieścić.</p></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_ustawienia_i_parametry_trasowania_sciezek">8. Ustawienia i parametry trasowania ścieżek</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_opcje_gowne">8.1. Opcje główne</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_dostep_do_gownego_okna_narzedzia">8.1.1. Dostęp do głównego okna narzędzia</h4>
<div class="paragraph"><p>Najważniejsze ustawienia reguł projektowych są dostępne z menu:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_design_rules_dropdown.png" alt="images/pl/Pcbnew_design_rules_dropdown.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>i są ustalane w oknie dialogowym wywoływanym poleceniem <strong>Reguły projektowe</strong>.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_opcje_gowne_2">8.1.2. Opcje główne</h4>
<div class="paragraph"><p>Bieżące ustawienia są wyświetlane na pasku narzędziowym.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_design_rules_top_toolbar.png" alt="images/pl/Pcbnew_design_rules_top_toolbar.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_opcje_gowne_3">8.2. Opcje główne</h3>
<div class="paragraph"><p>Opcje główne można dostosować z pomocą menu <strong>Ustawienia</strong> → <strong>Główne</strong>:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_preferences_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_preferences_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Wywołanie tego polecenia spowoduje wyświetlenie okna z ustawieniami, a w nim
szereg opcji (Nas w tej chwili interesują te w grupie <em>Opcje</em>):</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_general_options_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_general_options_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Dla ścieżek dostępne są następujące opcje:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<em>Ścieżki tylko pod kątem 45 stopni</em>: Pozwala na prowadzenie ścieżek tylko pod kątem 0, 45 lub 90 stopni.
</p>
</li>
<li>
<p>
<em>Ścieżka z podwójnym segmentem</em>: Podczas tworzenia ścieżek, zostaną wyświetlane dwa jej segmenty (jeśli ścieżka nie jest linią prostą).
</p>
</li>
<li>
<p>
<em>Automatyczne usuwanie ścieżek</em>: Podczas tworzenia ścieżek, stare trasy nowo prowadzonych ścieżek zostaną automatycznie usunięte.
</p>
</li>
<li>
<p>
<em>Przyciągaj do pól lutowniczych</em>: Powoduje, że podczas tworzenia ścieżek kursor
będzie przyciągany do pada jeśli pojawi się w jego obrębie.
</p>
</li>
<li>
<p>
<em>Przyciągaj do ścieżek</em>: Powoduje, że podczas tworzenia ścieżek kursor będzie przyciągany do centralnej linii innych ścieżek.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_klasy_poaczen">8.3. Klasy połączeń</h3>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew pozwala na zdefiniowanie parametrów trasowania ścieżek dla każdej z
sieci. W rzeczywistości taka funkcjonalność byłaby kłopotliwa, zatem
wprowadzono system grupowania podobnych sieci.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Grupa podobnych sieci jest zwana <strong>klasą połączeń</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Na liście zawsze musi się znaleźć klasa <em>Default</em>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Użytkownik może zdefiniować inne klasy połączeń.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Dla pojedynczej klasy można zdefiniować:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Szerokość ścieżki oraz rozmiar przelotek razem z rozmiarem wierceń.
</p>
</li>
<li>
<p>
Minimalną odległość (<em>clearance</em>) jaką należy zachować pomiędzy polami
lutowniczymi i ścieżkami (lub przelotkami).
</p>
</li>
<li>
<p>
Podczas trasowania ścieżek, Pcbnew automatycznie wybiera odpowiednią klasę
połączeń na podstawie nazwy sieci i jej przynależności do klasy, i stosuje
ustalone dla danej klasy parametry ścieżek oraz przelotek.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_ustawienia_i_parametry_trasowania_sciezek_2">8.3.1. Ustawienia i parametry trasowania ścieżek</h4>
<div class="paragraph"><p>Wybór parametrów trasowanych ścieżek jest ustalany w menu: <strong>Reguły
projektowe</strong> → <strong>Reguły projektowe</strong>.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_edycja_klas_poaczen">8.3.2. Edycja klas połączeń</h4>
<div class="paragraph"><p>Edytor klas połączeń pozwala na:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Dodawanie lub usuwanie klas połączeń.
</p>
</li>
<li>
<p>
Ustawiania dla poszczególnych klas szczególnych parametrów: odległość,
szerokość ścieżek, rozmiar przelotek.
</p>
</li>
<li>
<p>
Przypisywanie poszczególnych sieci do utworzonej lub domyślnej klasy
połączeń.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_design_rules_editor_netclass_tab.png" alt="images/pl/Pcbnew_design_rules_editor_netclass_tab.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_edycja_regu_globalnych">8.3.3. Edycja reguł globalnych</h4>
<div class="paragraph"><p>Oprócz reguł związanych z klasami połączeń dostępne są też reguły
globalne. Dotyczą one:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Włączania/wyłączania przelotek ślepych i zagrzebanych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Włączania/wyłączania mikroprzelotek.
</p>
</li>
<li>
<p>
Ustawiania minimalnych rozmiarów ścieżek i przelotek.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli jakaś wartość jest mniejsza niż minimalna wartość określona tutaj, DRC
wygeneruje błąd. Drugi panel, w którym można określić globalne reguły
projektowe wygląda następująco:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_design_rules_editor_global_tab.png" alt="images/pl/Pcbnew_design_rules_editor_global_tab.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Okno dialogowe pozwala także manualnie określić rozmiary ścieżek i przelotek
wybranych przez użytkownika.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Podczas trasowania ścieżek, można wybrać jedną z tych wartości by utworzyć
ścieżkę lub przelotkę o innym rozmiarze pomijając tymczasowo domyślne
wartości zapisane w klasach połączeń.</p></div>
<div class="paragraph"><p>System taki jest szczególnie użyteczny, gdy na krótkim odcinku będzie
wymagana inna szerokość trasowanej ścieżki (np. w przypadku przeprowadzania
ścieżek pomiędzy punktami lutowniczymi).</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_parametry_minimalne_przelotek">8.3.4. Parametry minimalne przelotek</h4>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew obsługuje trzy typy przelotek:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Przelotki na wylot (zwykłe przelotki).
</p>
</li>
<li>
<p>
Przelotki ślepe i zagrzebane.
</p>
</li>
<li>
<p>
Mikroprzelotki, podobne do przelotek zagrzebanych ale ograniczone do
zewnętrznych warstw i najbliższych im warstw sąsiednich. Są one przeznaczone
do łączenia układów montowanych w technologii BGA z najbliższą warstwą
wewnętrzną. Rozmiar takich przelotek jest bardzo mały, a otwory są z reguły
wykonywane laserowo.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Domyślnie, wszystkie przelotki mają ten sam rozmiar wiercenia.</p></div>
<div class="paragraph"><p>To okno dialogowe określa najmniejsze akceptowalne wartości parametrów
przelotek. Na płytce, mniejsze przelotki niż określone tutaj wygenerują błąd
DRC.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_parametry_sciezki">8.3.5. Parametry ścieżki</h4>
<div class="paragraph"><p>Określa minimalny dopuszczalny rozmiar szerokości ścieżki. Jeśli jakaś
wartość jest mniejsza niż minimalna wartość określona tutaj, DRC wygeneruje
błąd.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_okreslone_wymiary">8.3.6. Określone wymiary</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_specific_size_options.png" alt="images/pl/Pcbnew_specific_size_options.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Okno dialogowe pozwala także manualnie określić rozmiary ścieżek i przelotek
wybranych przez użytkownika. Podczas trasowania ścieżek, można wybrać jedną
z tych wartości by stworzyć ścieżkę lub przelotkę o innym rozmiarze
pomijając tymczasowo domyślne wartości zapisane w klasach połączeń.</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_przykady_i_typowe_rozmiary">8.4. Przykłady i typowe rozmiary</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_szerokosc_sciezki">8.4.1. Szerokość ścieżki</h4>
<div class="paragraph"><p>Użyj największej możliwej wartości, zgodnie z minimalnymi rozmiarami
podanymi tutaj:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<thead>
<tr>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > Jednostki </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 1 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 2 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 3 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 4 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 5</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">mm</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.8</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.5</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.4</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.25</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.15</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">mils</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">31</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">20</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">16</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">10</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">6</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_izolacja_przeswit">8.4.2. Izolacja (prześwit)</h4>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<col style="width:16%;">
<thead>
<tr>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > Jednostki </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 1 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 2 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 3 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 4 </th>
<th class="tableblock halign-left valign-top" > CLASS 5</th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">mm</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.7</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.5</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.35</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.23</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">0.15</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">mils</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">27</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">20</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">14</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">9</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">6</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div class="paragraph"><p>Zwykle, minimalny prześwit jest bardzo podobny do minimalnej szerokości
ścieżki.</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_przykady">8.5. Przykłady</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_prosty">8.5.1. Prosty</h4>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Prześwit: 0.35mm (0.0138 cali).
</p>
</li>
<li>
<p>
Szerokość ścieżki: 0.8mm (0.0315 cali).
</p>
</li>
<li>
<p>
Rozmiar padu dla układów scalonych i przelotek: 1.91mm (0.0750 cali).
</p>
</li>
<li>
<p>
Rozmiar padu dla elementów dyskretnych: 2.54mm (0.1 cala).
</p>
</li>
<li>
<p>
Szerokość ścieżki masy: 2.54mm (0.1 cala).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_dr_example_rustic.png" alt="images/Pcbnew_dr_example_rustic.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_standard">8.5.2. Standard</h4>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Prześwit: 0.35mm (0.0138 cala).
</p>
</li>
<li>
<p>
Szerokość ścieżki: 0.5mm (0.0127 cala).
</p>
</li>
<li>
<p>
Szerokość pada dla układów scalonych: stosuje się wydłużanie pól
lutowniczych by umożliwić prowadzenie ścieżek pomiędzy padami i dać jeszcze
wystarczającą ilość miejsca na powierzchnię kleju (1.27 x 2.54 mm -→ 0.05 x
0.1 cala).
</p>
</li>
<li>
<p>
Przelotki: 1.27mm (0.0500 cala).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_dr_example_standard.png" alt="images/Pcbnew_dr_example_standard.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_trasowanie_manualne">8.6. Trasowanie manualne</h3>
<div class="paragraph"><p>Trasowanie manualne jest zalecane, a to dlatego, że jest to jedyna metoda
oferująca pełną kontrolę nad priorytetami trasowania ścieżek. Przykładowo,
preferowane jest rozpoczęcie trasowania od ścieżek zasilania, tak by miały
one właściwą szerokość, odpowiednio krótką długość oraz były znacząco
odseparowane od ścieżek sygnałowych (dla sygnałów analogowych lub
cyfrowych). A następnie należy trasować newralgiczne ścieżki. Pośród innych
problemów, automatyczne trasowanie ścieżek często wymaga wielu
przelotek. Jednak automatyczne trasowanie może być przydatne w
pozycjonowaniu footprintów. Wraz z nabywaniem doświadczenia, prawdopodobnie
dla wielu początkujących projektantów stanie się jasne, że automatyczne
trasowanie jest przydatne do szybkiego trasowania "oczywistych ścieżek",
jednak pozostałe ścieżki najlepiej jest trasować ręcznie.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_pomoc_w_trasowaniu_sciezek">8.7. Pomoc w trasowaniu ścieżek</h3>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew oferuje parę ułatwień przy trasowaniu manualnym. Może na przykład
wyświetlać połączenia wspomagające (<em>ratsnest</em>), jeśli opcja
<span class="image">
<img src="images/icons/modratsnest.png" alt="Ikona Połączenia wspomagające">
</span> na lewym
panelu jest aktywna.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Narzędzie <span class="image">
<img src="images/icons/net_highlight.png" alt="images/icons/net_highlight.png">
</span> pozwala na podświetlanie
wybranej sieci (wystarczy tylko kliknąć na ścieżkę lub na pole lutownicze
należący do danej sieci)</p></div>
<div class="paragraph"><p>Nad procesem trasowania ścieżek czuwa również DRC, które sprawdza ścieżki
podczas ich trasowania w czasie rzeczywistym i nie dopuści do tworzenia
ścieżek, które nie spełniają reguł DRC. Można wyłączyć DRC za pomocą ikony
<span class="image">
<img src="images/icons/drc_off.png" alt="images/icons/drc_off.png">
</span> na lewym pasku narzędzi, ale <strong>jest to
niezalecane i w sumie niebezpieczne. Opcja ta powinna być wyłączana tylko w
szczególnych przypadkach</strong>.</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_trasowanie_sciezek">8.7.1. Trasowanie ścieżek</h4>
<div class="paragraph"><p>Można użyć ikony <span class="image">
<img src="images/icons/add_tracks.png" alt="images/icons/add_tracks.png">
</span> znajdującej się na
prawym pasku narzędzi. Nowa ścieżka musi rozpoczynać od punktu lutowniczego
albo na innej ścieżce, ponieważ Ppcbnew musi wiedzieć do jakiej sieci ma
należeć nowo trasowana ścieżka (oraz w celu dopasowania reguł DRC).</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_creating_new_track.png" alt="images/Pcbnew_creating_new_track.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Podczas prowadzenia ścieżki, Pcbnew wyświetla najbliższe połączenia
wspomagające (ich ilość można określić za pomocą opcji "Maksymalna ilość
łącz" w oknie dialogowym wywoływanym przez polecenie <strong>Ustawienia</strong> →
<strong>Główne</strong>).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Aby zakończyć trasowanie ścieżki można posłużyć się menu podręcznym gdzie
wybieramy polecenie "Zakończ ścieżkę". Można również skorzystać z
odpowiedniego klawisza skrótów (<em>End</em>) albo po prostu dwukrotnie kliknąć
lewym klawiszem myszy.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_in_progres_context.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_in_progres_context.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_przesuwanie_i_przeciaganie_sciezek">8.7.2. Przesuwanie i przeciąganie ścieżek</h4>
<div class="paragraph"><p>Gdy aktywne jest narzędzie do trasowania ścieżek
<span class="image">
<img src="images/icons/add_tracks.png" alt="images/icons/add_tracks.png">
</span>, ścieżkę znajdującą się w miejscu
kursora można przesuwać wybierając klawisz skrótu <em>M</em>. W podobny sposób
można również ścieżkę przeciągać (łącznie z najbliższymi jej segmentami)
używając klawisza skrótu <em>G</em>.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_wstawianie_przelotek">8.7.3. Wstawianie przelotek</h4>
<div class="paragraph"><p>Przelotki mogą być umieszczane tylko podczas trasowania ścieżek:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Z wykorzystaniem opcji <strong>Wstaw przelotkę</strong> z menu podręcznego.
</p>
</li>
<li>
<p>
Za pomocą klawisza skrótu <em>V</em>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Automatycznie, jeśli podczas trasowania zostaje zmieniona warstwa sygnałowa
za pomocą odpowiednich klawiszy skrótów.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wybor_edycja_szerokosci_sciezek_oraz_rozmiaru_przelotek">8.8. Wybór/Edycja szerokości ścieżek oraz rozmiaru przelotek</h3>
<div class="paragraph"><p>Po kliknięciu na ścieżce lub polu lutowniczym, Pcbnew automatycznie wybiera
odpowiednią <strong>klasę połączeń</strong> i szerokość ścieżki oraz rozmiar przelotki
pochodzić będzie z parametrów tej klasy.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jak wcześniej zostało zauważone, "Edytor Reguł globalnych" posiada narzędzie
do wprowadzenia dodatkowych rozmiarów ścieżek i przelotek.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Do wyboru rozmiarów można wykorzystać rozwijane listy na górnym pasku
narzędzi.
</p>
</li>
<li>
<p>
Gdy przycisk <span class="image">
<img src="images/icons/add_tracks.png" alt="images/icons/add_tracks.png">
</span> jest aktywny, bieżąca
szerokość ścieżki może zostać wybrana z menu podręcznego, wybierając podmenu
<strong>Wybierz szerokość ścieżki</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Dlatego użytkownik może korzystać z domyślnych wartości z klas połączeń, lub
w razie potrzeby określonej wartości.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_wybor_szerokosci_sciezek_i_rozmiaru_przelotek_z_paska_narzedzi">8.8.1. Wybór szerokości ścieżek i rozmiaru przelotek z paska narzędzi</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_top_toolbar.png" alt="images/pl/Pcbnew_top_toolbar.png">
</div>
</div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:40%;">
<col style="width:60%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_track_width_selection.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_track_width_selection.png" width="70%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyświetla aktualną szerokość ścieżki. Gwiazdka oznacza, że dana wartość
jest wartością domyślną z klasy połączeń.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_track_width_selection_in_use.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_track_width_selection_in_use.png" width="70%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Z pomocą rozwijanej listy można wybrać szerokość ścieżki.
Pierwsza wartość na liście jest zawsze wartością ustaloną w klasie połączeń.
Inne wartości to szerokości ścieżek wpisane w zakładce Reguły Globalne.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_via_size_selection.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_via_size_selection.png" width="70%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyświetla aktualny rozmiar przelotki.
Gwiazdka oznacza, że dana wartość jest wartością domyślną z klasy połączeń.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_via_size_selection_in_use.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_via_size_selection_in_use.png" width="70%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Z pomocą rozwijanej listy można wybrać rozmiar przelotki.
Pierwsza wartość na liście jest zawsze wartością ustaloną w klasie połączeń.
Inne wartości to rozmiary przelotek wpisane w zakładce <em>Reguły Globalne</em>.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/auto_track_width.png" alt="images/icons/auto_track_width.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Gdy włączony: Automatyczna selekcja szerokości ścieżek.
Gdy rozpoczynamy ścieżkę w miejscu innej ścieżki, nowa ścieżka
będzie miała tą samą szerokość co istniejąca ścieżka.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_grid_size_selection.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_grid_size_selection.png" width="70%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybór rozmiaru siatki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_zoom_selection.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_toolbar_zoom_selection.png" width="70%">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybór powiększenia.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_uzywanie_menu_podrecznego">8.8.2. Używanie menu podręcznego</h4>
<div class="paragraph"><p>Można wybrać nowy rozmiar przed trasowaniem lub zmienić uprzednio stworzone
przelotki lub segmenty ścieżek.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_context_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_context_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli chcielibyśmy zmienić wiele rozmiarów przelotek (lub ścieżek),
najlepszym rozwiązaniem jest użycie specjalnej klasy połączeń dla sieci,
które muszą być zmienione (Zobacz <strong>Zmiany globalne ścieżek i przelotek</strong>).</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_edycja_i_korekcja_sciezek">8.9. Edycja i korekcja ścieżek</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_zmiana_trasy_sciezki">8.9.1. Zmiana trasy ścieżki</h4>
<div class="paragraph"><p>W wielu przypadkach zmiana prowadzenia ścieżki jest wystarczająca.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Poniższy rysunek przedstawia ścieżkę w trakcie tworzenia nowej trasy:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_new_track_in_progress.png" alt="images/Pcbnew_new_track_in_progress.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Gdy nowa ścieżka zostanie zakończona:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_new_track_completed.png" alt="images/Pcbnew_new_track_completed.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew automatycznie usunie starą ścieżkę jeśli jest ona zbędna i tworzyła
by niezamierzoną pętlę. Opcja usuwania starych ścieżek może być również
wyłączona w opcjach.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_zmiany_globalne_sciezek_i_przelotek">8.9.2. Zmiany globalne ścieżek i przelotek</h4>
<div class="paragraph"><p>Czasami zachodzi potrzeba, by w zaprojektowanej płytce poprawić niektóre
ścieżki lub przelotki. W przypadku dużej ilości zmian, modyfikacja krok po
kroku byłaby czasochłonna. Pcbnew umożliwia jednak zautomatyzowanie tego
procesu z pomocą polecenia <em>Edycja rozmiarów wszystkich ścieżek</em> i przelotek
dostępną z menu podręcznego:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_global_edit_context_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_global_edit_context_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Pojawiające się wtedy okno dialogowe pozwala na zmiany globalne ścieżek
i/lub przelotek dla:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Bieżącej sieci.
</p>
</li>
<li>
<p>
Dla całej płytki.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_track_global_edit_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_track_global_edit_dialog.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_router_interaktywny">9. Router Interaktywny</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="paragraph"><p>Router interaktywny pozwala na szybkie i efektywne trasowanie ścieżek na PCB
poprzez rozpychanie i omijanie sąsiednich elementów na płytce, które
kolidują ze ścieżką jaka aktualnie jest prowadzona.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wspierane tryby są następujące:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Podświetlanie kolizji</strong>, gdzie następuje podświetlenie wszystkich kolizyjnych obiektów
za pomocą jasnozielonego koloru, oraz wskazanie miejsc naruszeń dozwolonego prześwitu
pomiędzy nimi.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Rozsuwanie</strong>, gdzie następuje próba wypchnięcia wszystkich elementów
kolidujących z bieżąco trasowaną ścieżką.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Omijanie</strong>, gdzie następuje próba ominięcia przeszkód poprzez ich
otaczanie/omijanie.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="sect2">
<h3 id="_konfiguracja">9.1. Konfiguracja</h3>
<div class="paragraph"><p>Przed użyciem Routera Interaktywnego, należy ustawić dwie rzeczy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Prześwit</strong>. By ustawić prześwit należy otworzyć okno dialogowe <em>Reguły Projektowe</em>
i sprawdzić czy przynajmniej domyślne wartości prześwitu są poprawne.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/rules_editor.png" alt="Rules editor">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Włączyć tryb OpenGL</strong> poprzez wywołanie polecenia <em>Przełącz na tryb OpenGL</em> z menu
<em>Widok</em> lub przez naciśnięcie klawisza <strong>F11</strong>.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/opengl_menu.png" alt="OpenGL mode">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_trasowanie_sciezek_2">9.2. Trasowanie ścieżek</h3>
<div class="paragraph"><p>By aktywować router należy nacisnąć przycisk <em>Router Interaktywny</em>
<span class="image">
<img src="images/route_icon.png" alt="Ikona Router Interaktywny">
</span> lub klawisz
<strong>X</strong>. Kursor zmieni swą postać, a nazwa wybranego narzędzia pojawi się na
pasku statusu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>By rozpocząć ścieżkę należy kliknąć na dowolnym elemencie (polu lutowniczym,
ścieżce lub przelotce) lub przez ponowne naciśnięcie klawisza <strong>X</strong> w czasie
gdy kursor myszy znajdować się będzie nad tym elementem. Nowa ścieżka użyje
nazwy sieci takiej jak początkowy element. Klikając lub wciskając <strong>X</strong> w
pustym miejscu rozpocznie ścieżkę, ale nie będzie ona posiadać przypisanej
nazwy sieci.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przesuwanie kursora myszy definiuje kształt ścieżki. Router będzie starał
się podążać szlakiem myszy, otaczając nieprzesuwne przeszkody (takie jak
pola lutownicze) i w zależności od trybu rozchylać kolidujące
ścieżki/przelotki. Cofnięcie kursora myszy spowoduje, że rozchylone elementy
powracają z powrotem na swoje dawne pozycje.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Klikając na polu/ścieżce/przelotce należącej do tej samej sieci kończy
trasowanie. Klikając w pustym miejscu kończy poprzedni segment i rozpoczyna
nowy od tego miejsca.</p></div>
<div class="paragraph"><p>By zatrzymać trasowanie i anulować wszystkie zmiany (rozsunięcie ścieżek,
przelotek, itd.), należy nacisnąć <strong>Esc</strong>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Naciskając <strong>V</strong> lub wybierając <em>Wstaw przelotkę na wylot</em> z menu
kontekstowego podczas trasowania dołącza przelotkę na końcu prowadzonej
ścieżki i pozwala ją przesuwać. Naciskając ponownie <strong>V</strong> można pozbyć się
przelotki na końcu ścieżki. Kliknięcie stawia taką przelotkę w miejscu
kliknięcia, a trasowanie jest kontynuowane (ale na innej warstwie).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Naciskając klawisz <strong>/</strong> lub wybierając <em>Przełącz nachylenie ścieżki</em> z menu
kontekstowego zmienia sposób załamania dwóch sąsiadujących ze sobą segmentów
gdy punkt początkowy i końcowy prowadzonej ścieżki nie leżą w tej samej
linii.</p></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Zapamiętaj</div>
</td>
<td class="content">Domyślnie router przyciąga ścieżki do centralnych punktów/osi pozostałych
obiektów. Przyciąganie można wyłączyć przytrzymując <strong>Shift</strong> podczas
trasowania lub wyboru poszczególnych elementów.</td>
</tr></table>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_ustawianie_szerokosci_sciezek_i_rozmiaru_przelotek">9.3. Ustawianie szerokości ścieżek i rozmiaru przelotek</h3>
<div class="paragraph"><p>Istnieje kilka możliwości wcześniejszego wyboru rozmiaru ścieżki/przelotki
lub zmiany tego rozmiaru podczas trasowania:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Używając domyślnych skrótów klawiszowych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Naciskając klawisz <strong>W</strong> lub za pomocą polecenia <em>Własny rozmiar ścieżki</em> z
menu kontekstowego i wpisując ten rozmiar.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wybrać z listy wcześniej zdefiniowanych rozmiarów poleceniem <em>Wybierz
szerokość ścieżki</em> z menu kontekstowego.
</p>
</li>
<li>
<p>
Aktywując opcję <em>Użyj początkowej szerokości ścieżki</em> z listy <em>Wybierz
szerokość ścieżki</em> w menu, by automatycznie rozpocząć nową ścieżkę o
szerokości takiej samej jak połączony z nią element.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_przeciaganie">9.4. Przeciąganie</h3>
<div class="paragraph"><p>Router umożliwia przeciąganie segmentów, załamań ścieżek i przelotek. By
przeciągnąć element, należy kliknąć na niego z wciśniętym klawiszem <strong>Ctrl</strong>,
najechać na niego i nacisnąć <strong>G</strong> lub wybrać polecenie <em>Przeciągnij
Ścieżkę/Przelotkę</em> z menu podręcznego. Zakończyć przeciąganie można poprzez
ponowne kliknięcie lub użycie klawisza <em>Esc</em>.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_opcje">9.5. Opcje</h3>
<div class="paragraph"><p>Zachowanie routera może być skonfigurowane za pomocą menu kontekstowego
wywoływanego przez wciśnięcie klawisza <em>E</em> lub przez wybranie polecenia
<em>Opcje routera</em> z menu kontekstowego w trybie prowadzenia ścieżki. Menu to
będzie wyglądać następująco:</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dostępne opcje to:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/router_options.png" alt="Router options window screenshot">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Tryb</strong> - Wybiera tryb w jaki sposób router ma osługiwać naruszenia DRC (rozpychać,
omijać, itd.)
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Rozsuwaj przelotki</strong> - gdy opcja jest wyłączona, przelotki są traktowane jako obiekty
zablokowane i będą omijane niżeli rozsuwane.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Przeskakuj ponad przeszkodami</strong> - gdy opcja jest włączona, router będzie próbował przesuwać
kolidujące ścieżki znajdujące się przed trwałymi przeszkodami (np. polami lutowniczymi), niż
z powrotem "odzwierciedlać" miejsca kolizji
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Usuwaj nadmiarowe ścieżki</strong> - gdy opcja jest włączona, pętle podczas trasowania (np. gdy
nowa ścieżka wygląda na nową drogę połączenia już istniejącego, poprzednie połączenie
zostanie usunięte). Usuwanie pętli działa tylko lokalnie (tylko pomiędzy początkiem a końcem
bieżąco trasowanej ścieżki).
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Automatycznie zwężaj</strong> - gdy opcja jest włączona, router będzie się starał
przechodzić pomiędzy polami/przelotkami w sposób nienaruszający zasad,
unikając ostrych kątów i nierównych kącików ścieżek.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Wygładzaj przeciągane segmenty</strong> - gdy opcja jest włączona, router będzie próbował łączyć
niektóre segmenty w ciągłe ścieżki by wyeliminować ich fragmentację (dla łatwego ich przeciągania).
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Zezwól na łamanie zasad DRC</strong> (tylko w trybie <em>Podświetl miejsca kolizji</em>) - pozwala na
zestawienie trasowanego połączenia, nawet gdy narusza to zasady DRC.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Głębokość optymalizacji</strong> - określa ile czasu router może poświęcić na
optymalizację trasowanych/rozsuwanych ścieżek. Dłuższy czas pozwala na
lepszy routing (lecz wolniejszy), mniejszy czas daje szybsze efekty podczas
trasowania, ale pojawiają się nierówne śegmenty.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_tworzenie_wypenionych_stref">10. Tworzenie wypełnionych stref</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="paragraph"><p>Strefy wypełnień definiowane są za pomocą obrysu (zamkniętego wielokąta) i
mogą zawierać przestrzenie niewypełnione (zamknięte wielokąty wewnątrz
obrysu). Strefy można umieszczać zarówno na warstwach sygnałowych jak i
technicznych.</p></div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_wypenionych_stref_na_warstwach_sygnaowych_miedzi">10.1. Tworzenie wypełnionych stref na warstwach sygnałowych (miedzi)</h3>
<div class="paragraph"><p>Połączenia pól lutowniczych (oraz ścieżek) wykonanych w postaci wypełnionej
strefy są testowane przez DRC. Dlatego też strefy muszą zostać wypełnione
(nie tylko utworzone) by mogły połączyć pola lutownicze znajdujące się w tej
samej sieci. Pcbnew używa obecnie segmentów ścieżek lub płaszczyzn do
wypełniania stref.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Każda z tych opcji ma swoje zalety jak i wady, na przykład główną wadą jest
czas przerysowywania obszaru roboczego na słabszych komputerach. Końcowy
rezultat jest zawsze taki sam.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Z powodu czasu jaki zajmuje wypełnienie strefy, wypełnianie nie jest
wykonywane na bieżąco po każdej zmianie, lecz w przypadku:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wydania polecenia wypełnienia strefy.
</p>
</li>
<li>
<p>
Gdy przeprowadzany jest test DRC.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Strefy muszą być ponownie wypełnione po zmianach w prowadzeniu ścieżek lub
przy zmianach punktów lutowniczych. Strefy (zazwyczaj pola masy lub pola
zasilania) są podłączone z jedną wybraną siecią.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dlatego też, przy tworzeniu strefy należy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wybrać parametry strefy (nazwa sieci, warstwa…). Przełączenie warstwy i
podświetlenie tej sieci nie jest wymagane, ale należy to do dobrych praktyk.
</p>
</li>
<li>
<p>
Stworzyć zarys obrysu strefy (Jeśli nie będzie on wybrany to strefa obejmie
całą płytkę.).
</p>
</li>
<li>
<p>
Wypełnić strefę.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew próbować będzie wypełnić strefę w całości i zwykle nie będzie ona
posiadać żadnych niepołączonych bloków. Jednak może się zdarzyć, że z powodu
przeszkód niektóre fragmenty pozostaną niewypełnione. Strefy nie posiadające
przypisanej sieci nie są czyszczone i mogą posiadać oddzielne wysepki.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_stref_na_warstwach_sygnaowych">10.2. Tworzenie stref na warstwach sygnałowych</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_tworzenie_krawedzi_strefy">10.2.1. Tworzenie krawędzi strefy</h4>
<div class="paragraph"><p>Aby narysować strefę należy użyć narzędzia ukrytego pod ikoną
<span class="image">
<img src="images/icons/add_zone.png" alt="Ikona Wstaw strefę">
</span>. Warstwą aktywną w tym
wypadku musi być jedna z warstw sygnałowych (miedzi). Gdy kliknie się na
obszarze roboczym w miejscu gdzie ma zaczynać się obrys strefy, otworzy się
okno dialogowe z opcjami strefy:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_zone_properties_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_zone_properties_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Można tu ustalić parametry dla rysowanej strefy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Nazwę sieci
</p>
</li>
<li>
<p>
Warstwę
</p>
</li>
<li>
<p>
Opcje wypełnienia
</p>
</li>
<li>
<p>
Opcje otaczania pól lutowniczych
</p>
</li>
<li>
<p>
Poziom priorytetu
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Narysować obrys strefy na tej warstwie. Obrys ten stanowi linię łamaną,
tworzoną przez klikanie lewym klawiszem myszy w miejscu kolejnych
narożników. Podwójne kliknięcie spowoduje zakończenie i zamknięcie linii
łamanej. Jeśli punkt początkowy nie znajduje się w miejscu końcowym obrysu,
Pcbnew doda dodatkowy segment łączący te punkty.</p></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Zapamiętaj</div>
</td>
<td class="content">
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Kontrola DRC jest aktywna podczas tworzenia obrysu strefy.
</p>
</li>
<li>
<p>
A corner which creates a DRC error will not be accepted by Pcbnew.
</p>
</li>
</ul></div>
</td>
</tr></table>
</div>
<div class="paragraph"><p>Na poniższym rysunku znajduje się narysowany obrys strefy (linia z
wypełnieniem kreskowym):</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_limit_example.png" alt="images/Pcbnew_zone_limit_example.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_poziom_priorytetu">10.2.2. Poziom priorytetu</h4>
<div class="paragraph"><p>Czasem mała strefa wypełnienia musi zostać utworzona wewnątrz innej większej
strefy wypełnienia.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Utworzenie takiej strefy jest możliwe jeśli mniejsza strefa ma wyższy
priorytet niż większa strefa.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Ustawienie poziomu:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_zone_priority_level_setting.png" alt="images/pl/Pcbnew_zone_priority_level_setting.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Poniżej znajduje się przykład:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_zone_priority_example.png" alt="images/pl/Pcbnew_zone_priority_example.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Po wypełnieniu stref, będą one wyglądać następująco:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_priority_example_after_filling.png" alt="images/Pcbnew_zone_priority_example_after_filling.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_wypenianie_strefy">10.2.3. Wypełnianie strefy</h4>
<div class="paragraph"><p>W trakcie wypełniania strefy, Pcbnew usuwa wszystkie niepodłączone bloki
strefy. By uruchomić polecenie wypełnienia strefy należy kliknąć prawym
klawiszem w miejscu gdzie znajduje się linia obrysu.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_zone_context_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_zone_context_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Z menu podręcznego wybrać polecenie <strong>Wypełnij strefę</strong>. Poniższy rysunek
pokazuje rezultat jaki uzyskamy po wydaniu tego polecenia:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_filling_result.png" alt="images/Pcbnew_zone_filling_result.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Jak widać wolne obszary wewnątrz obrysu zostały wypełnione jednolitą
płaszczyzną. Można jednak zauważyć, że w obrysie strefy znalazły się też
pola które nie zostały wypełnione. Dzieje się tak dlatego, że pola te nie
mają możliwości połączyć się z resztą strefy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Jedną z przeszkód jest ścieżka przechodząca przez dwie przeciwległe
krawędzie, oraz
</p>
</li>
<li>
<p>
Nie ma też żadnego punktu łączącego ten obszar z pozostałym.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Zapamiętaj</div>
</td>
<td class="content">W strefie można utworzyć wiele podstref zwanych strefami odciętymi, w
których można wkluczyć wypełnienia (<em>cut-outs</em>). Poniżej prosty przykład:</td>
</tr></table>
</div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_filled_with_cutout.png" alt="images/Pcbnew_zone_filled_with_cutout.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_opcje_wypenienia">10.3. Opcje wypełnienia</h3>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_zone_filling_options.png" alt="images/pl/Pcbnew_zone_filling_options.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Po narysowaniu obrysu należy wybrać:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Tryb wypełnienia.
</p>
</li>
<li>
<p>
Prześwit dla strefy i minimalną szerokość wypełnienia.
</p>
</li>
<li>
<p>
Tryb łączenia pól lutowniczych ze strefą wewnątrz strefy (lub połączonych z
tą strefą).
</p>
</li>
<li>
<p>
Parametry związane z postacią łącza termicznego.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_tryby_wypenienia">10.3.1. Tryby wypełnienia</h4>
<div class="paragraph"><p>Strefy mogą zostać wypełnione za pomocą wielokątów lub segmentów. Rezultat
jest ten sam. Jeśli jednak będą problemy z trybem wielokątów (wolne
odświeżanie widoku) lepiej użyć trybu z wypełnieniem w postaci segmentów.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_przeswity_oraz_minimalna_grubosc_miedzi">10.3.2. Prześwity oraz minimalna grubość miedzi</h4>
<div class="paragraph"><p>Dobrym wyborem jest ustawienie prześwitu dla strefy nieco większego niż
siatka jaka używana jest przy trasowaniu połączeń. Minimalny szerokość
wypełnienia ogranicza możliwość tworzenia zbyt małych płaszczyzn w obrębie
strefy.</p></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Ostrzeżenie</div>
</td>
<td class="content">Jeśli wartość ta jest zbyt duża, małe kształty jak odcinki łącza termicznego
mogą nie być rysowane.</td>
</tr></table>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_opcje_otaczania_pol_lutowniczych">10.3.3. Opcje otaczania pól lutowniczych</h4>
<div class="paragraph"><p>Pola lutownicze należące do tej samej sieci co strefa mogą zostać dołączone
lub wyłączone ze strefy, albo połączone ze strefą za pomocą łącz
termicznych.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Jeśli pola zostaną dołączone to można napotkać trudności przy lutowaniu bądź
rozlutowywaniu takich pól.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_include_pads.png" alt="images/Pcbnew_zone_include_pads.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Jeśli pola zostaną wyłączone ze strefy, połączenie ze strefą nie będzie
możliwe.
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Strefa może zostać wypełniona tylko jeśli istnieją ścieżki by połączyć strefy.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pola lutownicze muszą być połączone za pomocą ścieżek.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_exclude_pads.png" alt="images/Pcbnew_zone_exclude_pads.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Połączenia termiczne stanowią rozsądny kompromis pomiędzy oba powyższymi
opcjami.
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Pola są połączone za pomocą 4 segmentów.
</p>
</li>
<li>
<p>
Szerokość segmentu jest brana z bieżących ustawień szerokości ścieżek.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_thermal_relief.png" alt="images/Pcbnew_zone_thermal_relief.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_parametry_acza_termicznego">10.3.4. Parametry łącza termicznego</h4>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_thermal_relief_settings.png" alt="images/pl/Pcbnew_thermal_relief_settings.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Te dwie opcje przeznaczone są do określenia szerokości wolnego pola
otaczającego pola lutownicze w przypadku łączy termicznych:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_thermal_relief_parameters.png" alt="images/Pcbnew_thermal_relief_parameters.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_wybor_parametrow">10.3.5. Wybór parametrów</h4>
<div class="paragraph"><p>Wartość wpisana w szerokości miedzi dla łączy termicznych musi być większa
niż minimalna wartość szerokości ustalona dla strefy. W innym przypadku nie
zostanie ona narysowana.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Additionally, a too large value for this parameter or for antipad size does
not allow one to create a thermal relief for small pads (like pad sizes used
for SMD components).</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_dodawanie_strefy_odcietej_wewnatrz_strefy_wypenionej">10.4. Dodawanie strefy odciętej wewnątrz strefy wypełnionej</h3>
<div class="paragraph"><p>Strefa odcięta musi być częścią innej strefy wypełnienia. Jest to warunek
obowiązkowy. Zatem przed rozpoczęciem definiowania strefy odciętej musi
istnieć już obrys strefy wypełnienia. Dodawanie strefy odciętej jest
przeprowadzane podobnie jak dodawanie strefy wypełnienia, z tą różnicą, że
stanowić ona będzie obszar niewypełniony:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Najpierw należy kliknąć prawym klawiszem na istniejącym obrysie strefy.
</p>
</li>
<li>
<p>
Następnie wybrać polecenie <em>Strefa odcięta</em> na prawym pasku narzędzi lub z
menu podręcznego wybrać polecenie <strong>Dodaj obszar odcięty</strong>.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_add_cutout_menu_item.png" alt="images/pl/Pcbnew_add_cutout_menu_item.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
I dokładnie tak samo jak w przypadku strefy wypełnienia narysować obrys.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_unfilled_cutout_outline.png" alt="images/Pcbnew_zone_unfilled_cutout_outline.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_edycja_krawedzi">10.5. Edycja krawędzi</h3>
<div class="paragraph"><p>Jest kilka sposobów by zmodyfikować obrys strefy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Można przesuwać jej narożniki lub krawędzie za pomocą polecenia <strong>Przeciągnij
narożnik</strong> lub <strong>Przeciągnij segment obrysu</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Można dodawać lub usuwać narożniki za pomocą polecenia <strong>Utwórz narożnik</strong> lub
<strong>Usuń narożnik</strong>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Można dodać podobną strefę (<strong>Dodaj strefę bliźniaczą*) lub strefę odciętą
(*Dodaj obszar odcięty</strong>).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>W przypadku nałożenia się stref na siebie zostaną one odpowiednio połączone
razem.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_zone_modification_menu_items.png" alt="images/pl/Pcbnew_zone_modification_menu_items.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Aby przesunąć jeden z narożników lub krawędź strefy, należy kliknąć prawym
klawiszem na wybrany element obrysu strefy i wybrać odpowiednie polecenie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Poniższy rysunek ukazuje zachowanie obrysu strefy odciętej podczas
przeciągania narożnika:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_corner_move_during.png" alt="images/Pcbnew_zone_corner_move_during.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Po zakończeniu polecenia strefa powinna wyglądać tak:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_corner_move_after.png" alt="images/Pcbnew_zone_corner_move_after.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Ponieważ obrysy strefy spotkały się w dwóch miejscach nastąpiło odjęcie
obrysu strefy odciętej od strefy wypełnienia.</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_powielanie_istniejacych_stref">10.5.1. Powielanie istniejących stref</h4>
<div class="paragraph"><p>Istniejące strefy można powielać na inne warstwy:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_add_similar_during.png" alt="images/Pcbnew_zone_add_similar_during.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Finalny rezultat:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_zone_add_similar_after.png" alt="images/Pcbnew_zone_add_similar_after.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_edycja_parametrow_stref">10.6. Edycja parametrów stref</h3>
<div class="paragraph"><p>Parametry narysowanych stref można zmieniać przez kliknięcie prawym
klawiszem na obrys strefy, oraz użycie polecenia "Edytuj parametry
strefy". Początkowe parametry mogą zostać wprowadzone. Jeśli strefa została
już wypełniona to zmiany parametrów strefy będą widoczne dopiero po ponownym
wypełnieniu strefy.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_koncowe_wypenianie_strefy">10.7. Końcowe wypełnianie strefy</h3>
<div class="paragraph"><p>Po zakończeniu trasowania wszystkich ścieżek, gdy płytka jest już gotowa,
należy wypełnić wszystkie strefy. By tego dokonać trzeba:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Aktywować narzędzia związane ze strefami klikając w ikonę
<span class="image">
<img src="images/icons/add_zone.png" alt="images/icons/add_zone.png">
</span>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kliknąć prawym klawiszem by wywołać menu podręczne.
</p>
</li>
<li>
<p>
Użyć polecenia "Wypełnij
strefę". <span class="image">
<img src="images/Pcbnew_fill_refill_all_zones.png" alt="images/Pcbnew_fill_refill_all_zones.png">
</span>
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Ostrzeżenie</div>
</td>
<td class="content">Należy mieć na uwadze, że kalkulacje związane z wypełnieniem strefy mogą
zająć więcej czasu jeśli rozmiar siatki wypełnienia jest mały.</td>
</tr></table>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zmiany_nazw_sieci_w_strefie">10.8. Zmiany nazw sieci w strefie</h3>
<div class="paragraph"><p>Przy zmianach na schemacie, lista sieci może również ulec zmianie, a w
związku z tym niektóre nazwy sieci także mogą zostać zmienione. Dla
przykładu, sieć <span class="monospaced">VCC</span> może stać się siecią o nazwie <span class="monospaced">+5V</span> po zmianach na
schemacie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Gdy zostanie przeprowadzona globalna kontrola DRC, Pcbnew sprawdzi czy nazwa
sieci powiązana ze strefą wypełnienia nadal istnieje, a jeśli nie zostanie
zgłoszony błąd.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dlatego też może być konieczne manualne poprawienie tego parametru strefy by
zmienić nazwę sieci.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_stref_na_warstwach_technicznych">10.9. Tworzenie stref na warstwach technicznych</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_tworzenie_obrysu_strefy">10.9.1. Tworzenie obrysu strefy</h4>
<div class="paragraph"><p>This is done using the button <span class="image">
<img src="images/icons/add_zone.png" alt="images/icons/add_zone.png">
</span>. The active
layer must be a technical layer.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Po kliknięciu rozpoczynającym rysowanie strefy zostanie otwarte okno
dialogowe:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_technical_layer_zone_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_technical_layer_zone_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Z listy warstw należy wybrać warstwę docelową dla strefy, określić parametry
(podobne do poznanych wcześniej) i za pomocą myszy narysować obrys strefy
tak samo jak w przypadku stref na warstwach sygnałowych.</p></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Zapamiętaj</div>
</td>
<td class="content">
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
By dokonać zmian w obrysie strefy należy postępować w ten sam sposób co przy
strefach na warstwach sygnałowych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Na warstwach technicznych można również stosować strefy odcięte.
</p>
</li>
</ul></div>
</td>
</tr></table>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_stref_chronionych">10.10. Tworzenie stref chronionych</h3>
<div class="paragraph"><p>Wybierz narzędzie <span class="image">
<img src="images/icons/add_keepout_area.png" alt="images/icons/add_keepout_area.png">
</span></p></div>
<div class="paragraph"><p>Aktywną warstwą powinna być jedna ze stref sygnałowych (miedzi).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przy kliknięciu w miejscu pierwszego narożnika nowej strefy chronionej,
otwierany jest następujące okno dialogowe:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_keepout_area_properties.png" alt="images/pl/Pcbnew_keepout_area_properties.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Można tu wybrać kilka opcji, z której najważniejsza grupa zawiera wybór
elementów, które nie moga znajdować się w obszarze chronionym:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Ścieżki.
</p>
</li>
<li>
<p>
Przelotki.
</p>
</li>
<li>
<p>
Strefy wypełnienia.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Gdy jakikolwiek element z powyższej listy znajdzie się w strefie chronionej,
to zgłoszony zostanie błąd DRC.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dla stref miedzi, obszar wewnątrz obszaru chronionego nie może być
wypełniony. Obszar chroniony jest jak strefa, więc edycja jego zarysu jest
analogiczna jak w przypadku edycji stref wypełnień.</p></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_przygotowywanie_plikow_produkcyjnych">11. Przygotowywanie plików produkcyjnych</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="paragraph"><p>Bardzo ważnym aspektem w końcowej fazie projektowania obwodu drukowanego
jest generacja niezbędnych plików produkcyjnych. W tym rozdziale opisano
poszczególne kroki przy generowaniu tego typu plików.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wszystkie wygenerowane pliki są domyślnie umieszczane w katalogu roboczym
projektu, czyli tam gdzie znajduje się plik z projektem PCB.</p></div>
<div class="sect2">
<h3 id="_koncowe_przygotowania_projektu">11.1. Końcowe przygotowania projektu</h3>
<div class="paragraph"><p>Generowanie niezbędnych plików dla produkcji obwodu drukowanego zawiera
następujące kroki przygotowawcze:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Oznaczenie warstw (np., <em>top</em> lub <em>front</em> i <em>bottom</em> lub <em>back</em>) oraz nazwy
projektu przez umieszczenie odpowiednich tekstów na każdej z warstw. W ten
sposób zakład produkcyjny będzie wiedział z jaką kliszą ma do czynienia.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wszystkie teksty umieszczone na dolnej warstwie miedzi (czasem zwanej
<em>solder</em> lub <em>bottom</em>) muszą być w lustrzanym odbiciu, gdyż będą one
normalnie widoczne po obróceniu płytki na drugą stronę.
</p>
</li>
<li>
<p>
Stworzenie wszystkich planów (np. <em>ground plane</em>) i wypełnień, modyfikując
ścieżki jeśli trzeba by ich ciągłość była zapewniona.
</p>
</li>
<li>
<p>
Umieszczenie znaczników odniesienia (<em>target crosshairs</em>) oraz możliwych
rozmiarów obrysu płytki (są one zwykle umieszczane na jednej z warstw
dowolnego użytku).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Poniżej można ujrzeć przykład, ukazujący wszystkie te elementy, za wyjątkiem
planów, które zostały pominięte dla lepszej widoczności:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_final_preparation_example_board.png" alt="images/Pcbnew_final_preparation_example_board.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Dodatkowo na powyższym obrazku został umieszczony także <em>klucz</em> dla czterech
warstw: <span class="image">
<img src="images/Pcbnew_layer_colour_key.png" alt="images/Pcbnew_layer_colour_key.png">
</span></p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_koncowy_test_drc">11.2. Końcowy test DRC</h3>
<div class="paragraph"><p>Przed wygenerowaniem plików wyjściowych, usilnie zalecane jest
przeprowadzenie pełnego testu DRC, gdyż finalne sprawdzenie płytki może
ustrzec przed przykrymi niespodziankami już po wyprodukowaniu płytek.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przy uruchamianiu testu DRC wszystkie strefy są wypełniane lub wypełniane
ponownie jeśli wcześniej zostały już wypełnione. Naciśnij przycisk
<span class="image">
<img src="images/icons/drc.png" alt="images/icons/drc.png">
</span> by wywołać okno sprawdzania reguł DRC:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_DRC_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_DRC_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Po ustaleniu parametrów należy nacisnąć przycisk "Uruchom DRC".</p></div>
<div class="paragraph"><p>Ten test końcowy zapobienie błędom jakie mogłyby się ujawnić już po
wyprodukowaniu obwodu drukowanego.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_ustawienie_punktu_poczatkowego_osi_pomocniczej">11.3. Ustawienie punktu początkowego osi pomocniczej</h3>
<div class="paragraph"><p>Dla generowanych plików dla fotoplotera i dla plików wierceń wypada ustawić
punkt początkowy osi pomocniczej (<em>Auxiliary axis point</em>). Aby to wykonać
należy użyć narzędzia ukrytego pod ikoną <span class="image">
<img src="images/icons/pcb_offset.png" alt="images/icons/pcb_offset.png">
</span>
na prawym pasku narzędzi. Następnie ustawić punkt początkowy wybierając
jedno z miejsc na płytce i kliknąć. Po tej operacji zostaną dorysowane dwie
dodatkowe linie przecinające się w nowo ustalonym punkcie:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_setting_pcb_origin.png" alt="images/Pcbnew_setting_pcb_origin.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_generowanie_plikow_dla_fotoplotera">11.4. Generowanie plików dla fotoplotera</h3>
<div class="paragraph"><p>Generowaniem plików przeznaczonych dla fotoplotera zajmuje się narzędzie
wywoływane za pomocą polecenia <strong>Rysuj</strong> z menu <strong>Plik</strong>.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_plot_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_plot_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>W większości przypadków będą to pliki w formacie GERBER. Jednakże, program
daje również możliwość generacji plików w formatach HPGL oraz
POSTSCRIPT. Przy wybranej opcji Postscript dla formatu wyjściowego, okno
dialogowe będzie wyglądać nieco inaczej:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_plot_postscript_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_plot_postscript_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>W tych formatach, można dodatkowo dostrajać skalę by skompensować błędy
skali plotera, tak aby wyjściowy rysunek posiadał prawidłową skalę:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_plot_fine_scale_setting.png" alt="images/pl/Pcbnew_plot_fine_scale_setting.png">
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_format_gerber">11.4.1. Format GERBER</h4>
<div class="paragraph"><p>Dla każdej warstwy, Pcbnew generuje osobny plik zgodny ze standardem GERBER
274X, domyślnie w formacie 4.6 (każda koordynata w pliku jest reprezentowana
za pomocą 10 cyfr, z których 4 znajdują się przed przecinkiem, a 6
pozostałych po przecinku; jednostką podstawową są cale). Rysunek jest zawsze
w skali 1:1.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Zwykle konieczne jest utworzenie plików dla wszystkich warstw miedzi, oraz w
zależności od typu obwodu, masek lutowniczych oraz warstw opisowych (z
oznaczeniami elementów). Wszystkie te pliki mogą być generowane za jednym
razem, zaznaczając odpowiednie pola wyboru na liście warstw.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przykładowo, dla obwodu dwustronnego z maską do nakładania pasty (dla
rozpływowego montażu elementów SMD), opisem oraz soldermaską, zostanie
wygenerowanych 8 plików (<em>xxxx</em> zastępuje tutaj nazwę pliku z płytką).</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
xxxx-F_Cu.gbr dla górnej warstwy miedzi.
</p>
</li>
<li>
<p>
xxxx-B_Cu.gbr dla dolnej warstwy miedzi.
</p>
</li>
<li>
<p>
xxxx-F_SilkS.gbr dla warstwy opisowej na stronie elementów.
</p>
</li>
<li>
<p>
xxxx-B_SilkS.grb dla warstwy opisowej na stronie lutowania.
</p>
</li>
<li>
<p>
xxxx-F_Paste.gbr dla pasty lutowniczej górnej warstwy miedzi.
</p>
</li>
<li>
<p>
xxxx-B_Paste.gbr dla pasty lutowniczej dolnej warstwy miedzi.
</p>
</li>
<li>
<p>
xxxx-F_Mask.gbr dla maski lutowniczej górnej warstwy miedzi.
</p>
</li>
<li>
<p>
xxxx-B_Mask.gbr dla maski lutowniczej dolnej warstwy miedzi.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Format plików GERBER:</p></div>
<div class="paragraph"><p>Format GERBER używany przez Pcbnew to: RS274X, Format 4.6, Calowy, Pominięte
zera początkowe, Format Abs. Są to najczęściej używane ustawienia.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_format_postscript">11.4.2. Format POSTSCRIPT</h4>
<div class="paragraph"><p>W przypadku plików Postscript standardowym rozszerzeniem dla plików
wyjściowych będzie <span class="monospaced">.ps</span>. Tak samo jak w przypadku plików w formacie HPGL,
rysowanie może odbywać się w wybranej skali lub jako lustrzane
odbicie. Jeśli opcja <em>Użyj osi pomocniczej jako punktu początkowego</em> nie
jest aktywna, punkt początkowy współrzędnych jest brany z punktu centralnego
rysunku.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli zaznaczona jest opcja <em>Rysuj oznaczenia arkusza na wszystkich
warstwach</em>, zostanie narysowana również ramka opisowa.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_opcje_rysowania">11.4.3. Opcje rysowania</h4>
<div class="paragraph"><p>Format Gerber</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_plot_options_gerber.png" alt="images/pl/Pcbnew_plot_options_gerber.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Formaty pozostałe</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_plot_options_other_formats.png" alt="images/pl/Pcbnew_plot_options_other_formats.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Specyficzne opcje związane z formatem GERBER:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:50%;">
<col style="width:50%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Użyj rozszerzeń plików programu Prolel</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Powoduje, że rozszerzenia plików będą różne dla każdego pliku <span class="monospaced">.gbl</span>, <span class="monospaced">.gtl</span>,… zamiast jednego <span class="monospaced">.gbr</span>.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącz rozszerzony zestaw atrybutów</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pozwala na używanie rozszerzonego zestawu kodów poleceń w plikach Gerber.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Odejmij maskę lutowniczą od warstwy opisowej</p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Usuwa fragmenty elementów z warstwy opisowej, które mogłyby znaleźć się na warstwie pasty lutowniczej. Zapobiega to rysowaniu warstwy opisowej na polach lutowniczych.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_pozostae_formaty">11.4.4. Pozostałe formaty</h4>
<div class="paragraph"><p>Standardowe rozszerzenie pliku zależy od typu pliku wyjściowego.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Niektóre z opcji nie są dostępne przy wybranym formacie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Tak samo jak w przypadku plików w formacie HPGL, rysowanie może odbywać się
w wybranej skali lub jako lustrzane odbicie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Opcja <em>Znaczniki wierceń</em> oferuje możliwość wypełnienia całkowitego pól
lutowniczych, pozostawienia pustego pola zgodnego z rozmiarem wiertła lub
umieszczenia na nich tylko małego pustego pola naprowadzającego (dla
wiercenia ręcznego).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli zaznaczona jest opcja <em>Rysuj oznaczenia arkusza na wszystkich
warstwach</em>, zostanie narysowana również ramka opisowa.</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_globalne_ustawienia_przeswitu_dla_warstw_maski_lutowniczej_i_maski_pasty_lutowniczej">11.5. Globalne ustawienia prześwitu dla warstw maski lutowniczej i maski pasty lutowniczej</h3>
<div class="paragraph"><p>Wartości prześwitu masek mogą być ustawione globalnie dla warstw maski
lutowniczej i warstw pasty lutowniczej. Ustawienia te mogą być ustawiane na
następujących poziomach:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Na poziomie pól lutowniczych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Na poziomie footprintów.
</p>
</li>
<li>
<p>
Globalnie.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew w takim przypadku korzysta z priorytetów ustawień i wartość
ostateczna jest brana:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Z wartości ustalonej dla pól lutowniczych. Jeśli jest zerowa to
</p>
</li>
<li>
<p>
Z wartości ustalonej dla footprintu. Jeśli jest zerowa to
</p>
</li>
<li>
<p>
Z wartości ustalonej globalnie.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_dostep_do_opcji">11.5.1. Dostęp do opcji</h4>
<div class="paragraph"><p>Odpowiednie opcje są dostępne za pomocą menu <strong>Ustawienia</strong> → <strong>Prześwit
maski pól lutowniczych</strong>:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_pad_mask_clearance_menu_item.png" alt="images/pl/Pcbnew_pad_mask_clearance_menu_item.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Po wybraniu tego polecenia wyświetlane jest okno dialogowe:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_pad_mask_settings_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_pad_mask_settings_dialog.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_przeswit_maski_lutowniczej">11.5.2. Prześwit maski lutowniczej</h4>
<div class="paragraph"><p>Wartość bliska 0.2mm zwykle jest odpowiednia. Wartość ta jest dodatnia,
ponieważ maska lutownicza jest zwykle większa niż pole lutownicze.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Można ustawić minimalną wartość dla szerokości soldermaski, pomiędzy dwoma
polami lutowniczymi.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Gdy wartość jest mniejsza niż wartość minimalna, kształty dwóch masek
zostaną połączone.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_przeswit_maski_pasty_lutowniczej">11.5.3. Prześwit maski pasty lutowniczej</h4>
<div class="paragraph"><p>Końcowa wartość prześwitu jest sumą prześwitu dla pasty lutowniczej oraz
procentowej wielkości rozmiaru padu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wartość ta jest ujemna ponieważ maska pasty lutowniczej jest zwykle mniejsza
niż pole lutownicze.</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_generowanie_plik_ow_wiercen">11.6. Generowanie plik(ów) wierceń</h3>
<div class="paragraph"><p>Przy tworzeniu plików wyjściowych zawsze jest potrzebny również plik wierceń
<span class="monospaced">xxxxxx.drl</span> w standardzie EXCELLON.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Można jednak również opcjonalnie wygenerować plan wierceń, który może być
zapisany w formacie HPGL (<span class="monospaced">xxxxxx.plt</span>) lub w formacie POSTSCRIPT
(<span class="monospaced">xxxxxx.ps</span>), lub/oraz opcjonalny raport wierceń (jako zwykły plik
tekstowy). Jednak jest on użyteczny tylko w niektórych przypadkach, na
przykład jako materiał wyjściowy przy dodatkowym sprawdzeniu.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Mapa wierceń może zostać narysowana przy użyciu kilku formatów.
</p>
</li>
<li>
<p>
Rapot wierceń jest plikiem tekstowym bez formatowania.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Tworzeniem plików wierceń zajmuje się poznane wcześniej okno do rysowania
plików Gerber:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
gdzie znajduje się przycisk "Generuj plik wierceń"
<span class="image">
<img src="images/pl/button_drill.png" alt="images/pl/button_drill.png">
</span>
</p>
</li>
<li>
<p>
lub też z głównego menu <strong>Plik</strong> → <strong>Pliki produkcyjne</strong> → <strong>Plik wierceń</strong>.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Główne okno tego narzędzia wygląda w ten sposób:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_drill_file_dialog.png" alt="images/pl/Pcbnew_drill_file_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>By ustawić punkt odniesienia, używane są następujące opcje:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_drill_origin_setting.png" alt="images/pl/Pcbnew_drill_origin_setting.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
_Bezwzględny_ : używane są współrzędne bezwzględne.
</p>
</li>
<li>
<p>
_Oś zewnętrzna_ : współrzędne są względne wobec punktu centralnego osi
pomocniczych, należy użyć narzędzia <span class="image">
<img src="images/icons/pcb_offset.png" alt="images/icons/pcb_offset.png">
</span> (na
prawym pasku narzędzi) by umieścić ten punkt w dobrym miejscu.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_generowanie_dokumentacji_montazowych">11.7. Generowanie dokumentacji montażowych</h3>
<div class="paragraph"><p>Do produkcji tych plików, powinno się użyć rysunków warstw montażowych, ale
można też użyć rysunków warstw opisowych górnej i dolnej. Zazwyczaj tylko
elementy znajdujące się po stronie elementów są wystarczające do poprawnego
obsadzenia PCB. Jeśli jednak jest wykorzystana dolna warstwa opisowa, teksty
znajdujące się na tej warstwie muszą być narysowane jako lustrzane obicie by
były normalnie czytelne.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_generowanie_plikow_dla_automatow_montujacych_pick_and_place">11.8. Generowanie plików dla automatów montujących Pick and Place</h3>
<div class="paragraph"><p>Opcja ta jest dostępna poprzez polecenie menu <strong>Pliki produkcyjne</strong> → <strong>Plik
położeń footprintów</strong>. Trzeba mieć jednak na uwadze fakt, że plik będzie
wygenerowany jeśli przynajmniej jeden footprint będzie miał atrybut
Normalny+Wstawianie (zobacz temat Edycja footprintów). Polecenie to może
wygenerować jeden lub dwa pliki, w zależności od tego jakie wstawiane
elementy znajdują się na jednej lub na obu stronach płytki. Pojawiające się
okno dialogowe wyświetli nazwy pliku(-ów) jakie zostały utworzone.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_opcje_zaawansowane">11.9. Opcje zaawansowane</h3>
<div class="paragraph"><p>Opcje opisane poniżej (cześć okna dialogowego wywoływanego poprzez polecenie
<strong>Rysuj</strong> z menu <strong>Plik</strong>) pozwalają na precyzyjniejszą kontrolę procesu
rysowania. Większość z nich jest użyteczna przy tworzeniu plików
montażowych.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_advanced_tracing_options.png" alt="images/pl/Pcbnew_advanced_tracing_options.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Dostępne są następujące opcje:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:33%;">
<col style="width:66%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Rysuj oznaczenia arkusza na wszystkich warstwach</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zaznaczenie tej opcji spowoduje dodanie ramki arkusza wraz z tabelką.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Rysuj pola lutownicze na war. opisowej</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza/Wyłącza drukowanie obrysów pól lutowniczych na warstwach opisowych (<strong>Jeśli</strong> pola lutownicze te zostały już zadeklarowane by pojawiły się na tych warstwach). W rzeczywistości opcja ta przydatna jest w zapobieganiu drukowaniu pól lutowniczych, w trybie wyłączonym.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Rysuj wartości footprintów na war. opisowej</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza możliwość drukowania zawartości pola Wartość na warstwie opisowej.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Rysuj oznaczenie footprintu na war. opisowej</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza możliwość drukowania zawartości pola Oznaczenie na warstwie opisowej.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Rysuj ukryty tekst na war. opisowej</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wymusza drukowanie pól (<em>Oznaczenie, Wartość</em>) oznaczonych jako niewidoczne. W połączeniu z opcjami <em>Rysuj wartości footprintów na war. opisowej</em> oraz <em>Rysuj oznaczenie footprintu na war. opisowej</em>, opcja ta włącza tworzenie dokumentów przydatnych przy montażu i naprawach płytki. Opcje te okazały się niezbędne dla obwodów używających elementów, które są zbyt małe (SMD), pozwalając na umieszczenie czytelnych dwóch różnych pól tekstowych.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Nie maskuj przelotek</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Usuwa soldermaskę wokół przelotek.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Wyłącz warstwę krawędzi PCB z pozostałych warstw</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Opcja specyficzna dla formatu GERBER.
Zaznaczenie tej opcji spowoduje, że zawartość warstwy krawędzi płytki nie będzie kopiowana na każdą inną warstwę.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><em>Użyj sugerowanych przez Protel rozszerzeń plików</em></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Opcja specyficzna dla formatu GERBER.
Gdy tworzone będą pliki wyjściowe dla fotoplotera, plik dla każdej warstwy będzie miał specyficzne rozszerzenie.
Jeśli opcja ta nie jest aktywna wszystkie pliki będą miały rozszerzenie <span class="monospaced">.gbr</span></p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_edytor_footprintow_zarzadzanie_bibliotekami_footprintow">12. Edytor Footprintów - Zarządzanie bibliotekami footprintów</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_przeglad_mozliwosci_edytora">12.1. Przegląd możliwości edytora</h3>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew może jednocześnie zarządzać kilkoma bibliotekami. Tak więc, gdy
ładowany jest footprint, wszystkie biblioteki, które pojawiają się na liście
bibliotek są przeszukiwane, aż znalezione będzie pierwsze wystąpienie
footprintu. W dalszej części tekstu będziemy używać zwrotu <strong>aktywna
biblioteka</strong> dla biblioteki wybranej w edytorze footprintów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Edytor Footrintów pozwala na tworzenie i edycję footprintów:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Dodawanie oraz usuwanie pól lutowniczych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Zmianę właściwości pól lutowniczych (kształt, warstwa) dla pojedynczych pól
lutowniczych lub globalnie dla wszystkich pól lutowniczych footprintu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Edycja postaci graficznej (linie, tekst).
</p>
</li>
<li>
<p>
Edycja pól informacyjnych (wartość, odniesienie, …).
</p>
</li>
<li>
<p>
Edycja dołączonej dokumentacji (opis, słowa kluczowe).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Edytor Footrintów pozwala także na zarządzanie aktywną biblioteką:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wyświetlanie listy footprintów w aktywnej bibliotece.
</p>
</li>
<li>
<p>
Usuwanie footprintów z aktywnej biblioteki.
</p>
</li>
<li>
<p>
Zapisywanie footprintu w aktywnej bibliotece.
</p>
</li>
<li>
<p>
Zapisywanie wszystkich footprintów zawartych na obwodzie drukowanym.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Możliwe jest również tworzenie nowych bibliotek.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Foldery z rozszerzeniem <span class="monospaced">.pretty</span> stanowią poszczególne biblioteki.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_dostep_do_edytora_footprintow">12.2. Dostęp do Edytora Footprintów.</h3>
<div class="paragraph"><p>Edytor footprintów jest dostępny z poziomu Pcbnew na dwa sposoby:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Bezpośrednio, za pomocą ikony <span class="image">
<img src="images/icons/module_editor.png" alt="images/icons/module_editor.png">
</span> na
głównym pasku narzędzi Pcbnew.
</p>
</li>
<li>
<p>
W oknie dialogowym z właściwościami footprintu (jak na poniższym obrazku;
dostęp poprzez menu podręczne), gdzie dostępny jest klawisz <strong>Edytor
footprintów</strong>.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_module_properties.png" alt="images/pl/Pcbnew_module_properties.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>W takim przypadku, aktywny footprint z obwodu drukowanego będzie
automatycznie załadowany w edytorze footprintów, pozwalając na jego
bezpośrednią modyfikację (lub archiwizację).</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_interfejs_uzytkownika_edytora_footprintow">12.3. Interfejs użytkownika edytora footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Wywołanie Edytora Footprintów spowoduje otwarcie następującego okna:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_main_window.png" alt="images/pl/Modedit_main_window.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_gowny_pasek_narzedziowy">12.4. Główny pasek narzędziowy</h3>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Modedit_top_toolbar.png" alt="images/Modedit_top_toolbar.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Korzystając z tego paska narzędzi dostępne są następujące polecenia:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:20%;">
<col style="width:80%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/library.png" alt="images/icons/library.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wybór aktywnej biblioteki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/save_library.png" alt="images/icons/save_library.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Zapis bieżącego footprintu w aktywnej bibliotece z zapisem na dysk.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/new_library.png" alt="images/icons/new_library.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tworzenie nowej biblioteki oraz zapisanie w niej bieżącego footprintu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/modview_icon.png" alt="images/icons/modview_icon.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Otwiera okno przeglądarki bibliotek.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/delete.png" alt="images/icons/delete.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Dostęp do okna dialogowego pozwalającego usuwanie footprintów z aktywnej biblioteki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/new_footprint.png" alt="images/icons/new_footprint.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tworzenie nowego footprintu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/module_wizard.png" alt="images/icons/module_wizard.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Tworzenie nowego footprintu z pomocą dostępnych kreatorów.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/load_module_lib.png" alt="images/icons/load_module_lib.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Załadowanie footprintu z aktywnej biblioteki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/load_module_board.png" alt="images/icons/load_module_board.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Załadowanie (Import) footprintu z obwodu drukowanego.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/update_module_board.png" alt="images/icons/update_module_board.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Aktualizacja bieżącego footprintu na obwodzie drukowanym.
Jeśli footprint został wcześniej zaimportowany z bieżącej płytki,
zastąpi on odpowiedni footprint na płytce (uwzględniając pozycję
oraz orientację footprintu).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/insert_module_board.png" alt="images/icons/insert_module_board.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Eksport bieżącego footprintu do obwodu drukowanego.
Zostanie on skopiowany na płytkę i umieszczony na pozycji bazowej
pola roboczego.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/import_module.png" alt="images/icons/import_module.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Import footprintu z pliku stworzonego przez polecenie "Eksport".</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/export_module.png" alt="images/icons/export_module.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Eksport footprintu. Te polecenie jest prawie identyczne jak polecenie
przeznaczone do tworzenia bibliotek, jedyna różnica to taka, że eksport
tworzy bibliotekę w katalogu użytkownika, podczas gdy polecenie
tworzenia nowej biblioteki tworzy ją w standardowym katalogu
z bibliotekami (zwykle <span class="monospaced">kicad/modules</span>).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/undo.png" alt="images/icons/undo.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/redo.png" alt="images/icons/redo.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Cofnięcie lub przywrócenie dokonanych zmian.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/module_options.png" alt="images/icons/module_options.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Edycja właściwości footprintu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/print_button.png" alt="images/icons/print_button.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wywołuje okno dialogowe wydruku.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/zoom_in.png" alt="images/icons/zoom_in.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/zoom_out.png" alt="images/icons/zoom_out.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/zoom_redraw.png" alt="images/icons/zoom_redraw.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/zoom_fit_in_page.png" alt="images/icons/zoom_fit_in_page.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Standardowe polecenia związane ze zmianą powiększenia obszaru roboczego.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/options_pad.png" alt="images/icons/options_pad.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wywołuje edytor pól lutowniczych.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/module_check.png" alt="images/icons/module_check.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Sprawdzenie poprawności footprintu.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_nowej_biblioteki">12.5. Tworzenie nowej biblioteki</h3>
<div class="paragraph"><p>Aby utworzyć nową bibliotekę można użyć jednego z dwóch narzędzi: <strong>Nowa
biblioteka</strong> <span class="image">
<img src="images/icons/new_library.png" alt="Ikona Zapisz w nowej bibliotece">
</span>, w przypadku którego plik biblioteki jest domyślnie tworzony w
katalogu z bibliotekami; <strong>Eksport</strong>
<span class="image">
<img src="images/icons/export_module.png" alt="Ikona Eksport">
</span>, w przypadku którego
plik biblioteki jest domyślnie tworzony w katalogu roboczym projektu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Okno dialogowe z wyborem nazwy pliku pozwala na określenie nazwy biblioteki
oraz zmiany folderu. W obu przypadkach, biblioteka będzie zawierać edytowany
footprint.</p></div>
<div class="admonitionblock">
<table><tr>
<td class="icon">
<div class="title">Ostrzeżenie</div>
</td>
<td class="content">Jeśli istnieje już jakaś biblioteka z taką samą nazwą, zostanie ona
nadpisana bez ostrzeżenia.</td>
</tr></table>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zapisanie_footprintu_w_aktywnej_bibliotece">12.6. Zapisanie footprintu w aktywnej bibliotece</h3>
<div class="paragraph"><p>Operacja zapisu footprintu (modyfikująca plik aktywnej biblioteki) jest
przeprowadzana za pomocą polecenia
<span class="image">
<img src="images/icons/save_library.png" alt="images/icons/save_library.png">
</span>. Jeśli footprint o tej samej nazwie
już istnieje, zostanie on zastąpiony. Ponieważ tworzone obwody drukowane
będą zależeć od dokładności footprintów w bibliotece, warto przed zapisaniem
footprintu dwukrotnie sprawdzić nowy footprint przed jego zapisaniem.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Zalecane jest również, dokonanie edycji pól z nazwą footprintu, będących
jego identyfikatorem w bibliotece.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_przenoszenie_footprintow_pomiedzy_bibliotekami">12.7. Przenoszenie footprintów pomiędzy bibliotekami</h3>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wybrać bibliotekę źródłową <span class="image">
<img src="images/icons/library.png" alt="images/icons/library.png">
</span>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Załadować wybrany footprint poprzez
<span class="image">
<img src="images/icons/load_module_lib.png" alt="images/icons/load_module_lib.png">
</span>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Wybrać bibliotekę docelową <span class="image">
<img src="images/icons/library.png" alt="images/icons/library.png">
</span>.
</p>
</li>
<li>
<p>
Zapisać footprint poprzez <span class="image">
<img src="images/icons/save_library.png" alt="images/icons/save_library.png">
</span>
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Przy przenoszeniu footprintów źródłowy footprint nie zostaje usunięty, zatem
może zaistnieć potrzeba jego usunięcia.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wybrać ponownie bibliotekę źródłową <span class="image">
<img src="images/icons/library.png" alt="images/icons/library.png">
</span>
</p>
</li>
<li>
<p>
Usunąć poprzednią postać footprintu przez <span class="image">
<img src="images/icons/delete.png" alt="images/icons/delete.png">
</span>
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zapisywanie_footprintow_z_obowdu_drukowanego_w_aktywnej_bibliotece">12.8. Zapisywanie footprintów z obowdu drukowanego w aktywnej bibliotece</h3>
<div class="paragraph"><p>Możliwe jest skopiowanie wszystkich footprintów danego projektu płytki do
aktywnej biblioteki. Footprinty te zachowają swoje bieżące nazwy w
bibliotece. Polecenie to ma dwa zastosowania:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Do tworzenia archiwum lub kompletnej biblioteki z footprintami dla obwodu
drukowanego, w przypadku utraty biblioteki.
</p>
</li>
<li>
<p>
Ułatwia, co ważniejsze, utrzymanie biblioteki włączając w to produkcję
dokumentacji bibliotek, jak wyjaśniono poniżej.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_dokumentacja_dla_bibliotek_footprintow">12.9. Dokumentacja dla bibliotek footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Jest mocno rekomendowane by dokumentować footprinty jakie zostały
utworzone. Pozwala to na późniejsze łatwiejsze i bezbłędne wyszukiwanie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Na przykład, kto byłby w stanie zapamiętać wszystkie warianty wyprowadzeń
obudowy TO-92? Okno dialogowe z właściwościami footprintu oferuje
rozwiązanie tego problemu.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_module_properties.png" alt="images/pl/Modedit_module_properties.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>To okno dialogowe przyjmuje:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Jednoliniowego tekstu z komentarzem/opisem footprintu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Słowa kluczowe.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Opis footprintu jest wyświetlany przez CvPcb na dolnym pasku oraz w Pcbnew w
oknie z wyborem footprintu na dolnym panelu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Słowa kluczowe pozwalają na szczegółowe wyszukiwanie footprintów pasujących
do określonych słów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Podczas bezpośredniego wczytywania footprintów w Pcbnew (ikona
<span class="image">
<img src="images/icons/module.png" alt="images/icons/module.png">
</span> na prawym pasku narzędzi) można użyć słów
kluczowych w otwierającym się wtedy oknie dialogowym. Wpisując na przykład
tekst <span class="monospaced">=CONN</span> spowoduje, że na liście pojawią się footprinty, których słowa
kluczowe zawierają słowo <span class="monospaced">CONN</span>.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_dokumentowanie_bibliotek_praktyki_rekomendowane">12.10. Dokumentowanie bibliotek - praktyki rekomendowane</h3>
<div class="paragraph"><p>Zaleca się tworzenie bibliotek pośrednio, tworząc jeden lub więcej
pomocniczych obwodów, które stanowić będą "źródła" (części) dla biblioteki w
następujący sposób: Stworzyć arkusz płytki w formacie A4, w celu jej
późniejszego łatwego wydruku (w skali 1:1).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Stworzenie footprintów, które biblioteka będzie zawierać na tej płytce. Sama
biblioteka zostania utworzona poprzez polecenie z menu głównego Pcbnew
<strong>Plik</strong> → <strong>Archiwizuj obudowy</strong> → <strong>Utwórz archiwum obudów</strong>.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_archive_footprints_menu.png" alt="images/pl/Pcbnew_archive_footprints_menu.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>"Prawdziwym" źródłem biblioteki będzie zatem dodatkowa płytka, a całość idei
polega na tym, by jakiekolwiek późniejsze zmiany footprintów wykonywać na
tej płytce. Oczywiście, może być też kilka obwodów zapisanych w tej samej
bibliotece.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Generalnie dobrym pomysłem jest, aby utworzyć sobie różne biblioteki dla
różnych komponentów (złącza, elementy dyskretne,…), ponieważ Pcbnew jest w
stanie przeszukiwać wiele bibliotek podczas ładowania footprintów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Poniżej znajduje się przykład źródłowej biblioteki:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_example_library.png" alt="images/Pcbnew_example_library.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Technika ta ma kilka zalet:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Układ może być wydrukowany w skali 1:1 i służyć jako papierowa dokumentacja
do biblioteki bez zbędnego wysiłku przy jej tworzeniu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Przyszłe zmiany w Pcbnew mogą wymagać ponownego utworzenia bibliotek, coś co
można zrobić bardzo szybko, jeśli jako “źródła” były używane obwody
drukowane tego typu. Jest to o tyle ważne, że format pliku z obwodem
drukowanym jest gwarantowany tak by zapewnić wsteczną kompatybilność, co
wcale nie musi być praktykowane w przypadku formatu pliku biblioteki.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zarzadzanie_bibliotekami_footprintow">12.11. Zarządzanie bibliotekami footprintów.</h3>
<div class="paragraph"><p>Lista bibliotek footprintów w Pcbnew może zostać zmieniona za pomocą
"Menedżera Bibliotek Footprintów". Pozwala on na manualne dodawanie i
usuwanie bibliotek, a także pozwala na uruchomienie "Kreatora Tabel
Biblitotek" za pomocą przycisku "Dodaj z pomocą kreatora".</p></div>
<div class="paragraph"><p>Kreator ten może zostać też uruchomiony bezpośrednio z menu "Ustawienia", i
może automatycznie dodawać biblioteki (wykrywając ich typ) z plików lub spod
adresu w repozytoriach GitHub. Adres oficjalnego repozytorium programu
KiCad: <a href="https://github.com/KiCad">https://github.com/KiCad</a></p></div>
<div class="paragraph"><p>Więcej informacji o tabelach bibliotek, Menadżerze bibliotek oraz Kreatorze
tabel bibliotek można znaleźć w dokumentacji do programu CvPcb w sekcji
<em>Tabele bibliotek footprintów</em>.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zarzadzanie_modelami_3d_footprintow">12.12. Zarządzanie modelami 3D footprintów.</h3>
<div class="paragraph"><p>Modele 3D mogą być pobrane z zewnętrznego repozytorium poprzez narzędzie
"Kreator pobierania plików modeli 3D". Może ono zostać uruchomione z menu
"Ustawienia → Pobieranie bibliotek modeli 3D".</p></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_edytor_footprintow_tworzenie_i_edycja_footprintow">13. Edytor Footprintów - Tworzenie i edycja footprintów</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="sect2">
<h3 id="_wprowadzenie_do_edytora_foorprintow">13.1. Wprowadzenie do Edytora foorprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Edytor ten jest używany do edycji i tworzenia footprintów. W skład jego
możliwości wchodzi:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Dodawanie oraz usuwanie pól lutowniczych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Zmiana właściwości pól lutowniczych (kształt, warstwa) dla pojedynczych pól
lutowniczych lub globalnie dla wszystkich pól lutowniczych footprintu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Edycja postaci graficznej (linie, tekst).
</p>
</li>
<li>
<p>
Edycja pól informacyjnych (wartość, odniesienie, itp.).
</p>
</li>
<li>
<p>
Edycja dołączonej dokumentacji (opis, słowa kluczowe).
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_podstawowe_elementy_footprintow">13.2. Podstawowe elementy footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Footprint to nie tylko fizyczna reprezentacja elementu umieszczonego później
na płytce, lecz także i łącznik powiązany ze schematem. Każdy footprint
zawiera zwykle trzy różne, jednakże ważne elementy:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Pola lutownicze.
</p>
</li>
<li>
<p>
Kontury graficzne oraz powiązany z nimi tekst.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pola tekstowe.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Dodatkowo, w przypadku używania funkcji automatycznego rozmieszczania
footprintów czy generowania plików położeń footprintów, wzrasta liczba
innych parametrów, które muszą zostać poprawnie określone (np. Pick&Place).</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_pola_lutownicze_pady">13.2.1. Pola lutownicze (Pady)</h4>
<div class="paragraph"><p>Dwa rodzaje właściwości pól lutowniczych są najważniejsze:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Geometria padu (kształt, obecność na warstwach, rozmiar wiercenia).
</p>
</li>
<li>
<p>
Numer padu, który jest złożony z maksymalnie czterech znaków. Wynika, z
tego, że nie tylko następujące numery pól lutowniczych są poprawne : <span class="monospaced">1</span>,
<span class="monospaced">9999</span>, lecz także <span class="monospaced">AA56</span> czy <span class="monospaced">ANOD</span>. Numer padu musi być identyczny z
odpowiadającym mu numerem pinu w symbolu na schemacie, ponieważ na podstawie
tej informacji Pcbnew łączy piny i pola lutownicze w module.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_kontury_graficzne">13.2.2. Kontury graficzne</h4>
<div class="paragraph"><p>Graficzna reprezentacja konturów jest używana do rysowania fizycznego rzutu
jaki daje kształt realnego elementu. Do rysowania konturów dostępnych jest
kilka narzędzi graficznych: linie, okręgi, łuki i tekst. Kontury nie mają
jednak znaczenia elektrycznego - są po prostu pomocne w rozmieszczaniu
footprintów, tak aby nie nachodziły one na siebie.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_pola_tekstowe">13.2.3. Pola tekstowe</h4>
<div class="paragraph"><p>Pola tekstowe to elementy tekstowe powiązane z footprintem. Dwa z nich są
obowiązkowe i zawsze są obecne: <em>Oznaczenie</em> i <em>Wartość</em>. Te dwa pola są
automatycznie odczytywane i aktualizowane przez Pcbnew gdy odczytywana jest
lista sieci podczas ładowania footprintów na płytkę. Pole <em>Oznaczenie</em>
otrzymuje odpowiednie odniesienie ze schematu (<span class="monospaced">U1</span>, <span class="monospaced">IC3</span>,…). Pole
<em>Wartość</em> otrzymuje zaś odpowiednią wartość przypisaną do symbolu na
schemacie (<span class="monospaced">47K</span>, <span class="monospaced">74LS02</span>,…). Mogą zostać dodane także inne pola; ale
będą się zachowywać one wtedy jak tekst graficzny.</p></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_uruchamianie_edytora_oraz_wybor_footprintu_w_celu_edycji">13.3. Uruchamianie edytora oraz wybór footprintu w celu edycji</h3>
<div class="paragraph"><p>Edytor Footprintów może zostać uruchomiony dwojako:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Bezpośrednio, za pomocą ikony <span class="image">
<img src="images/icons/module_editor.png" alt="images/icons/module_editor.png">
</span> na
głównym pasku narzędzi Pcbnew. Pozwala to na tworzenie i modyfikację
footprintu w bibliotece.
</p>
</li>
<li>
<p>
Klikając podwójnie na module na płytce i z okna dialogowego <em>Właściwości
footprintu</em> wybierając przycisk <em>Edytor footprintów</em>. Jeśli zostanie użyta
ta możliwość, footprint z płytki zostanie załadowany do edytora co umożliwi
jego bezpośrednią modyfikację (lub też zapis do biblioteki).
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_paski_narzedziowe_edytora_footprintow">13.4. Paski narzędziowe edytora footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Wywołanie edytora spowoduje otwarcie nowego okna, którego wygląd przedstawia
następujący rysunek:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_main_window.png" alt="images/pl/Modedit_main_window.png">
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_prawy_pasek_narzedziowy_edycja_elementow_skadowych">13.4.1. Prawy pasek narzędziowy - edycja elementów składowych</h4>
<div class="paragraph"><p>Ten pasek narzędzi zawiera narzędzia do tworzenia elementów składowych
footprintów:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wstawianie pól lutowniczych.
</p>
</li>
<li>
<p>
Dodawanie elementów graficznych (obrysy, tekst).
</p>
</li>
<li>
<p>
Ustawianie punktu zaczepienia footprintu.
</p>
</li>
<li>
<p>
Usuwanie elementów składowych footprintu.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Poszczególne narzędzia służą do:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:20%;">
<col style="width:80%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/cursor.png" alt="images/icons/cursor.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Wyłączenie narzędzia.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/pad.png" alt="images/icons/pad.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Dodawania pól lutowniczych.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_polygon.png" alt="images/icons/add_polygon.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Rysowania linii łamanych.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_circle.png" alt="images/icons/add_circle.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Rysowania pełnych okręgów.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_arc.png" alt="images/icons/add_arc.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Rysowania wycinków okręgu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/add_text.png" alt="images/icons/add_text.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Dodawania tekstu swobodnego (pola tekstowe <strong>nie są</strong> zarządzane tym narzędziem).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/anchor.png" alt="images/icons/anchor.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Position the module anchor.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/delete.png" alt="images/icons/delete.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Pozycjonowania punktu zaczepienia footprintu.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/grid_select_axis.png" alt="images/icons/grid_select_axis.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Ustawianie punktu zerowego siatki (przesunięcie siatki). Przydatne przy umieszczaniu pól lutowniczych.
Punkt zerowy siatki może być przesunięty na wybraną pozycję (na przykład w miejscu pierwszego pada),
a następnie można dostosować rozmiar siatki do rozstawu pól lutowniczych. W ten sposób umieszczanie
pól lutowniczych będzie znacznie ułatwione.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_lewy_pasek_narzedziowy_opcje_wyswietlania">13.4.2. Lewy pasek narzędziowy - opcje wyświetlania</h4>
<div class="paragraph"><p>Te opcje służą do zarządzania opcjami wyświetlania:</p></div>
<table class="tableblock frame-all grid-all"
style="
width:100%;
">
<col style="width:20%;">
<col style="width:80%;">
<tbody>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/grid.png" alt="images/icons/grid.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza/Wyłącza wyświetlanie siatki.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/polar_coord.png" alt="images/icons/polar_coord.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza/Wyłącza wyświetlanie współrzędnych względnych jako polarne.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/unit_mm.png" alt="images/icons/unit_mm.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/unit_inch.png" alt="images/icons/unit_inch.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przełącza pomiędzy używanymi jednostkami miar.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/cursor_shape.png" alt="images/icons/cursor_shape.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przełącza rodzaj kursora (mały lub pełnoekranowy).</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/pad_sketch.png" alt="images/icons/pad_sketch.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza wyświetlanie pól lutowniczych jako niewypełniony zarys.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/text_sketch.png" alt="images/icons/text_sketch.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza wyświetlanie tekstów jako niewypełniony zarys.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/show_mod_edge.png" alt="images/icons/show_mod_edge.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Włącza wyświetlanie konturów jako niewypełniony zarys.</p></td>
</tr>
<tr>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock"><span class="image">
<img src="images/icons/contrast_mode.png" alt="images/icons/contrast_mode.png">
</span></p></td>
<td class="tableblock halign-left valign-top" ><p class="tableblock">Przełącza widok w tryb wysokiego kontrastu.</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_menu_podreczne">13.5. Menu podręczne</h3>
<div class="paragraph"><p>Prawy klawisz myszy wywołuje podręczne menu, którego zawartość zależna jest
od aktualnie wskazywanego elementu przez kursor:</p></div>
<div class="paragraph"><p>Menu podręczne z możliwością edycji parametrów footprintu:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_context_menu_module_parameters.png" alt="images/pl/Modedit_context_menu_module_parameters.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Menu podręczne z możliwością edycji pól lutowniczych.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_context_menu_pads.png" alt="images/pl/Modedit_context_menu_pads.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Menu podręczne z możliwością edycji elementów graficznych.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_context_menu_graphics.png" alt="images/pl/Modedit_context_menu_graphics.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_okno_wasciwosci_footprintu">13.6. Okno właściwości footprintu</h3>
<div class="paragraph"><p>To okno dialogowe może zostać uruchomione, gdy kursor znajdzie się nad
footprintem i zostanie wykorzystany prawy klawisz myszy do wywołania
polecenia <em>Edycja footprintu</em>.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Modedit_module_properties_dialog.png" alt="images/Modedit_module_properties_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Opcje zawarte tutaj mogą zostać użyte do zdefiniowania głównych parametrów
footprintu.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_nowych_footprintow">13.7. Tworzenie nowych footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Narzędzie ukrywające się pod ikoną <span class="image">
<img src="images/icons/new_footprint.png" alt="images/icons/new_footprint.png">
</span>
pozwala na utworzenie nowego footprintu. Po wybraniu tego narzędzia,
użytkownik zostanie poproszony o podanie nazwy identyfikującej nowy
footprint w bibliotece.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Nazwa ta będzie służyć także jako oznaczenie footprintu i zostanie
zastąpiona później na obwodzie drukowanym przez oznaczenie z listy sieci
(U1, IC3…).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Aby nowy footprint był kompletny, będzie potrzebne również dodanie także
następujących elementów składowych footprintu:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Obrys footprintu (i tekst jeśli potrzeba).
</p>
</li>
<li>
<p>
Pola lutownicze.
</p>
</li>
<li>
<p>
Pole tekstowe <em>Wartość</em> (zawierające tekst, który będzie zastąpiony przez
prawdziwą wartość przypisaną z listy sieci).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Metoda alternatywna:</p></div>
<div class="paragraph"><p>Gdy nowy footprint jest podobny do innego footprintu jaki istnieje w
bibliotece albo na płytce, można użyć szybszej metody tworzenia nowego
footprintu:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Załadować podobny footprint (korzystając z narzędzi
<span class="image">
<img src="images/icons/load_module_lib.png" alt="images/icons/load_module_lib.png">
</span>,
<span class="image">
<img src="images/icons/load_module_board.png" alt="images/icons/load_module_board.png">
</span>, lub
<span class="image">
<img src="images/icons/import_module.png" alt="images/icons/import_module.png">
</span>).
</p>
</li>
<li>
<p>
Zmodyfikować pole z nazwą identyfikacyjną, wpisując nową nazwę.
</p>
</li>
<li>
<p>
Dokonać edycji oraz zapisać nowy footprint.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_dodawanie_i_edycja_pol_lutowniczych">13.8. Dodawanie i edycja pól lutowniczych</h3>
<div class="paragraph"><p>Po stworzeniu zalążka footprintu, można będzie dodawać, usuwać lub
modyfikować pola lutownicze. Modyfikacja pól lutowniczych może obejmować
tylko aktualnie wybrany pole lutownicze, lub też obejmować wszystkie pola
lutownicze footprintu.</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_dodawanie_pola_lutowniczego">13.8.1. Dodawanie pola lutowniczego</h4>
<div class="paragraph"><p>Dodawanie pól lutowniczych jest aktywowane przez wybranie narzędzie
<span class="image">
<img src="images/icons/pad.png" alt="Ikona Wstaw pole lutownicze">
</span> na prawym pasku
narzędzi. Pola lutownicze można umieszczać w polu roboczym klikając w
miejscu gdzie taki pole lutownicze ma się znaleźć. Ich właściwości można
zdefiniować wcześniej za pomocą menu Właściwości pól lutowniczych.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Należy pamiętać o wprowadzeniu numeru padu.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_ustawianie_wasciwosci_pol_lutowniczych">13.8.2. Ustawianie właściwości pól lutowniczych</h4>
<div class="paragraph"><p>Ustawianie właściwości pól lutowniczych może odbywać się na trzy sposoby:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Można ustalić parametry pól lutowniczych wcześniej, wybierając narzędzie
<span class="image">
<img src="images/icons/options_pad.png" alt="Ikona Właściwości pola lutowniczego">
</span> z
głównego paska narzędzi edytora.
</p>
</li>
<li>
<p>
Klikając na istniejącym padzie, wybierając polecenie “Edytuj pole”. Można
wtedy zmodyfikować ustawienia tego jednego pola lutowniczego.
</p>
</li>
<li>
<p>
Klikając na istniejącym padzie, wybierając polecenie “Eksportuj ustawienia
pola lutowniczego”. W tym jednak przypadku, właściwości geometryczne
wybranego padu staną się domyślnymi właściwościami pól lutowniczych.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>W przypadku dwóch pierwszych sposobów edycji, wyświetlone zostanie
następujące okno dialogowe:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_pad_properties_dialog.png" alt="images/pl/Modedit_pad_properties_dialog.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Należy zwrócić szczególną uwagę przy prawidłowym ustawieniu warstw do
których należeć będzie pole lutownicze. Choć warstwy miedzi są dość proste
do zdefiniowania, to zarządzanie warstwami technicznymi (maski lutowniczej,
pasty lutowniczej, itp…) jest równie ważne przy produkcji obwodów
elektronicznych i ich dokumentowaniu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wybór jednej z opcji dostępnej w grupie <em>Typ pola</em> powoduje automatyczny
wybór warstw, która na ogół jest wystarczająca.</p></div>
<div class="sect4">
<h5 id="_prostokatne_pola_lutownicze">Prostokątne pola lutownicze</h5>
<div class="paragraph"><p>Footprinty SMD typu VQFP/PQFP, które mają prostokątne pola lutownicze ze
wszystkich czterech stron, tj. zarówno w poziomie i pionie, zaleca się
używać tylko jednego kształtu (np. poziomy prostokąt) i umieszczać go pod
różnymi kierunkami (0 stopni dla poziomych i 90 stopni dla
pionowych). Globalne zmiany rozmiaru pól lutowniczych mogą być wtedy
wykonane za pomocą jednej operacji.</p></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_stosowanie_obrotu_pol">Stosowanie obrotu pól</h5>
<div class="paragraph"><p>Obracanie o -90 lub -180 stopni jest wymagane tylko dla pól lutowniczych
trapezoidalnych używanych w footprintach mikrofalowych.</p></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_uwaga_trzecia_pola_lutownicze_z_opcja_em_non_plated_em">Uwaga trzecia - Pola lutownicze z opcją <em>Non Plated</em></h5>
<div class="paragraph"><p>Pola lutownicze mogą zostać zdefiniowane jako <em>Non Plated Through Hole</em>
(pola lutownicze <em>NPTH</em>).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Te pola lutownicze muszą zostać zdefiniowane na jednym lub wszystkich
warstwach miedzi (oczywiście, otwór w padzie będzie występował na wszystkich
warstwach miedzi).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wymóg ten pozwala na zdefiniowanie parametrów prześwitu (na przykład jako
prześwit dla śrub montażowych).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Gdy otwór w padzie jest tego samego rozmiaru jak rozmiar padu w polach o
kształcie zaokrąglonym lub owalnym, to takie pole lutownicze NIE jest
rysowane na warstwach miedzi w plikach GERBER.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Te pola lutownicze mają swoje przeznaczenie mechaniczne, jednak nie jest
dopuszczalne stosowanie nazw własnych lub nazw sieci dla takich pól
lutowniczych. Łączenie ich z sieciami jest niemożliwe.</p></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_uwaga_czwarta_pola_lutownicze_na_warstwach_technicznych">Uwaga czwarta - Pola lutownicze na warstwach technicznych</h5>
<div class="paragraph"><p>Te pola lutownicze zwykle nie są użyteczne. Opcja ta może być stosowana przy
tworzeniu markerów pozycjonujących (przy montażu automatycznym) lub masek na
warstwach technicznych.</p></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_parametr_przesuniecie_x_y">Parametr: Przesunięcie X (Y)</h5>
<div class="paragraph"><p>Pole lutownicze o numerze 3 posiada parametr Przesunięcie Y ustawione na
15mils.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Modedit_pad_offset_example.png" alt="images/Modedit_pad_offset_example.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_parametr_nachylenie_pola_pola_trapezoidalne">Parametr: Nachylenie pola (pola trapezoidalne)</h5>
<div class="paragraph"><p>Pole lutownicze numer 1 posiada parametr Nachylenie ustawiony na 10mils.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Modedit_pad_delta_example.png" alt="images/Modedit_pad_delta_example.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_ustawianie_przeswitu_masek_pasty_i_lutowniczej_dla_pol_lutowniczych">13.8.3. Ustawianie prześwitu masek pasty i lutowniczej dla pól lutowniczych</h4>
<div class="paragraph"><p>Wartości prześwitu mogą być ustawione na trzech poziomach:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Poziom globalny.
</p>
</li>
<li>
<p>
Na poziomie footprintów.
</p>
</li>
<li>
<p>
Na poziomie pól lutowniczych.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Pcbnew w takim przypadku korzysta z priorytetów ustawień i wartość
ostateczna jest brana z:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wartości ustalonej dla pól lutowniczych. Jeśli jest zerowa to:
</p>
</li>
<li>
<p>
Z wartości ustalonej dla footprintu. Jeśli jest zerowa to:
</p>
</li>
<li>
<p>
Z wartości ustalonej globalnie.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="sect4">
<h5 id="_uwagi">Uwagi</h5>
<div class="paragraph"><p>Wartość dla maski lutowniczej jest dodatnia, ponieważ maska lutownicza jest
zwykle większa niż pole lutownicze. Wartość dla maski pasty lutowniczej jest
ujemna ponieważ maska pasty lutowniczej jest zwykle mniejsza niż pole
lutownicze.</p></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_parametry_maski_pasty_lutowniczej">Parametry maski pasty lutowniczej</h5>
<div class="paragraph"><p>Są dwa parametry:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Wartość ustalona.
</p>
</li>
<li>
<p>
Procent rozmiaru pola lutowniczego.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Wartość realna jest sumą tych dwóch wartości.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Ustawienia na poziomie footprintów</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_footprint_level_pad_settings.png" alt="images/pl/Modedit_footprint_level_pad_settings.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Ustawienia na poziomie pól lutowniczych</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_pad_level_pad_settings.png" alt="images/pl/Modedit_pad_level_pad_settings.png">
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wasciwosci_pol_tekstowych">13.9. Właściwości pól tekstowych</h3>
<div class="paragraph"><p>Każdy footprint posiada minimum dwa pola tekstowe: Oznaczenie i Wartość.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Ich parametry (atrybuty, rozmiar, szerokość) muszą zostać
zaktualizowane. Dostęp do właściwości pól tekstowych zapewnia menu
podręczne, wywoływane przez podwójne kliknięcie prawym klawiszem na treści
pola, albo poprzez okno z właściwościami footprintu.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_footprint_text_properties.png" alt="images/pl/Modedit_footprint_text_properties.png">
</div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_automatyczne_rozmieszczanie_footprintow_2">13.10. Automatyczne rozmieszczanie footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Jeśli użytkownik zechce wykorzystać w pełni możliwości funkcji
automatycznego rozmieszczania footprintów, konieczne jest określenie
dozwolonej orientacji footprintu (w oknie dialogowym Właściwości
footprintu).</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_module_autoplace_settings.png" alt="images/pl/Modedit_module_autoplace_settings.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Zazwyczaj, obrót o 180 stopni jest dozwolony dla rezystorów,
niespolaryzowanych kondensatorów i innych elementów symetrycznych.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Dla niektórych footprintów (na przykład dla małych tranzystorów) jest często
dozwolony obrót o +/-90 lub 180 stopni. Domyślnie, nowy footprint będzie
miał zezwolenie do obrotu ustawione na zero. Można to zmienić stosując
następującą zasadę:</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wartość 0 powoduje że obrót jest niemożliwy, wartość 10 pozwala na pełny
obrót, a wszystkie pośrednie wartości, stanowią blokady obrotu. Na przykład,
rezystor może mieć zezwolenie na poziomie 10 do obrotu o 180 stopni
(nieograniczone) i zgodę na poziomie 5 do obrotu o +/- 90 stopni (dozwolone,
ale niezalecane).</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_atrybuty">13.11. Atrybuty</h3>
<div class="paragraph"><p>Sekcja atrybutów jest następująca:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_module_attributes.png" alt="images/pl/Modedit_module_attributes.png">
</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Normalny</strong> to standardowy atrybut dla elementów przewlekanych.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Normalny+Wstawianie</strong> oznacza, że ten element musi zostać umieszczony w
pliku położeń footprintów (dla automatów montażowych). Ten atrybut jest
zwykle używany przy elementach przeznaczonych do montażu powierzchniowego
(SMD).
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Wirtualny</strong> oznacza, że ten element jest bezpośrednio tworzony na
płytce. Przykładem może być złącze krawędziowe lub też cewki płaskie
tworzone bezpośrednio ze ścieżek (spotykane czasem w footprintach
mikrofalowych).
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_dokumentowanie_bibliotek_footprintow">13.12. Dokumentowanie bibliotek footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Zaleca się dokumentować footprinty, które zostały utworzone, w celu
umożliwienia szybkiego i bezbłędnego ich wyszukiwania. Na przykład, ile osób
jest w stanie zapamiętać wszystkie warianty wyprowadzeń obudowy TO92?</p></div>
<div class="paragraph"><p>Okno dialogowe "Właściwości footprintu" oferuje proste rozwiązanie tego
problemu.</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_module_properties_documentation_fields.png" alt="images/pl/Modedit_module_properties_documentation_fields.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Pozwala ono na wprowadzenie:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Jednoliniowego tekstu z opisem footprintu;
</p>
</li>
<li>
<p>
Słowa kluczowe.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Opis footprintu jest wyświetlany przez CvPcb na dolnym pasku oraz w Pcbnew w
oknie z wyborem footprintu na dolnym panelu. Słowa kluczowe pozwalają na
szczegółowe wyszukiwanie footprintów pasujących do określonych słów.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Podczas bezpośredniego wczytywania footprintów w Pcbnew (ikona na prawym
pasku narzędzi) można użyć słów kluczowych w otwierającym się wtedy oknie
dialogowym. Wpisując na przykład tekst <span class="monospaced">=TO220</span> spowoduje, że na liście
pojawią się footprinty, których słowa kluczowe zawierają słowo <span class="monospaced">TO220</span>.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_wizualizacja_w_przestrzeni_3d">13.13. Wizualizacja w przestrzeni 3D</h3>
<div class="paragraph"><p>Footprintowi można przypisać plik (lub pliki) zawierające reprezentację 3D
odpowiadającą realnemu komponentowi. W celu włączenia takiego pliku do
footprintu, wybierz zakładkę "Ustawienia 3D" we właściwościach
footprintu. Panel zarządzający ustawieniami 3D wygląda w ten sposób:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_module_3d_options.png" alt="images/pl/Modedit_module_3d_options.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Aby przydzielić footprintowi jego reprezentację 3D należy określić:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Plik zawierający model 3D (stworzony przez narzędzie do modelowania 3D
Wings3d, w formacie VRML, za pomocą polecenia eksportu do VRML).
</p>
</li>
<li>
<p>
Domyślną ścieżką dla modeli 3D jest <span class="monospaced">kicad/modules/package3d</span> zawartą w
zmiennej systemowej <span class="monospaced">KISYS3DMOD</span>. W tym przykładzie, plik nazywa się
<span class="monospaced">discret/to_220horiz.wrl</span>, używający domyślnej ścieżki początkowej).
</p>
</li>
<li>
<p>
Skalę modelu w trzech osiach : X, Y oraz Z.
</p>
</li>
<li>
<p>
Przesunięcie modelu względem punktu zaczepienia footprintu (zwykle wartość
jest równa zero).
</p>
</li>
<li>
<p>
Początkowy obrót modelu 3D w każdej osi (zwykle wartości jest równa zero).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Ustawienie skali modelu pozwala na:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Użycie tych samych plików z modelem 3D dla footprintów, które posiadają
podobne kształty ale różnią się rozmiarem (np. Rezystory, kondensatory,
elementy SMD…)
</p>
</li>
<li>
<p>
Dla małych (lub bardzo dużych) obudów, lepszym rozwiązaniem jest użycie
siatki Wings3D: Skala 1:1 to 0.1cala w Pcbnew i równa się 1 jednostce siatki
w Wings3D.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli plik(i) z modelem zostaną określone, możliwe stanie się przeglądanie
komponentów w przestrzeni 3D:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Modedit_footprint_3d_preview.png" alt="images/pl/Modedit_footprint_3d_preview.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Model 3D automatycznie pojawi się także podczas wizualizacji PCB w trybie
3D.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zapis_footprintu_w_aktywnej_bibliotece">13.14. Zapis footprintu w aktywnej bibliotece</h3>
<div class="paragraph"><p>Operacja zapisu footprintu (modyfikująca plik aktywnej biblioteki) jest
przeprowadzana za pomocą polecenia <em>Zapisz</em>
<span class="image">
<img src="images/icons/save_library.png" alt="images/icons/save_library.png">
</span>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli footprint o tej samej nazwie już istnieje, zostanie on
zastąpiony. Ponieważ tworzone obwody drukowane będą zależeć od dokładności
footprintów w bibliotece, warto przed zapisaniem footprintu dwukrotnie
sprawdzić nowy footprint przed jego zapisem.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Zalecane jest również, dokonanie edycji pól z nazwą footprintu, będących
jego identyfikatorem w bibliotece.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_zapis_footprintu_na_pytce">13.15. Zapis footprintu na płytce</h3>
<div class="paragraph"><p>Jeśli edytowany footprint pochodził z bieżącej płytki, należy go uaktualnić
za pomocą polecenia <em>Uaktualnij footprint</em>
<span class="image">
<img src="images/icons/update_module_board.png" alt="Ikona Aktualizuj footprint na płytce">
</span> znajdującym się na górnym pasku narzędzi.</p></div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_zaawansowane_narzedzia_do_rozmieszczania_elementow">14. Zaawansowane narzędzia do rozmieszczania elementów</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="paragraph"><p>Oprócz podstawowych narzędzi do rozmieszczania elementów, Pcbnew (jak i
Edytor Footprintów) posiada kilka zaawansowanych narzędzi, które mogą pomóc
przy tworzeniu układu płytki.</p></div>
<div class="sect2">
<h3 id="_powielanie_elementow">14.1. Powielanie elementów</h3>
<div class="paragraph"><p>Powielanie elementów to metoda polegająca na klonowaniu elementu i wykonaniu
dla niego tej samej akcji. Proces ten jest zasadniczo podobny do prostej
metody kopiuj-wklej, ale pozwala na łatwiejsze rozmieszczanie komponentów na
PCB i umożliwia dokładniejsze, choć nadal ręczne ich ułożenie za pomocą
narzędzia <strong>Przesuń dokładnie</strong> (patrz niżej).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Powielanie jest wykonywane gdy użyje się skrótu klawiszowego (domyślnie jest
to <strong>Ctrl-D</strong>) lub z pomocą poleceń w menu kontekstowym. W zwykłym trybie
wyświetlania dostępne są następujące polecenia, w zależności od wybranego
elementu:</p></div>
<div class="paragraph"><p><span class="image">
<img src="images/icons/duplicate_pad.png" alt="images/icons/duplicate_pad.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/duplicate_line.png" alt="images/icons/duplicate_line.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/duplicate_text.png" alt="images/icons/duplicate_text.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/duplicate_module.png" alt="images/icons/duplicate_module.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/duplicate_target.png" alt="images/icons/duplicate_target.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/duplicate_zone.png" alt="images/icons/duplicate_zone.png">
</span></p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_przesuwanie_dokadne">14.2. Przesuwanie dokładne</h3>
<div class="paragraph"><p>Narzędzie "Przesuń dokładnie" pozwala przenieść element (lub grupę
elementów) o podany wektor, który może być wprowadzony za pomocą
współrzędnych kartezjańskich lub polarnych i może być wprowadzony w
jakichkolwiek obsługiwanych jednostkach. Takie podejście jest bardzo
przydatne, w przeciwnym wypadku kłopotliwe byłoby przełączanie się pomiędzy
jednostkami lub gdy funkcja wymagałaby rozmieszczania według z góry
ustalonej siatki.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Aby skorzystać z tego narzędzia, należy wybrać elementy, które mają zostać
przemieszczone a następnie użyć klawisza skrótu (domyślnie <em>Ctrl-M</em>) lub
odpowiednich pozycji z menu kontekstowego, by wywołać poniższe okno
dialogowe. Okno dialogowe można też wywołać przyciskiem szybkiego dostępu,
które przesuwa lub powiela elementy, przy których można łatwo wprowadzić
powtarzające się przesunięcie przy komponentach wielokrotnych.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Przesuwanie z możliwością wprowadzania współrzędnych kartezjańskich</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_move_exact_cartesian.png" alt="images/pl/Pcbnew_move_exact_cartesian.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Przesuwanie z możliwością wprowadzania współrzędnych polarnych</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_move_exact_polar.png" alt="images/pl/Pcbnew_move_exact_polar.png">
</div>
</div>
<div class="paragraph"><p>Zmiana pomiędzy systemem kartezjańskim a polarnym odbywa się przez
zaznaczenie pola opcji. Niezależnie jak obecnie są one wprowadzone, zostaną
one automatycznie przeliczone w innym systemie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Następnie należy wprowadzić wektor przesunięcia. Można użyć jednostek
wskazanych przez opisy pól (na powyższej ilustracji jest to “mm”) lub
określić własne jednostki (np. “1 in” dla cali, “2 rad” dla 2 radianów).</p></div>
<div class="paragraph"><p>Wciskając <strong>OK</strong> przesunięcie zostanie zaaplikowane dla obecnego wyboru, zaś
przycisk <strong>Anuluj</strong> spowoduje zaniechanie akcji i elementy nie zostaną
przesunięte. Jeśli wciśnięto <strong>OK</strong> wartości przesunięć zostaną zapamiętane i
przy powtórzeniu operacji przesuwania następne elementy zostaną przesunięte
o ten sam wektor.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_tworzenie_szyku">14.3. Tworzenie szyku</h3>
<div class="paragraph"><p>Zarówno Pcbnew jak i Edytor footprintów posiadają specjalne narzędzie
asystujące przy tworzeniu szyku elementów, mogące zostać wykorzystane do
prostego, i dokładnego planowania powtarzalnych elementów w obwodach
drukowanych oraz footprintach.</p></div>
<div class="sect3">
<h4 id="_aktywacja_narzedzia_do_utworzenia_szyku">14.3.1. Aktywacja narzędzia do utworzenia szyku</h4>
<div class="paragraph"><p>Narzędzie do tworzenia szyku operuje na elementach znajdujących się w
miejscu kursora, lub, w przypadku trybu GAL, na zaznaczeniu. Dostęp do niego
jest możliwy poprzez menu podręczne w przypadku zaznaczenia lub przez skrót
klawiszowy (domyślnie <strong>Ctrl-N</strong>). W widoku normalnym, menu podręczne pozwala
na tworzenie szyku dla następujących elementów:</p></div>
<div class="paragraph"><p><span class="image">
<img src="images/icons/array_pad.png" alt="images/icons/array_pad.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/array_line.png" alt="images/icons/array_line.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/array_text.png" alt="images/icons/array_text.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/array_module.png" alt="images/icons/array_module.png">
</span>
<span class="image">
<img src="images/icons/array_target.png" alt="images/icons/array_target.png">
</span> <span class="image">
<img src="images/icons/array_zone.png" alt="images/icons/array_zone.png">
</span></p></div>
<div class="paragraph"><p>Narzędzie do tworzenia szyku ma swoje okno dialogowe, z zakładkami gdzie
można wybrać odpowiedni szyk dla danego zadania. Obecnie są wspierane tylko
dwie opcje szyku: szyk kwadratowy oraz szyk opisany po okręgu.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Oba typy szyku mogą zostać w pełni skonfigurowane poprzez własne
zakładki. Opcje geometrii (sposób w jaki szyk będzie tworzony) znajduje się
po lewej stronie; opcje numeracji zaś (pozwalające ustalić bieg numeracji w
szyku) znajduje się po prawej stronie.</p></div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_szyk_kwadratowy">14.3.2. Szyk kwadratowy</h4>
<div class="paragraph"><p>Szyk kwadratowy stanowi tablicę, w której poszczególne elementy leżą na
2-wymiarowej siatce. Ten rodzaj tablicy może również generować układ liniowy
jeśli określono wyłącznie liczbę wierszy lub kolumn.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Ustawienia dla szyku kwadratowego są następujące:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_array_dialog_grid.png" alt="images/pl/Pcbnew_array_dialog_grid.png">
</div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_opcje_geometrii">Opcje geometrii</h5>
<div class="paragraph"><p>Opcje związane z geometrią szyku są następujące:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Licznik poziomo</strong>: liczba kolumn w szyku.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Licznik pionowo</strong>: liczba rzędów w szyku.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Rozstaw poziomo</strong>: odległość pomiędzy poszczególnymi elementami w linii poziomej.
Jeśli jest ujemny to szyk jest układany od prawej do lewej.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Rozstaw pionowo</strong>: odległość pomiędzy poszczególnymi elementami w linii pionowej.
Jeśli jest ujemny to szyk jest układany od dołu do góry.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Przesunięcie poziomo</strong>: rozpoczyna każdy rząd z takim przesunięciem względem poprzedniego
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Przesunięcie pionowo</strong>: rozpoczyna każdą kolumnę z takim przesunięciem względem poprzedniego elementu.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_array_grid_offsets.png" alt="images/Pcbnew_array_grid_offsets.png">
</div>
<div class="title">Rysunek 1. Szyk 3x3 z przesunięciem x oraz y</div>
</div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Przeplot</strong>: dodaj przesunięcie do każdej “n”-tej kolumny lub rzędu,
z postępem co “1/n”-tą, odnosząc się do pełnego wymiaru:
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_array_grid_stagger_rows_2.png" alt="images/Pcbnew_array_grid_stagger_rows_2.png">
</div>
<div class="title">Rysunek 2. Szyk 3x3 z przeplotem w rzędzie wynoszącym 2</div>
</div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/Pcbnew_array_grid_stagger_cols_3.png" alt="images/Pcbnew_array_grid_stagger_cols_3.png">
</div>
<div class="title">Rysunek 3. Szyk 4x3 z przeplotem w kolumnie wynoszącym 3</div>
</div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_opcje_numeracji">Opcje numeracji</h5>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Kierunek numeracji szyku</strong>: Określa, czy numeracja ma iść wzdłuż rzędów, a następnie
przenosić się do następnego wiersza, czy iść wzdłuż kolumny, a następnie przenosić się
w dół do następnej kolumny. Należy zauważyć, że kierunek numeracji jest określony przez
znak w polu <strong>Rozstaw</strong>: ujemny odstęp spowoduje numerowanie od prawej do lewej,
albo z dołu do góry.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Odwrotna numeracja przy zmianie rzędu/kolumny</strong>: Jeśli opcja ta jest zaznaczona,
kierunek numeracji (na przykład lewo-na-prawo lub prawo-na-lewo) zmienia się
przy zmianie rzędu lub kolumny. Opcja ta jest przydatna w przypadku projektowania
obudów typu DIP, gdzie numeracja zwiększa się po jednej stronie, a zmniejsza po przeciwnej.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Restart numeracji</strong>: gdy tworzony jest szyk z elementów ponumerowanych,
numeracja jest resetowana, w przeciwnym wypadku o ile to możliwe jest
kontynuowana wobec ostatniego elementu.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Schemat numeracji</strong>
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Ciągła</strong>: numeracja jest kontynuowana pomiędzy poszczególnymi rzędami/kolumnami
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
jeśli ostatnim elementem w pierwszym rzędzie był element z numerem <em>7</em>, wtedy
pierwszy element w następnym rzędzie będzie miał numer <em>8</em>.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
<strong>Według osi szyku</strong>: numeracja używa obu osi, gdzie numer jest składany z indeksu
w poszczególnych osiach. Który indeks będzie pierwszy (rząd lub kolumna) jest określane
na podstawie kierunku numeracji.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
<strong>Schemat numeracji</strong>: określa jakiego "alfabetu" należy użyć przy numerowaniu w danej osi. Dostępne opcje to:
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Numeryczny</strong> dla normalnych liczb całkowitych
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Heksadecymalny</strong> dla liczb o podstawie 16
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Alfabetycznie, oprócz IOSQXZ</strong>, domyślny schemat numeracji dla elementów elektronicznych,
rekomendowany przez ASME Y14.35M-1997 sekcja 5.2 (poprzednio MIL-STD-100 sekcja 406.5)
by wykluczyć podobieństwo do zwykłych cyfr,
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Alfabetyczny, pełne 26 znaków</strong> od A do Z.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
</ul></div>
</div>
</div>
<div class="sect3">
<h4 id="_szyk_opisany_po_okregu">14.3.3. Szyk opisany po okręgu</h4>
<div class="paragraph"><p>Szyk opisany po okręgu rozmieszcza elementy wokół tworząc koło. Promień
okręgu jest domyślnie określony przez położenie wybranego elementu (lub
względem centrum wybranej grupy) a punkt centralny poprzez wprowadzone
wartości. Poniżej znajduje się okno dialogowe tego narzędzia:</p></div>
<div class="imageblock">
<div class="content">
<img src="images/pl/Pcbnew_array_dialog_circular.png" alt="images/pl/Pcbnew_array_dialog_circular.png">
</div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_opcje_geometrii_2">Opcje geometrii</h5>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Środek X</strong>, <strong>Środek Y</strong>: Punkt centralny okręgu. Promień zostanie
rozpychanie i omijanie sąsiednich elementów na płytce, które kolidują ze ścieżką jaka aktualnie jest prowadzona.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Kąt:</strong> Różnica położenia pomiędzy dwoma sąsiednimi elementami w szyku.
By podzielić okrąg na tyle części ile wskazuje pole Ilość, należy wpisać zero.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Ilość:</strong> Liczba elementów w szyku (razem z elementem oryginalnym).
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Obrót:</strong> Obrót elementu wobec własnej osi. W przeciwnym wypadku
elementy zostaną wyłącznie przesunięte zachowując swój własny obrót
(na przykład, prostokątne pole pozostanie zawsze w tej samej orientacji
jeśli ta wartość nie zostanie ustawiona).
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect4">
<h5 id="_opcje_numeracji_2">Opcje numeracji</h5>
<div class="paragraph"><p>Szyk opisany po okręgu posiada tylko jeden wymiar i jest prostszy w
zastosowaniu niż szyk kwadratowy. Znaczenie poszczególnych opcji jest to
samo dla obu typów szyku. Elementy są numerowane zgodnie z ruchem wskazówek
zegara - dla numeracji w przeciwnym kierunku należy wpisać wartość ujemną
kąta.</p></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="sect1">
<h2 id="_skrypty_w_programie_kicad">15. Skrypty w programie KiCad</h2>
<div class="sectionbody">
<div class="paragraph"><p>Skrypty pozwalają na zautomatyzowanie niektórych zadań wykonywanych w
programie KiCad używając do tego celu języka
<a href="https://www.python.org/">Python</a>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>By dowiedzieć się więcej o zastosowanych funkcjach można przejrzeć
dokumentację <strong>doxygen</strong> dostępną pod adresem
<a href="http://ci.kicad-pcb.org/job/kicad-doxygen/ws/build/pcbnew/doxygen-python/html/index.html">Python
Scripting Reference</a>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Można również uzyskać pomoc wpisując polecenie <span class="monospaced">pydoc pcbnew</span> w oknie
terminala.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Używając skryptów można stworzyć:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>Wtyczki</strong>: ten typ skryptów jest ładowany podczas uruchamiania programu KiCad. Przykłady:
</p>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Kreatory Footprintów: pozwalające w prosty sposób tworzyć footprinty za pomocą określenia tylko kilku parametrów. Ten typ wtyczek został opisany w rozdziale <a href="#Footprint_Wizards">Kreatory Footprintów</a>.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Obsługa plików</strong> <em>(w planach)</em>: pozwalające na dołączenie specjalnego kodu do eksportu/importu innych typów plików
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>Polecenia</strong> <em>(w planach)</em>: pozwalające na przyporządkowanie określonych zdarzeń do zadań skryptowych, rejestrowania nowych poleceń w menu lub na paskach narzędziowych.
</p>
</li>
</ul></div>
</li>
<li>
<p>
<strong>Skrypty z linii poleceń</strong>: skrypty które można użyć w linii poleceń, ładujące obwody drukowane lub biblioteki, modyfikujące je oraz generujące nowe pliki lub nowe obwody (np. panelizacja płytek).
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="paragraph"><p>Należy nadmienić, że jedyną aplikacją programu KiCad, która wspiera język
skryptowy Python jest obecnie Pcbnew. Planowane jest jednak wprowadzenie
języka skryptowego także do Eeschema.</p></div>
<div class="sect2">
<h3 id="_obiekty_w_programie_kicad">15.1. Obiekty w programie KiCad</h3>
<div class="paragraph"><p>API skryptów odzwierciedla strukturę wewnętrznych obiektów wewnątrz programu
KiCad/Pcbnew. BOARD to obiekt nadrzędny, który posiada zestaw kolejnych
obiektów podrzędnych: MODULE, TRACK/VIA, TEXTE_PCB, DIMENSION, DRAWSEGMENT
oraz właściwości. Każdy obiekt podrzędny posiada kolejne obiekty. Na
przykład MODULE posiada D_PAD, EDGE, itp.</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
Zobacz sekcję o obiekcie BOARD.
</p>
</li>
</ul></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_opis_podstawowego_api">15.2. Opis podstawowego API</h3>
<div class="paragraph"><p>Wszystkie elementy API języka Python w Pcbnew są dostępne poprzez moduł
"pcbnew". Metoda <span class="monospaced">GetBoard()</span> zwraca bieżącą płytkę otwartą w edytorze,
przydatną dla poleceń wpisywanych przez zintegrowaną powłokę skryptów
wewnątrz Pcbnew lub dla działania wtyczek.</p></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_adowanie_i_zapisywanie_pytki">15.3. Ładowanie i zapisywanie płytki</h3>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>LoadBoard(filename):</strong>
ładuje płytkę z podanego pliku i zwraca obiekt BOARD, z użyciem formatu pliku, który odpowiada rozszerzeniu pliku.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>SaveBoard(filename,board):</strong>
zapisuje obiekt BOARD do pliku, z użyciem formatu pliku, który odpowiada rozszerzeniu pliku.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.Save(filename):</strong>
to samo co wyżej, ale jest to metoda z obiektu BOARD.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="listingblock">
<div class="title">Przykład wczytywania płytki, ukrywania wartości, pokazania wszystkich odnośników</div>
<div class="content"><!-- Generator: GNU source-highlight 3.1.7
by Lorenzo Bettini
http://www.lorenzobettini.it
http://www.gnu.org/software/src-highlite -->
<pre><tt><span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900">#!/usr/bin/env python2.7</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> sys
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">from</span></span> pcbnew <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> <span style="color: #990000">*</span>
filename<span style="color: #990000">=</span>sys<span style="color: #990000">.</span>argv<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #993399">1</span><span style="color: #990000">]</span>
pcb <span style="color: #990000">=</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">LoadBoard</span></span><span style="color: #990000">(</span>filename<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> module <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetModules</span></span><span style="color: #990000">():</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"* Module: %s"</span><span style="color: #990000">%</span>module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetReference</span></span><span style="color: #990000">()</span>
module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Value</span></span><span style="color: #990000">().</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetVisible</span></span><span style="color: #990000">(</span>False<span style="color: #990000">)</span> <span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># set Value as Hidden</span></span>
module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Reference</span></span><span style="color: #990000">().</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetVisible</span></span><span style="color: #990000">(</span>True<span style="color: #990000">)</span> <span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># set Reference as Visible</span></span>
pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Save</span></span><span style="color: #990000">(</span><span style="color: #FF0000">"mod_"</span><span style="color: #990000">+</span>filename<span style="color: #990000">)</span></tt></pre></div></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_listownie_i_wczytywanie_bibliotek">15.4. Listownie i wczytywanie bibliotek</h3>
<div class="listingblock">
<div class="title">Wyliczanie bibliotek, wyliczanie footprintów, wyliczanie pól lutowniczych</div>
<div class="content"><!-- Generator: GNU source-highlight 3.1.7
by Lorenzo Bettini
http://www.lorenzobettini.it
http://www.gnu.org/software/src-highlite -->
<pre><tt><span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900">#!/usr/bin/python</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">from</span></span> pcbnew <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> <span style="color: #990000">*</span>
libpath <span style="color: #990000">=</span> <span style="color: #FF0000">"/usr/share/kicad/modules/Sockets.pretty"</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">">> enumerate footprints, pads of"</span><span style="color: #990000">,</span>libpath
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Load the suitable plugin to read/write the .pretty library</span></span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># (containing the .kicad_mod footprint files)</span></span>
src_type <span style="color: #990000">=</span> IO_MGR<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GuessPluginTypeFromLibPath</span></span><span style="color: #990000">(</span> libpath <span style="color: #990000">);</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Rem: we can force the plugin type by using IO_MGR.PluginFind( IO_MGR.KICAD )</span></span>
plugin <span style="color: #990000">=</span> IO_MGR<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">PluginFind</span></span><span style="color: #990000">(</span> src_type <span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Print plugin type name: (Expecting "KiCad" for a .pretty library)</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Selected plugin type: %s"</span> <span style="color: #990000">%</span> plugin<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">PluginName</span></span><span style="color: #990000">()</span> <span style="color: #990000">)</span>
list_of_footprints <span style="color: #990000">=</span> plugin<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">FootprintEnumerate</span></span><span style="color: #990000">(</span>libpath<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> name <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> list_of_footprints<span style="color: #990000">:</span>
fp <span style="color: #990000">=</span> plugin<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">FootprintLoad</span></span><span style="color: #990000">(</span>libpath<span style="color: #990000">,</span>name<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># print the short name of the footprint</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> name <span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># this is the name inside the loaded library</span></span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># followed by ref field, value field, and decription string:</span></span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Remember ref and value texts are dummy texts, replaced by the schematic values</span></span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># when reading a netlist.</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">" ->"</span><span style="color: #990000">,</span> fp<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetReference</span></span><span style="color: #990000">(),</span> fp<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetValue</span></span><span style="color: #990000">(),</span> fp<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetDescription</span></span><span style="color: #990000">()</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># print pad info: GetPos0() is the pad position relative to the footrint position</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> pad <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> fp<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Pads</span></span><span style="color: #990000">():</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">" pad [%s]"</span> <span style="color: #990000">%</span> pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPadName</span></span><span style="color: #990000">(),</span> <span style="color: #FF0000">"at"</span><span style="color: #990000">,\</span>
<span style="color: #FF0000">"pos0"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToMM</span></span><span style="color: #990000">(</span>pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPos0</span></span><span style="color: #990000">().</span>x<span style="color: #990000">),</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToMM</span></span><span style="color: #990000">(</span>pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPos0</span></span><span style="color: #990000">().</span>y<span style="color: #990000">),</span><span style="color: #FF0000">"mm"</span><span style="color: #990000">,\</span>
<span style="color: #FF0000">"shape offset"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToMM</span></span><span style="color: #990000">(</span>pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetOffset</span></span><span style="color: #990000">().</span>x<span style="color: #990000">),</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToMM</span></span><span style="color: #990000">(</span>pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetOffset</span></span><span style="color: #990000">().</span>y<span style="color: #990000">),</span> <span style="color: #FF0000">"mm"</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">""</span></tt></pre></div></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_board">15.5. BOARD</h3>
<div class="paragraph"><p>BOARD jest podstawowym obiektem w Pcbnew, stanowi on odzwierciedlenie tego
co znajduje się w polu edycyjnym.</p></div>
<div class="paragraph"><p>BOARD zawiera zestaw obiektów podrzędnych do których można odwoływać się za
pomocą następujących metod, które zwracają iterowalne listy mogące być
iterowane poprzez konstrukcje <span class="monospaced">for obj in list</span>:</p></div>
<div class="ulist"><ul>
<li>
<p>
<strong>board.GetModules():</strong> Metoda zwraca listę obiektów MODULE, wszystkie footprinty dostępne na płytce będą tu wyszczególnione.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.GetDrawings():</strong> Zwraca listę BOARD_ITEMS które należą do rysunków na płytce.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.GetTracks():</strong> Metoda ta zwraca listę obiektów TRACK oraz VIA wewnątrz obiektu BOARD.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.GetFullRatnest():</strong> Zwraca listę połączeń ratsnets (połączeń nie wytrasowanych).
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.GetNetClasses():</strong> Zwraca listę klas połączeń.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.GetCurrentNetClassName():</strong> Zwraca bieżącą klasę połączeń.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.GetViasDimensionsList():</strong> Zwraca listę dostępnych rozmiarów przelotek na płytce.
</p>
</li>
<li>
<p>
<strong>board.GetTrackWidthList():</strong> Zwraca listę dostępnych szerokości ścieżek na płytce.
</p>
</li>
</ul></div>
<div class="listingblock">
<div class="title">Przykład inspekcji obwodu drukowanego</div>
<div class="content"><!-- Generator: GNU source-highlight 3.1.7
by Lorenzo Bettini
http://www.lorenzobettini.it
http://www.gnu.org/software/src-highlite -->
<pre><tt><span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900">#!/usr/bin/env python</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> sys
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">from</span></span> pcbnew <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> <span style="color: #990000">*</span>
filename<span style="color: #990000">=</span>sys<span style="color: #990000">.</span>argv<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #993399">1</span><span style="color: #990000">]</span>
pcb <span style="color: #990000">=</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">LoadBoard</span></span><span style="color: #990000">(</span>filename<span style="color: #990000">)</span>
ToUnits <span style="color: #990000">=</span> ToMM
FromUnits <span style="color: #990000">=</span> FromMM
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900">#ToUnits=ToMils</span></span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900">#FromUnits=FromMils</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"LISTING VIAS:"</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> item <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetTracks</span></span><span style="color: #990000">():</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">if</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">type</span></span><span style="color: #990000">(</span>item<span style="color: #990000">)</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">is</span></span> VIA<span style="color: #990000">:</span>
pos <span style="color: #990000">=</span> item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPosition</span></span><span style="color: #990000">()</span>
drill <span style="color: #990000">=</span> item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetDrillValue</span></span><span style="color: #990000">()</span>
width <span style="color: #990000">=</span> item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetWidth</span></span><span style="color: #990000">()</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">" * Via: %s - %f/%f "</span><span style="color: #990000">%(</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToUnits</span></span><span style="color: #990000">(</span>pos<span style="color: #990000">),</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToUnits</span></span><span style="color: #990000">(</span>drill<span style="color: #990000">),</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToUnits</span></span><span style="color: #990000">(</span>width<span style="color: #990000">))</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">elif</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">type</span></span><span style="color: #990000">(</span>item<span style="color: #990000">)</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">is</span></span> TRACK<span style="color: #990000">:</span>
start <span style="color: #990000">=</span> item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetStart</span></span><span style="color: #990000">()</span>
end <span style="color: #990000">=</span> item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetEnd</span></span><span style="color: #990000">()</span>
width <span style="color: #990000">=</span> item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetWidth</span></span><span style="color: #990000">()</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">" * Track: %s to %s, width %f"</span> <span style="color: #990000">%</span> <span style="color: #990000">(</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToUnits</span></span><span style="color: #990000">(</span>start<span style="color: #990000">),</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToUnits</span></span><span style="color: #990000">(</span>end<span style="color: #990000">),</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToUnits</span></span><span style="color: #990000">(</span>width<span style="color: #990000">))</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">else</span></span><span style="color: #990000">:</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"Unknown type %s"</span> <span style="color: #990000">%</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">type</span></span><span style="color: #990000">(</span>item<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">""</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"LIST DRAWINGS:"</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> item <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetDrawings</span></span><span style="color: #990000">():</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">if</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">type</span></span><span style="color: #990000">(</span>item<span style="color: #990000">)</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">is</span></span> TEXTE_PCB<span style="color: #990000">:</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"* Text: '%s' at %s"</span><span style="color: #990000">%(</span>item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetText</span></span><span style="color: #990000">(),</span> item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPosition</span></span><span style="color: #990000">())</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">elif</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">type</span></span><span style="color: #990000">(</span>item<span style="color: #990000">)</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">is</span></span> DRAWSEGMENT<span style="color: #990000">:</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"* Drawing: %s"</span><span style="color: #990000">%</span>item<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetShapeStr</span></span><span style="color: #990000">()</span> <span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># dir(item)</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">else</span></span><span style="color: #990000">:</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">type</span></span><span style="color: #990000">(</span>item<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">""</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"LIST MODULES:"</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> module <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetModules</span></span><span style="color: #990000">():</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"* Module: %s at %s"</span><span style="color: #990000">%(</span>module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetReference</span></span><span style="color: #990000">(),</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToUnits</span></span><span style="color: #990000">(</span>module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPosition</span></span><span style="color: #990000">()))</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">""</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"Ratsnest cnt:"</span><span style="color: #990000">,</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">len</span></span><span style="color: #990000">(</span>pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetFullRatsnest</span></span><span style="color: #990000">())</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"track w cnt:"</span><span style="color: #990000">,</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">len</span></span><span style="color: #990000">(</span>pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetTrackWidthList</span></span><span style="color: #990000">())</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"via s cnt:"</span><span style="color: #990000">,</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">len</span></span><span style="color: #990000">(</span>pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetViasDimensionsList</span></span><span style="color: #990000">())</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">""</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"LIST ZONES:"</span><span style="color: #990000">,</span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetAreaCount</span></span><span style="color: #990000">()</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> idx <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">range</span></span><span style="color: #990000">(</span><span style="color: #993399">0</span><span style="color: #990000">,</span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetAreaCount</span></span><span style="color: #990000">()):</span>
zone<span style="color: #990000">=</span>pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetArea</span></span><span style="color: #990000">(</span>idx<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"zone:"</span><span style="color: #990000">,</span> idx<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"priority:"</span><span style="color: #990000">,</span> zone<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPriority</span></span><span style="color: #990000">(),</span> <span style="color: #FF0000">"netname"</span><span style="color: #990000">,</span> zone<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetNetname</span></span><span style="color: #990000">()</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">""</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> <span style="color: #FF0000">"NetClasses:"</span><span style="color: #990000">,</span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetNetClasses</span></span><span style="color: #990000">().</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetCount</span></span><span style="color: #990000">(),</span></tt></pre></div></div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="_przykady_2">15.6. Przykłady</h3>
<div class="sect3">
<h4 id="_zmiana_przeswitu_pasty_w_pinach_komponentow">15.6.1. Zmiana prześwitu pasty w pinach komponentów</h4>
<div class="listingblock">
<div class="title">Chcielibyśmy zmienić piny 1 do 14, 15 pin jest polem termicznym, który musi pozostać niezmieniony.</div>
<div class="content"><!-- Generator: GNU source-highlight 3.1.7
by Lorenzo Bettini
http://www.lorenzobettini.it
http://www.gnu.org/software/src-highlite -->
<pre><tt><span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900">#!/usr/bin/env python2.7</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> sys
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">from</span></span> pcbnew <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> <span style="color: #990000">*</span>
filename<span style="color: #990000">=</span>sys<span style="color: #990000">.</span>argv<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #993399">1</span><span style="color: #990000">]</span>
pcb <span style="color: #990000">=</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">LoadBoard</span></span><span style="color: #990000">(</span>filename<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Find module U304</span></span>
u304 <span style="color: #990000">=</span> pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">FindModuleByReference</span></span><span style="color: #990000">(</span><span style="color: #FF0000">'U304'</span><span style="color: #990000">)</span>
pads <span style="color: #990000">=</span> u304<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Pads</span></span><span style="color: #990000">()</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Iterate over pads, printing solder paste margin</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> p <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> pads<span style="color: #990000">:</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">print</span></span> p<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPadName</span></span><span style="color: #990000">(),</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">ToMM</span></span><span style="color: #990000">(</span>p<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetLocalSolderPasteMargin</span></span><span style="color: #990000">())</span>
id <span style="color: #990000">=</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">int</span></span><span style="color: #990000">(</span>p<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetPadName</span></span><span style="color: #990000">())</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Set margin to 0 for all but pad (pin) 15</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">if</span></span> id<span style="color: #990000"><</span><span style="color: #993399">15</span><span style="color: #990000">:</span> p<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetLocalSolderPasteMargin</span></span><span style="color: #990000">(</span><span style="color: #993399">0</span><span style="color: #990000">)</span>
pcb<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Save</span></span><span style="color: #990000">(</span><span style="color: #FF0000">"mod_"</span><span style="color: #990000">+</span>filename<span style="color: #990000">)</span></tt></pre></div></div>
</div>
</div>
<div class="sect2">
<h3 id="Footprint_Wizards">15.7. Kreatory footprintów</h3>
<div class="paragraph"><p>Kreatory footprintów to zestaw skryptów Python, które można uruchomić z
Edytora Footprintów. Jeśli wywołamy okno dialogowe z kreatorami, można
będzie wybrać jeden z nich i za pomocą dostępnych pól z parametrami określić
kształt footprintu przedstawiany po prawej stronie.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Jeśli wtyczki nie są zawarte w używanym pakiecie programu KiCad, można
znaleźć ich najnowsze wersje w źródłach programu KiCad na platformie
<a href="https://git.launchpad.net/kicad/tree/pcbnew/python/plugins">Launchpad</a>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>Powinny być one zapisane w folderze <span class="monospaced">C:\Program
Files\KiCad\share\kicad\scripting\plugins</span>.</p></div>
<div class="paragraph"><p>W systemach Linux można również przechowywać skrypty w
<span class="monospaced">$HOME/.kicad_plugins</span>.</p></div>
<div class="listingblock">
<div class="title">Budowanie footprintów przez proste wypełnienie pól z parametrami.</div>
<div class="content"><!-- Generator: GNU source-highlight 3.1.7
by Lorenzo Bettini
http://www.lorenzobettini.it
http://www.gnu.org/software/src-highlite -->
<pre><tt><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">from</span></span> __future__ <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> division
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> pcbnew
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000080">import</span></span> HelpfulFootprintWizardPlugin as HFPW
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">class</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">FPC_FootprintWizard</span></span><span style="color: #990000">(</span>HFPW<span style="color: #990000">.</span>HelpfulFootprintWizardPlugin<span style="color: #990000">):</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">def</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetName</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">):</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">return</span></span> <span style="color: #FF0000">"FPC (SMT connector)"</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">def</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetDescription</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">):</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">return</span></span> <span style="color: #FF0000">"FPC (SMT connector) Footprint Wizard"</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">def</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetValue</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">):</span>
pins <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span>parameters<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"*n"</span><span style="color: #990000">]</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">return</span></span> <span style="color: #FF0000">"FPC_%d"</span> <span style="color: #990000">%</span> pins
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">def</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GenerateParameterList</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">):</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"n"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uNatural<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">40</span> <span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"pitch"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uMM<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">0.5</span> <span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"width"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uMM<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">0.25</span> <span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"height"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uMM<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">1.6</span><span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"shield_to_pad"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uMM<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">1.6</span> <span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"from_top"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uMM<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">1.3</span> <span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"width"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uMM<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">1.5</span> <span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">AddParam</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"height"</span><span style="color: #990000">,</span> self<span style="color: #990000">.</span>uMM<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># build a rectangular pad</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">def</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">smdRectPad</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">,</span>module<span style="color: #990000">,</span>size<span style="color: #990000">,</span>pos<span style="color: #990000">,</span>name<span style="color: #990000">):</span>
pad <span style="color: #990000">=</span> pcbnew<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">D_PAD</span></span><span style="color: #990000">(</span>module<span style="color: #990000">)</span>
pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetSize</span></span><span style="color: #990000">(</span>size<span style="color: #990000">)</span>
pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetShape</span></span><span style="color: #990000">(</span>pcbnew<span style="color: #990000">.</span>PAD_SHAPE_RECT<span style="color: #990000">)</span>
pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetAttribute</span></span><span style="color: #990000">(</span>pcbnew<span style="color: #990000">.</span>PAD_ATTRIB_SMD<span style="color: #990000">)</span>
pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetLayerSet</span></span><span style="color: #990000">(</span> pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SMDMask</span></span><span style="color: #990000">()</span> <span style="color: #990000">)</span>
pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetPos0</span></span><span style="color: #990000">(</span>pos<span style="color: #990000">)</span>
pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetPosition</span></span><span style="color: #990000">(</span>pos<span style="color: #990000">)</span>
pad<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">SetPadName</span></span><span style="color: #990000">(</span>name<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">return</span></span> pad
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">def</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">CheckParameters</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">):</span>
p <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span>parameters
self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">CheckParamInt</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"*n"</span> <span style="color: #990000">)</span> <span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># not internal units preceded by "*"</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">def</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">BuildThisFootprint</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">):</span>
p <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span>parameters
pad_count <span style="color: #990000">=</span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">int</span></span><span style="color: #990000">(</span>p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"*n"</span><span style="color: #990000">])</span>
pad_width <span style="color: #990000">=</span> p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"width"</span><span style="color: #990000">]</span>
pad_height <span style="color: #990000">=</span> p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"height"</span><span style="color: #990000">]</span>
pad_pitch <span style="color: #990000">=</span> p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Pads"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"pitch"</span><span style="color: #990000">]</span>
shl_width <span style="color: #990000">=</span> p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"width"</span><span style="color: #990000">]</span>
shl_height <span style="color: #990000">=</span> p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"height"</span><span style="color: #990000">]</span>
shl_to_pad <span style="color: #990000">=</span> p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"shield_to_pad"</span><span style="color: #990000">]</span>
shl_from_top <span style="color: #990000">=</span> p<span style="color: #990000">[</span><span style="color: #FF0000">"Shield"</span><span style="color: #990000">][</span><span style="color: #FF0000">"from_top"</span><span style="color: #990000">]</span>
offsetX <span style="color: #990000">=</span> pad_pitch <span style="color: #990000">*</span> <span style="color: #990000">(</span> pad_count<span style="color: #990000">-</span><span style="color: #993399">1</span> <span style="color: #990000">)</span> <span style="color: #990000">/</span> <span style="color: #993399">2</span>
size_pad <span style="color: #990000">=</span> pcbnew<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">wxSize</span></span><span style="color: #990000">(</span> pad_width<span style="color: #990000">,</span> pad_height <span style="color: #990000">)</span>
size_shld <span style="color: #990000">=</span> pcbnew<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">wxSize</span></span><span style="color: #990000">(</span>shl_width<span style="color: #990000">,</span> shl_height<span style="color: #990000">)</span>
size_text <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetTextSize</span></span><span style="color: #990000">()</span> <span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># IPC nominal</span></span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Gives a position and size to ref and value texts:</span></span>
textposy <span style="color: #990000">=</span> pad_height<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">+</span> pcbnew<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">FromMM</span></span><span style="color: #990000">(</span><span style="color: #993399">1</span><span style="color: #990000">)</span> <span style="color: #990000">+</span> self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetTextThickness</span></span><span style="color: #990000">()</span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Reference</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #993399">0</span><span style="color: #990000">,</span> textposy<span style="color: #990000">,</span> size_text <span style="color: #990000">)</span>
textposy <span style="color: #990000">=</span> textposy <span style="color: #990000">+</span> size_text <span style="color: #990000">+</span> self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetTextThickness</span></span><span style="color: #990000">()</span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Value</span></span><span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #993399">0</span><span style="color: #990000">,</span> textposy<span style="color: #990000">,</span> size_text <span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># create a pad array and add it to the module</span></span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">for</span></span> n <span style="font-weight: bold"><span style="color: #0000FF">in</span></span> <span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">range</span></span> <span style="color: #990000">(</span> <span style="color: #993399">0</span><span style="color: #990000">,</span> pad_count <span style="color: #990000">):</span>
xpos <span style="color: #990000">=</span> pad_pitch<span style="color: #990000">*</span>n <span style="color: #990000">-</span> offsetX
pad <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">smdRectPad</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">.</span>module<span style="color: #990000">,</span>size_pad<span style="color: #990000">,</span> pcbnew<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">wxPoint</span></span><span style="color: #990000">(</span>xpos<span style="color: #990000">,</span><span style="color: #993399">0</span><span style="color: #990000">),</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">str</span></span><span style="color: #990000">(</span>n<span style="color: #990000">+</span><span style="color: #993399">1</span><span style="color: #990000">))</span>
self<span style="color: #990000">.</span>module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Add</span></span><span style="color: #990000">(</span>pad<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># Mechanical shield pads: left pad and right pad</span></span>
xpos <span style="color: #990000">=</span> <span style="color: #990000">-</span>shl_to_pad<span style="color: #990000">-</span>offsetX
pad_s0_pos <span style="color: #990000">=</span> pcbnew<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">wxPoint</span></span><span style="color: #990000">(</span>xpos<span style="color: #990000">,</span>shl_from_top<span style="color: #990000">)</span>
pad_s0 <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">smdRectPad</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">.</span>module<span style="color: #990000">,</span> size_shld<span style="color: #990000">,</span> pad_s0_pos<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"0"</span><span style="color: #990000">)</span>
xpos <span style="color: #990000">=</span> <span style="color: #990000">(</span>pad_count<span style="color: #990000">-</span><span style="color: #993399">1</span><span style="color: #990000">)</span> <span style="color: #990000">*</span> pad_pitch<span style="color: #990000">+</span>shl_to_pad <span style="color: #990000">-</span> offsetX
pad_s1_pos <span style="color: #990000">=</span> pcbnew<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">wxPoint</span></span><span style="color: #990000">(</span>xpos<span style="color: #990000">,</span>shl_from_top<span style="color: #990000">)</span>
pad_s1 <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">smdRectPad</span></span><span style="color: #990000">(</span>self<span style="color: #990000">.</span>module<span style="color: #990000">,</span> size_shld<span style="color: #990000">,</span> pad_s1_pos<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #FF0000">"0"</span><span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span>module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Add</span></span><span style="color: #990000">(</span>pad_s0<span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span>module<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Add</span></span><span style="color: #990000">(</span>pad_s1<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># add footprint outline</span></span>
linewidth <span style="color: #990000">=</span> self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">GetLineTickness</span></span><span style="color: #990000">()</span>
margin <span style="color: #990000">=</span> linewidth
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># upper line</span></span>
posy <span style="color: #990000">=</span> <span style="color: #990000">-</span>pad_height<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">-</span> linewidth<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">-</span> margin
xstart <span style="color: #990000">=</span> <span style="color: #990000">-</span> pad_pitch<span style="color: #990000">*</span><span style="color: #993399">0.5</span><span style="color: #990000">-</span>offsetX
xend <span style="color: #990000">=</span> pad_pitch <span style="color: #990000">*</span> pad_count <span style="color: #990000">+</span> xstart<span style="color: #990000">;</span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(</span> xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> xend<span style="color: #990000">,</span> posy <span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># lower line</span></span>
posy <span style="color: #990000">=</span> pad_height<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">+</span> linewidth<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">+</span> margin
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> xend<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># around left mechanical pad (the outline around right pad is mirrored/y axix)</span></span>
yend <span style="color: #990000">=</span> pad_s0_pos<span style="color: #990000">.</span>y <span style="color: #990000">+</span> shl_height<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">+</span> margin
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> xstart<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(-</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #990000">-</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
posy <span style="color: #990000">=</span> yend
xend <span style="color: #990000">=</span> pad_s0_pos<span style="color: #990000">.</span>x <span style="color: #990000">-</span> <span style="color: #990000">(</span>shl_width<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">+</span> linewidth <span style="color: #990000">+</span> margin<span style="color: #990000">*</span><span style="color: #993399">2</span><span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> xend<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># right pad side</span></span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(-</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #990000">-</span>xend<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># vertical segment at left of the pad</span></span>
xstart <span style="color: #990000">=</span> xend
yend <span style="color: #990000">=</span> posy <span style="color: #990000">-</span> <span style="color: #990000">(</span>shl_height <span style="color: #990000">+</span> linewidth <span style="color: #990000">+</span> margin<span style="color: #990000">*</span><span style="color: #993399">2</span><span style="color: #990000">)</span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> xend<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># right pad side</span></span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(-</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #990000">-</span>xend<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># horizontal segment above the pad</span></span>
xstart <span style="color: #990000">=</span> xend
xend <span style="color: #990000">=</span> <span style="color: #990000">-</span> pad_pitch<span style="color: #990000">*</span><span style="color: #993399">0.5</span><span style="color: #990000">-</span>offsetX
posy <span style="color: #990000">=</span> yend
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> xend<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># right pad side</span></span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(-</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,-</span>xend<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># vertical segment above the pad</span></span>
xstart <span style="color: #990000">=</span> xend
yend <span style="color: #990000">=</span> <span style="color: #990000">-</span>pad_height<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">-</span> linewidth<span style="color: #990000">/</span><span style="color: #993399">2</span> <span style="color: #990000">-</span> margin
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> xend<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-style: italic"><span style="color: #9A1900"># right pad side</span></span>
self<span style="color: #990000">.</span>draw<span style="color: #990000">.</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">Line</span></span><span style="color: #990000">(-</span>xstart<span style="color: #990000">,</span> posy<span style="color: #990000">,</span> <span style="color: #990000">-</span>xend<span style="color: #990000">,</span> yend<span style="color: #990000">)</span>
<span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">FPC_FootprintWizard</span></span><span style="color: #990000">().</span><span style="font-weight: bold"><span style="color: #000000">register</span></span><span style="color: #990000">()</span></tt></pre></div></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div id="footnotes"><hr></div>
<div id="footer">
<div id="footer-text">
Ostatnio zmodyfikowany 2017-08-24 22:18:45 BST
</div>
</div>
</body>
</html>
|
